Ο Θύμιος Λώλης είναι ο θρυλικός αγωνιστής του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, κυνηγημένος από τους αλβανούς κομμουνιστές, περιφέρθηκε πάμφτωχος στην Ελλάδα. Όλη τη ζωή την αφιέρωσε για να προστατέψει τον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό. Πολέμησε δίπλα στον Παύλο Μελά, στην Αυτονομία του 1914, το 1934-35, στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο με μοναδικό πιστεύω τα δίκαια του Ελληνισμού.
Διωγμένος από την ιδιαίτερη πατρίδα του, εγκαταλελειμμένος και από την Ελλάδα χρειάστηκε να αγωνιστεί μέχρι και την τελευταία του πνοή να σώσει την υπόληψή του από τους συκοφάντες.
Τα περιγράφει δια χειρός, το 1955, σε ηλικία 78 χρονών, σε επιστολή «προς τον Ύπατον Πρόεδρον της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Αμερικής» στην οποία αναφέρει:
“Παιδί μου,
Σε σένα την πιο μεγάλη ελπίδα της δύσμοιρης Βορειοηπειρωτικής μας πατρίδος, απευθύνεται ένας παλαίμαχος αγράμματος και αντρόπιαστος αγωνιστής, σαν πατέρας για να σου πω πρώτα – πρώτα καλώς ορίσατε, ως ευλαβής προσκυνητής στην ελεύθερη Ελληνική πατρίδα, αλλά παράλληλα να σου ’μολογήσω και τα βάσανα της μαύρης μου ξενιτιάς και των γηρατειών μου το κατάντημα.
Δεν πρόκειται να σας συστηθώ ούτε να σας αραδιάσω τους αγώνας μου που έκαμα – καθήκον μου άλλωστε ελάχιστον προς την αγαπημένη μας πατρίδα. Σε σένα όμως που είσαι ένας αγνός αγωνιστής πρέπει να σου πω την αλήθεια. Η φτωχιά πατρίδα Ελλάς μου χορήγησε μια φτωχιά σύνταξη οπλαρχηγού τριακοσίων πενήντα δραχμών μηνιαίως αρκετή μόνον για να χορταίνει «ντουχάνι» (καπνό) το τσιμπούκι μου.
Επειδή στα νιάτα μου και στα γερατειά μου ή αγωνιζόμουν στα βουνά ή βρισκόμουν στα μπουντρούμια των φυλακών, δεν καζάντισα για τα γηρατειά μου. Αυτό δεν το λογαριάζω, αν και με σφίγγει η ανάγκη της στερήσεως, γιατί αφού δεν πέθανα από τόσα βόλια των αρβανιταραίων δε θα πεθάνω από ψωμί στην Αθήνα. Αν όμως συμβεί το τελευταίο, τότε ασφαλώς προσωπικώς δεν θα πεθάνω ντροπιασμένος, γιατί σε άλλους θα ανήκει το προνόμιο της ντροπής. Τελευταίως ήρχισαν μια δυσφημιστική εκστρατεία εναντίον μου – προφανώς όργανα της αλβανικής προπαγάνδας – και κάνουν μια άτιμη κριτική της πολύχρονης αγωνιστικής μου δράσεως.
Εις αυτούς απάντησε η τιμητική δι’ εμέ τελευταία αποκήρυξη των Τιράνων. Αν θέλουν πιο ντρίτα απάντηση τους προκαλώ παρ’ όλον τον όγκο χωρίς να λογαριάζω τα 78 μου χρόνια να έρθουν να αναμετρηθούμε εκεί που αναμετρούνται τα παλικάρια. Εκεί θα μάθουν οι συκοφάντες μου τα γιατάκια μου, εκεί θα τους δείξω τις βρύσες πού ’πινα νερό, εκεί θα βρίσκονται ακόμη άθαφτοι οι σύντροφοί μου και ίσως κάτω από τα απάτητα χιόνια να βρούμε αίμα από τις άμετρες λαβωματιές μου.
Σε χαιρετώ
Με πατριωτική Αγάπη
Θύμιο Λιώλης”
πηγή: http://apenadi.blogspot.com / “Τα ταξίδια της Φηγού” Τόμος ΙΙΙ, Συγγραφέας: Παναγιώτης Μπάρκας