Ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινής γνώμης για τη λεηλασία των θρησκευτικών μνημείων στα Κατεχόμενα

Διαδώστε:

Η λεηλασία των Εκκλησιών στα Κατεχόμενα βρίσκεται στο επίκεντρο της ευαισθητοποίησης της Διεθνούς Κοινής Γνώμης από τη Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας μέσω του ημερολογίου της για το 2023.

«Στο φετινό ημερολόγιο παραθέτουμε φωτογραφίες από Ιερούς Ναούς που βρίσκονται στα κατεχόμενα από τον τουρκικό στρατό εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι οποίοι έχουν ιδιαίτερη ιστορική, θρησκευτική και πολιτιστική αξία για τον Χριστιανικό Κόσμο. Στόχος της επιλογής μας είναι η ανάδειξη της θρησκευτικής και πολιτισμικής κληρονομιάς της Κύπρου, η οποία κινδυνεύει από τις βεβηλώσεις και τις καταστροφές που υφίσταται διαρκώς από το 1974, και η, ως εκ τούτου, ανάγκη προστασίας των συγκεκριμένων ιστορικών χώρων λατρείας, παράλληλα με την επανάληψη του δίκαιου αιτήματος για τον τερματισμό της παράνομης κατοχής κυπριακών εδαφών, της αποχώρησης των τουρκικών στρατευμάτων και της επανένωσης του νησιού», αναφέρει ο κ. Χαρακόπουλος στο χαιρετισμό του επαναφέροντας για άλλη μια φορά στην επικαιρότητα το φλέγον ζήτημα της λεηλασίας των εκκλησιών, των μοναστηριών, των θρησκευτικών μνημείων και του ξεριζωμού της Ορθοδοξίας από τη Βόρεια Κύπρο.

Η μαύρη λίστα του ξεριζωμού

Μετά την τουρκική εισβολή του 1974, πολλές από τις εκκλησίες στα κατεχόμενα έχουν υποστεί ζημιές και έχουν απογυμνωθεί, ενώ υπολογίζεται ότι γύρω στις 15.000-20.000 εικόνες και αρκετές δεκάδες τοιχογραφίες και ψηφιδωτά που τις κοσμούσαν, κλάπηκαν από αρχαιοκάπηλους με σκοπό να πουληθούν στην μαύρη αγορά.

Με τις προσπάθειες που έχουν καταβάλει οι Κυπριακές Αρχές, αρκετές τοιχογραφίες έχουν αποκατασταθεί και καταγραφεί ψηφιακά μέσω ορθοφωτογραφιών υψηλής ανάλυσης. Οι εκκλησίες έχουν επίσης καταγραφεί με παρόμοιο τρόπο, προκειμένου οι τοιχογραφίες που αποκολλήθηκαν να επανατοποθετηθούν ψηφιακά στις αρχικές τους θέσεις.

Σε έκθεσή της το 2009 η Βυζαντινή Ακαδημία Κύπρου για την κατάσταση των κατεχόμενων εκκλησιών επισημαίνει ότι όσες εκκλησίες δεν μετατράπηκαν σε στάβλους, σε νυχτερινά κέντρα, σε αποθήκες, έγιναν μουσουλμανικοί χώροι λατρείας. Σε συνολικά 82 εκκλησίες δεν αφέθηκε ούτε ίχνος χριστιανικό. Μετατράπηκαν σε τεμένη. Οι περισσότερες βρίσκονται στην επαρχία Αμμοχώστου.

Ο κατάλογος καταρρίπτει τους ισχυρισμούς του ψευδοκράτους ότι μόνο 27 εκκλησίες έγιναν μιναρέδες. Ο αριθμός 82 ενδέχεται να είναι ακόμη μεγαλύτερος, καθώς δεν κατέστη δυνατό να διαπιστωθεί η κατάσταση κάποιων ιερών ναών που βρίσκονται σε χώρους που είναι υπό τον απόλυτο έλεγχο του κατοχικού στρατού. Ο μεγαλύτερος ναός της Κύπρου το 1974, του Χρυσοσώτηρου στην Ακανθού ήταν από τους πρώτους που μετατράπηκαν σε τζαμί. […]

Σύμφωνα με την ίδια έκθεση όσες Εκκλησίες, γλύτωσαν από το πλιάτσικο, όσες δεν μετατράπηκαν σε μάντρες, σε αποθήκες, σε νυχτερινά κέντρα, σε τουριστικά γραφεία και στρατιωτικούς κοιτώνες, μετατράπηκαν σε μουσουλμανικά τεμένη, αφού πρώτα εξαφανίσθηκαν από τις εκκλησίες μας κάθε χριστιανικό ίχνος.

Από τα κτίσματα των εκκλησιών αυτών αφαιρέθηκε ο σταυρός. Εσωτερικά αφαιρέθηκαν τα πάντα, έμειναν γυμνοί οι τοίχοι. Αφαιρέθηκαν τα χριστιανικά σύμβολα, ο εξοπλισμός, οι εικόνες, η Αγία Τράπεζα, οι σκάμνοι. Στους εσωτερικούς τοίχους στρώθηκαν χαλιά και τοποθετήθηκαν μουσουλμανικά σύμβολα, ενώ στους εξωτερικούς χώρους των ναών τοποθετήθηκαν μεγάφωνα για να ακούγεται η φωνή του Χότζα.

Σημειώνεται ότι στις 82 υπό αναφορά εκκλησίες, δεν περιλαμβάνονται ούτε οι κατεχόμενοι ναοί οι οποίοι μετατράπηκαν σε τζαμιά κατά το 16ον αιώνα και συγκεκριμένα από το 1571 και εντεύθεν.

Η μετατροπή χριστιανικών ναών σε τεμένη άρχισε από την πρώτη ημέρα της τουρκικής εισβολής, αμέσως μετά την κατάληψη της κατεχόμενης Κερύνειας, όταν δόθηκε άδεια στους Τούρκους στρατιώτες να χρησιμοποιούν χριστιανικούς ναούς για να προσεύχονται, αφού πρώτα φρόντισαν να τους διαρρυθμίσουν ανάλογα.

Η συλλογή των πρώτων στοιχείων και μαρτυριών για καταρτισμό του καταλόγου των κατεχόμενων εκκλησιών που μετατράπηκαν σε τεμένη πάει πολύ πίσω, στο 1983, όταν δημιουργήθηκε το Εργαστήριο Συντήρησης Εικόνων και Χειρόγραφων της Αρχιεπισκοπής, το οποίο επίσης διευθύνει ο π. Δημοσθένης. Το 1995, με την ίδρυση της Βυζαντινής Ακαδημίας Κύπρου, εκδόθηκε ο πρώτος κατάλογος των κατεχόμενων Εκκλησιών, ο οποίος κοινοποιήθηκε μεταξύ άλλων, στο Γενικό Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Τότε η Τουρκία, σε αντιπερισπασμό δημοσίευσε κατάλογο με τα τεμένη που βρίσκονται στις ελεύθερες περιοχές, προβάλλοντας τον ατεκμηρίωτο ισχυρισμό ότι έχουν λεηλατηθεί. Επί τούτου, αρκεί μόνο να αναφερθεί ότι κάθε χρόνο στον κρατικό προϋπολογισμό υπάρχει διαθέσιμο κονδύλι στο Υπουργείο Εσωτερικών, που πλησιάζει το €1 εκατ. και το οποίο διατίθεται αποκλειστικά για τη συντήρηση των τουρκοκυπριακών μνημείων και τεμενών.

Το 2000, η Βυζαντινή Ακαδημία Κύπρου εξέδωσε έναν τόμο στην αγγλική γλώσσα με τις 520 κατεχόμενες εκκλησίες, στον οποίο περιλαμβάνονται και φωτογραφικά ντοκουμέντα, που αποδεικνύουν περίτρανα το μέγεθος της λεηλασίας που έχουν υποστεί.

Η Εκκλησία της Κύπρου σε συνεννόηση με το Υπουργείο Εξωτερικών, κινητοποιήθηκε σε διεθνές επίπεδο για να καταγγείλει το βανδαλισμό των εκκλησιών, αλλά και την καταπάτηση των θρησκευτικών δικαιωμάτων των Ελληνοκυπρίων. Ο συγκεκριμένος τόμος στάλθηκε, μεταξύ άλλων, στην αμερικανική Γερουσία και Βουλή, στον ΟΗΕ, στο Ευρωκοινοβούλιο, στη Βουλή των Λόρδων. Κάτι ανάλογο έγινε και με τον εν λόγω κατάλογο των Εκκλησιών που μετατράπηκαν σε τεμένη.

Καμπάνια για Αγία Σοφία
To 2022, υπήρξε έτος ορόσημο για τη ΔΣΟ καθώς κορυφώθηκε η εκστρατεία ενημέρωσης που έχουμε αναλάβει για την αφύπνιση της διεθνούς κοινής γνώμης σε σχέση με την αυθαίρετη και βέβηλη απόφαση της τουρκικής ηγεσίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία της Κωνσταντινουπόλεως σε τέμενος.

Ο Τόμος “Αγία Σοφία: Οι ναοί της του Θεού Σοφίας ανά τον κόσμο” -μεταφρασμένος σε 14 γλώσσες- έχει παρουσιαστεί ήδη σε αρκετές ευρωπαϊκές μητροπόλεις και έχει επιδοθεί σε προσωπικότητες του πολιτικού και του θρησκευτικού φάσματος εγνωσμένου κύρους, όπως ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, ο Πάπας Φραγκίσκος, ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν κ. Μαργαρίτης Σχοινάς και η Επίτροπος Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας κ. Μαρίγια Γκαμπριέλ. Θα συνεχίσουμε με τον ίδιο ζήλο και την ίδια επιμονή να προβάλλουμε τον Τόμο, ως μια έμπρακτη μορφή πίεσης προς την Τουρκία να σεβαστεί το ιστορικό παρελθόν και την πολιτιστική αξία του μοναδικού αυτού μνημείου της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς».