Τριήμεροι εορτασμοί της Λαύρας του Αγίου Σάββα στην Ιουδαία

Ἀπό Παρασκευῆς, 4^ης /17^ης  ἕως καί 6^ης/19^ης Δεκεμβρίου 2021, ἔλαβον χώραν οἱ  τριήμεροι ἑορτασμοί τῆς μνήμης τοῦ ὁσίου Πατρός ἡμῶν Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ, τοῦ ὁσίου Πατρός ἡμῶν Σάββα τοῦ ἡγιασμένου καί τοῦ ἐν ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Νικολάου Ἐπισκόπου Μύρων τῆς Λυκίας εἰς τήν Ἱεράν Λαύραν τοῦ Ὁσίου Σάββα, εὑρισκομένην εἰς τήν ἔρημον τῆς Ἰουδαίας εἰς τήν ὄχθην τοῦ Χειμάρρου τῶν Κέδρων, δεξιά τῷ κατερχομένῳ εἰς τήν Νεκράν θάλασσαν.

Τήν Λαύραν ταύτην ἵδρυσεν ὁ ἅγιος Σάββας ἐλθών ἐκ Καππαδοκίας εἰς τήν Ἁγίαν Γῆν τό 456 καί μαθητεύσας πρότερον ἐπί πολλά ἔτη παρά τῷ Μεγάλῳ Εὐθυμίῳ καί τῷ συνασκητῇ αὐτοῦ  ἁγίῳ Θεοκτίστῳ. Ἐκ τῆς Λαύρας ταύτης ὁρμώμενος ὁ Ἅγιος Σάββας ἵδρυσε καί ἄλλας Μονάς εἰς τήν Παλαιστίνην καί ἀνεδείχθη πνευματικός πατήρ καί καθοδηγητής χιλιάδων μοναχῶν εἰς τήν μοναχικήν ζωήν καί προασπιστής τοῦ Ὀρθοδόξου δόγματος τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου τῆς Χαλκηδόνος τοῦ ἔτους 451 μετά τοῦ Ἁγίου Θεοδοσίου τοῦ Κοινοβιάρχου, ὡς διασώζει ὁ βιογράφος τῶν Παλαιστινίων Ἁγίων Κύριλλος ὁ Σκυθοπολίτης.

Εἰς τήν περίδοξον ταύτην Μονήν ἑωρτάσθη τήν 4^ην Δεκεμβρίου ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ εἰς τό παρεκκλήσιον αὐτοῦ, ἐν ᾧ καί ὁ τάφος αὐτοῦ, προεξάρχοντος τοῦ Ἀρχιερέως τῆς σειρᾶς Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἑλενουπόλεως κ. Ἰωακείμ, παραμείναντος εἰς τήν Λαύραν ἕως καί τήν 6^ην Δεκεμβρίου, διά τήν ἑορτήν τοῦ Ἁγίου Νικολάου.

Τό Σάββατον, 5^ην Δεκεμβρίου ἑωρτάσθη ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου Σάββα εἰς ὁλονύκτιον ἀγρυπνίαν, τῆς ὁποίας προεξῆρξεν ἡ Α.Θ.Μ. ὁ Πατήρ ἡμῶν καί Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος, συλλειτουργούντων Αὐτῷ τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Κωνσταντίνης κ. Ἀριστάρχου καί τοῦ τοῦ Ἀρχιερέως τῆς σειρᾶς Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ἑλενουπόλεως κ. Ἰωακείμ, Ἁγιοταφιτῶν Ἱερομονάχων, ψαλλόντων τοῦ Ἱεροδιακόνου π. Συμεών καί τῶν βοηθῶν αὐτοῦ δεξιά ἑλληνιστί καί τοῦ Ἀρχιμανδρίτου π. Φιλοθέου ἀριστερά ἀραβιστί καί μετεχόντων Ὀρθοδόξων πιστῶν ἐκ Βηθλεέμ, Χωρίου τῶν Ποιμένων, Μπετζάλλας καί τοῦ βορείου Ἰσραήλ, τῇ τιμητικῇ παρουσίᾳ τοῦ Γενικοῦ Προξένου τῆς Ἑλλάδος εἰς τά Ἱεροσόλυμα κ. Εὐαγγέλου Βλιώρα.

Εἰς τό Κοινωνικόν τῆς θείας Λειτουργίας ἐκήρυξε τόν θεῖον Λόγον ἡ Α.Θ.Μ. διά τῆς κάτωθι προσφωνήσεως ἑλληνιστί:

«Ὁδήγησόν με Κύριε, ἐν τῇ τρίβῳ τῶν ἐντολῶν σου, ὅτι αὐτήν ἠθέλησα… ἀπόστρεψον τούς ὀφθαλμούς μου τοῦ μή ἰδεῖν ματαιότητα, ἐν τῇ ὁδῷ σου ζῆσον με», ( Ψαλμ. 118, 35-37), ἀναφωνεῖ ὁ ψαλμῳδός.

Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

Εὐλαβεῖς Χριστιανοί,

Εὐφραίνεται σήμερον ἡ ἔρημος καί ἀγάλλεται ἡ χώρα τοῦ Ἰορδάνου ἐπί τῇ τελουμένῃ ἑορτίῳ μνήμῃ τοῦ Ὁσίου καί Θεοφόρου Πατρός ἡμῶν Σάββα τοῦ ἡγιασμένου, ἐν τῇ ἐπωνύμῳ αὐτοῦ Λαύρᾳ, δηλονότι ἐν τῷ τόπῳ τῆς ἀσκήσεως αὐτοῦ.

Ὁ θεῖος Πατήρ ἡμῶν Σάββας ἐκ μητρικῶν σπαργάνων ὤφθη σκεῦος ἡγιασμένον καί οἶκος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διό καί ἀνεδείχθη ὁσίων ἀκρότης καί τῶν Ἀγγέλων ἐφάμιλλος. Ἐπέτυχεν τοῦτο ἀκούων εἰς τόν λόγον τοῦ Δαυΐδ: «Ἀπόστρεψον τούς ὀφθαλμούς μου τοῦ μή ἰδεῖν ματαιότητα ἐν τῇ ὁδῷ σου ζῆσόν με», (Ψαλμ. 118,37).

Ἑρμηνεύων τούς ὡς ἄνω Δαυϊτικούς λόγους, ὁ Μέγας Ἀθανάσιος λέγει: «Ματαιότης ἐστίν ἡ περί τάς θέας μανία, ἡ περί τῶν μή δεόντων θεωρία καί ἡ κατά διάνοιαν δέ ἄτοπος φαντασία, ἥν καί σαφηνίζει ὁ Παῦλος λέγων: «…ἐν ματαιότητι τοῦ νοός αὐτῶν, ἐσκοτισμένοι τῇ διανοίᾳ, ὄντες ἀπηλλοτριωμένοι τῆς ζωῆς τοῦ Θεοῦ».  Ὅρα ματαιότητα νοός λεγομένην, ὅτ’ ἄν σχῇ τις νοῦν καί τούτου μή χρήσηται πρό τήν τῶν ἀληθῶν θεωρίαν, ἀλλά παρέχει αὐτόν τῷ δεσμεύοντι Σατανᾷ. Τοῦτο τοίνυν εὐχόμενός φησίν: Ἀπόστρεψον τούς ὀφθαλμούς μου τοῦ μή ἰδεῖν ματαιότητας (Ψαλμ. 118, 37). Καί τοῦτο γάρ χάρις Θεοῦ». [Καί ἁπλούστερον: Ἀπόστρεψον τούς ὀφθαλμούς μου τοῦ μή ἰδεῖν ματαιότητα. Ματαιότης εἶναι ἡ μανία  διά τά θεάματα, ἡ περί τῶν πραγμάτων ἐκείνων τῶν μή ἐχόντων ἀνάγκην θεωρίας, καί ἡ ἀνοίκειος φαντασία τοῦ νοῦ, ὅπως διασαφηνίζει ὁ Παῦλος λέγων: Διά τῆς ματαιότητος τοῦ νοῦ των, ἔχουν σκοτισθῆ εἰς τήν διάνοιαν καί ἔχουν ἀποξενωθῆ ἀπό τήν ζωήν τοῦ Θεοῦ (Ἐφ. 4, 17). Ματαιότης τοῦ νοῦ εἶναι νά ἔχῃ τις νοῦν καί νά μήν τόν χρησιμοποιεῖ διά τήν θεωρίαν τῶν ἀληθινῶν πραγμάτων, ἀλλά νά τόν παραδίδῃ εἰς τόν δεσμοφύλακα Σατανᾶν. Ἀπευχόμενος αὐτό λοιπόν λέγει· Ἀπόστρεψον τούς ὀφθαλμούς μου τοῦ μή ἰδεῖν ματαιότητας, διότι καί αὐτό εἶναι χάρις Θεοῦ].

Ὄντως ὁ θεσπέσιος Σάββας ἔτυχε τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, διότι ὡς λέγει ὁ ὅσιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος: «Καί αἱ ἐκ νηπίου παιδεῖαι καί ἀνατροφαί καί τά ἐπιτηδεύματα συνέρχονται ἤ καί ἀντιπράττουσιν ἡμῖν αὐξήσασι πρός τήν ἀρετήν καί τήν μοναδικήν πολιτείαν». [Καί ἁπλούστερον: Ἀλλά καί ἡ παιδαγωγία καί ἡ ἀνατροφή καί αἱ ἀσχολίαι πού εἴχαμε ἀπό τήν νηπιακή ἡλικία καί ἑξῆς, παίζουν τόν ρόλον τους στήν ἀρετή καί στή μοναχική ζωή, καί ἀναλόγως ἤ μᾶς βοηθοῦν ἤ μᾶς δυσκολεύουν].

Μέ ἄλλα λόγια, ὁ θεῖος Σάββας παιδιόθεν περιφρονήσας τάς ματαιότητας τοῦ κόσμου, ἀνεζήτει «τήν μοναδικήν πολιτείαν», τοὐτέστιν τήν πολιτείαν τῶν μοναχῶν τῆς ἐρήμου, ὡς βεβαιοῖ τοῦτο καί ὁ βιογράφος αὐτοῦ Κύριλλος Σκυθουπολίτης γράφων: «Ὁ Σάββας προωρισμένος ὤν ὑπό τοῦ Θεοῦ ἐκ μήτρας καί προεγνωσμένος πρό διαπλάσεως κατά τόν μέγαν προφήτην Ἱερεμίαν (Πρβλ. Ἱερ. 1, 4-5) πάντων ὁμοῦ τῶν τοῦ βίου περιφρονήσας ἐκδέδωκεν ἑαυτόν μοναστηρίῳ Φλαβιαναῖς μέν καλουμένῳ, ἔνθα τήν τῆς μοναχικῆς πολιτείας ἐξεπαιδεύθη ἀκρίβειαν καί ἐν ὀλίγῳ χρόνῳ τό τε ψαλτήριον ἐκμανθάνει καί τήν λοιπήν τοῦ κοινοβιακοῦ κανόνος κατάστασιν».

Ὁ πατήρ ἡμῶν Σάββας, τόν τρόπον καί τήν ὁδόν τῆς ἀσκήσεως μαθητεύσας παρά τούς πόδας τῶν μεγάλων τῆς ἐρήμου τῆς Παλαιστίνης ἀσκητῶν, Θεοδοσίου τοῦ Κοινοβιάρχου, Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου, Θεοκτίστου καί Γερασίμου, ἀνεδείχθη καθηγητής τῆς ἐρήμου γενόμενος πνευματικός φάρος λάμπων ἐν τῷ σκότει. «Ὅτι ὁ Θεός ἐπείρασεν αὐτόν καί ὡς ὁλοκάρπωμα θυσίας προσεδέξατο αὐτόν», (Σοφ. Σολομ. 3, 5-6) κατά τόν σοφόν Σολομῶντα.

Τοῦτο ἀκριβῶς μαρτυρεῖ τόσον ἡ ὑπ’ αὐτοῦ τοῦ θεολήπτου Σάββα ἱδρυθεῖσα παροῦσα Λαύρα, ὅσον καί τό ἐν αὐτῇ εὑρισκόμενον καί ἀναπαυόμενον ἄφθαρτον καί εὐωδιάζον ὁλόσωμον λείψανον αὐτοῦ. Πολλῷ δέ μᾶλλον μαρτυρεῖ τοῦτο ἡ τῶν Ἁγιοσαββιτῶν μοναχῶν παρουσία, τῶν ἀδειαλείπτως  προσευχομένων ὑπέρ τῶν ψυχῶν αὐτῶν καί ὑπέρ πάντων ἡμῶν καί φυλασσόντων ἄσβεστον τό φῶς τῆς παρακαταθήκης τῆς παραδοθείσης αὐτοῖς ὑπό τοῦ ἁγίου Σάββα τοῦ Ἡγιασμένου. «Φῶς μέν μοναχοῖς, ἄγγελοι· φῶς δέ πάντων ἀνθρώπων μοναδική πολιτεία».  (Φῶς τῶν μοναχῶν εἶναι οἱ ἄγγελοι καί φῶς ὅλων τῶν ἀνθρώπων ἡ ζωή τῶν μοναχῶν), λέγει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος.

Οἱ θεόπνευστοι οὗτοι λόγοι, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, ἀποτελοῦν καί τό περιεχόμενον τῆς παρακαταθήκης τοῦ Πατρός ἡμῶν Σάββα πρός ἅπαντας τούς μοναχούς καί ἰδιαιτέρως πρός τούς ἐν τῇ Λαύρᾳ αὐτοῦ ἐνασκουμένους. Καί τοῦτο διότι αὐτός οὗτος ὁ θεοφόρος Σάββας «Τά τῶν Ἀγγέλων ἔφθασε τάγματα καί τόν βίον αὐτῶν ἀμέμπτως ἐζήλωσε», ὡς λέγει ὁ ὑμνῳδός αὐτοῦ.

Ἡμεῖς δέ οἱ τιμῶντες τήν ἱεράν μνήμην  τοῦ ἰσαγγέλου Σάββα, τοῦ ἔχοντος παρρησίαν πρός Χριστόν τόν Θεόν, παρακαλέσωμεν αὐτόν, ἵνα μετά τῆς Θεοτόκου καί Μητρός τοῦ Θεοῦ, μή παύσῃ ἱκετεύων ὑπέρ ἀφέσεως τῶν πταισμάτων ἡμῶν καί ὑπέρ τοῦ ἀξιωθῆναι ἡμᾶς τῆς ἐντός τοῦ σπηλαίου τῶν ψυχῶν ἡμῶν ἀνατολῆς τοῦ φωτός τῆς γνώσεως τοῦ Ἠλίου τῆς Δικαιοσύνης τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ.

Μετά δέ τοῦ ψαλμῳδοῦ εἴπωμεν: «ἐξομολογήσονται οἱ οὐρανοί τά θαυμάσιά σου, Κύριε, καί τήν ἀλήθειάν σου ἐν ἐκκλησίᾳ ἁγίων», (Ψαλμ. 88,6). Καί ἀναλυτικώτερον: Θά σέ δοξολογήσουν οἱ ἐν ούρανοῖς ἀγγελικαί δυνάμεις Κύριε. Ἀξία θαυμασμοῦ εἶναι ἡ οὐσία καί  ἡ ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ. Ἐν ἐκκλησίᾳ ἁγίων, δηλονότι τῶν ἐν οὐρανοῖς ἀκαταπαύστως ὑμνούντων ἀγγέλων. Ἀμήν. Ἔτη πολλά καί εὐλογημένα Χριστούγεννα».

Ἅμα τῇ ἀπολύσει τῆς θείας Λειτουργίας ἠκολούθησε τράπεζα.

Εὐχαριστῶν τόν Θεόν ὁ Μακαριώτατος διά τήν πνευματικήν πανδαισίαν τῆς πανηγύρεως, ἀνεχώρησε κατευοδούμενος ὑπό τῶν Ἁγιοσαββιτῶν Πατέρων καί διερχόμενος κατά τό ἔθος διά τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Ἀββᾶ Θεοδοσίου τοῦ Κοινοβιάρχου.

Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας