Η ιστορία της Βορείου Ηπείρου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τους μακραίωνους αγώνες για δικαίωση και έμπρακτη κατοχύρωση των εθνικών δικαιωμάτων και ελευθεριών, όπως εκείνες απορρέουν από τις διεθνείς συμβάσεις.
Ειδικά κατά την περίοδο 1933 – 1936, η βίωσε μια έντονη καταπάτηση όσον αφορά τα δίκαιά του επί της ελληνικής παιδείας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Οι φωτογραφίες είναι από το Ενιαίο Σχολείο της Δερβιτσάνης κατά το σχολικό έτος 1934 – 1935:
