Η μέριμνα και το ενδιαφέρον που δείχνει ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος για τη διατήρηση και ενίσχυση της Ελληνικής ομογένειας τόσο στην Κωνσταντινούπολη, όσο και στα νησιά της Ίμβρου και της Τενέδου ήρθε εκ νέου στο προσκήνιο τις προηγούμενες ημέρες.
Επιμέλεια: Νικόλαος Ζαΐμης
Αφορμή στάθηκε τόσο η εκδήλωση στο Ελληνικό Ορφανοτροφείο της Πριγκήπου, το οποίο άνοιξε τις πύλες του στο κοινό 57 χρόνια μετά με πρωτοβουλία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, καθώς και η συνέντευξη που παραχώρησε ο Παναγιώτατος στο Mega με αφορμή τη συμπλήρωση 60 χρόνων ιερωσύνης και 30 χρόνων Πατριαρχίας στην οποία αναφέρθηκε στους διωγμούς και τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι Έλληνες.
Η διάσωση της του ιστορικού κτιρίου της ρωμηοσύνης
Η αποκατάσταση και διάσωση του Ελληνικού Ορφανοτροφείου της Πριγκήπου, του μεγαλύτερου ξύλινου κτιρίου στην Ευρώπη, βρέθηκε στο επίκεντρο της ενημερωτικής εκδήλωσης που διοργάνωσε το Οικουμενικό Πατριαρχείο την περασμένη Παρασκευή και στην οποία παρέστη και μίλησε ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος. Ο Παναγιώτατος, στην ομιλία του, επεσήμανε το συνεχές ενδιαφέρον του Οικουμενικού Πατριαρχείου για την αναστήλωση και αποκατάσταση του Ορφανοτροφείου, υπογραμμίζοντας τη σημασία της συνεργασίας για τη διάσωση αυτού του ιστορικού κτιρίου της ρωμηοσύνης, αλλά και της Πόλης.
Το κτίριο του Ορφανοτροφείου της Πριγκήπου αποτέλεσε δωρεά της Ελένης Ζαρίφη προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο το 1902. Από τον επόμενο χρόνο και έως το 1964 λειτούργησε ως ορφανοτροφείο και προσέφερε πρωτοβάθμια εκπαίδευση σε συνολικά 5.744 παιδιά. Στους πέντε ορόφους του κτηρίου υπάρχουν 206 δωμάτια, αίθουσες χορού, τραπεζαρίες και άλλοι χώροι, ενώ θεωρείται ως ένα από τα μεγαλύτερα ξύλινα κατασκευάσματα στην Ευρώπη.
Το Ορφανοτροφείο έκλεισε από τις τουρκικές αρχές το 1964, με την επίκληση λόγων ασφαλείας, ενώ το 1997 πέρασε στην ιδιοκτησία του τουρκικού δημοσίου. Ωστόσο, το Οικουμενικό Πατριαρχείο δικαιώθηκε από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και από το 2010 το κτίριο επανήλθε στην ιδιοκτησία του. Στόχος, πλέον, είναι να αντιμετωπιστούν οι συσσωρευμένες φθορές που έχει υποστεί το κτήριο και να διασωθεί το “μνημειώδες αρχιτεκτονικόν αριστούργημα”, όπως το έχει χαρακτηρίσει ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος.
“Υφιστάμεθα όλες τις συνέπειες των διωγμών”
«Δυστυχώς υφιστάμεθα όλες τις συνέπειες των διωγμών –γιατί να μην το πω- των αδικιών –επί το επιεικέστερο- που έγιναν εις βάρος της ομογενείας και οδήγησαν εις την φυγήν, εις την αναχώρηση των ομογενών», τόνισε στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Mega και τον Ανδρέα Ρομπόπουλο ο Παναγιώτατος αναφερόμενος στην Ελληνική ομογένεια.
Όπως επεσήμανε ένα μεγάλο πρόβλημα για τον Ελληνισμό της Κωνσταντινούπολης είναι η συρρίκνωση. “Ένα μεγάλο πρόβλημα, για εμάς στην Κωνσταντινούπολη, είναι η συρρίκνωσις της ομογενείας. Μείναμε λίγοι, προσπαθούμε με τα νύχια και με τα δόντια κατά το δη λεγόμενον να κρατήσουμε όσα παρελάβομεν από τους προγόνους μας”, σημείωσε χαρακτηριστικά. Βασικός στόχος θα πρέπει να είναι, σύμφωνα με τον Παναγιώτατο, η διατήρηση και αξιοποίηση της κοινοτικής περιουσίας. Ωστόσο, τα προβλήματα και εδώ δεν λείπουν καθώς η Τουρκία δεν επιτρέπει την διεξαγωγή εκλογών για την ανανέωση των εφοριών και των επιτροπών των εκκλησιών και των ευαγών ιδρυμάτων του Οικουμενικού Πατριαρχείου. “Όχι μόνο σε εμάς αλλά και στις άλλες μειονότητες κατά τρόπον άδικον, αυθαίρετον, παράλογον, δεν μας λένε γιατί, γιατί 8 χρόνια τώρα δεν μας επιτρέπουν να κάνουμε εκλογές”, ανέφερε και συμπλήρωσε “αλλά και όταν θα επιτραπούν οι εκλογές οι ομογενείς που θα μπορούσαν να αναλάβουν τη διοίκηση των εκκλησιών και των ιδρυμάτων μας είναι ολιγάριθμοι. Δυστυχώς υφιστάμεθα όλες τις συνέπειες των διωγμών –γιατί να μην το πω- των αδικιών –επί το επιεικέστερο- που έγιναν εις βάρος της ομογενείας και οδήγησαν εις την φυγήν, εις την αναχώρηση των ομογενών”.
Ο Παναγιώτατος κ.κ. Βαρθολομαίος μίλησε ακόμα για την Ίμβρο, το κλείσιμο των ελληνικών σχολείων στο νησί, που επί της ουσίας «έδιωξε» τους Ίμβριους από εκεί, αλλά και την επαναλειτουργία τους μετά από περίπου μισό αιώνα. “Η επαναλειτουργία των σχολείων μας μετά από μισό αιώνα σιωπής ήταν ευλογία Θεού” είπε για την αναγέννηση στα σχολεία της Ίμβρου και τον επαναπατρισμό των Ιμβρίων.
Οι ολίγοι που φυλάνε Θερμοπύλες και ο πόθος για το άνοιγμα της Χάλκης
Ο Παναγιώτατος αναφέρθηκε και στο αίσθημα ανασφάλειας το οποίο διακατέχει τους ομογενείς και ιδιαίτερα αυτούς όσους έχουν παιδιά, ενώ στάθηκε ιδιαίτερα και στους μεγάλους σύγχρονους διωγμούς όπως τα Σεπτεμβριανά το 1955 και οι απελάσεις το 1964. “Άλλοτε ήταν τα Σεπτεμβριανά γεγονότα του ’55, ήταν το ’64 οι απελάσεις των Ελλήνων υπηκόων, οι γενικότερες συνθήκες που δεν εμπνέουν το αίσθημα της ασφαλείας εις τους ομογενείς –ιδιαιτέρως σε αυτούς που έχουν παιδιά, κορίτσια, και έφυγαν και γι’ αυτό είμεθα σήμερα οι ολίγοι που φυλάγουμε τις Θερμοπύλες του γένους και του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Κωνσταντινούπολη”.
Τέλος ο Οικουμενικός Πατριάρχης τόνισε ότι πρώτη επιδίωξη του ήταν πάντα το άνοιγα της ιστορικής Θεολογικής Σχολής της Χάλκης η οποία παραμένει σιωπηλή εδώ και 50 ολόκληρα χρόνια. “Φυσικά η Χάλκη είναι εκ των πρώτων, που δεν έγιναν και επιδιώκουμε πάντοτε να γίνουν”, ανέφερε.
Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα οι ΗΠΑ είχαν στείλει σαφές μήνυμα στην τουρκική κυβέρνηση για την επανέναρξη της λειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Όπως είχε σημειώσει ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Νεντ Πράις, “οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν να παροτρύνουν την τουρκική κυβέρνηση να σεβαστεί το δικαίωμα στη θρησκευτική ελευθερία, όπως κατοχυρώνεται στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, και να επιτρέψει την επανέναρξη της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης”.
Φωτογραφίες: Οικουμενικό Πατριαρχείο/ Νίκος Παπαχρήστου