«Η επάνοδος στο καθεστώς του τζαμιού, του μουσουλμανικού τεμένους, και μάλιστα με πανηγυρικό τρόπο από τον ίδιο τον Ταγίπ Ερντογάν, δείχνει την απομάκρυνση της Τουρκίας από αυτό που αποκαλούμε δυτικό κόσμο, δυτική σκέψη, δυτικό πολιτισμό». Τα παραπάνω τόνισε ο Γενικός Γραμματέα της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης Ορθοδοξίας (ΔΣΟ), Μέλος της Βουλής των Ελλήνων, δρ Μάξιμος Χαρακόπουλος αναφερόμενος στην Αγία Σοφία.
«Mιλούμε για ένα μνημείο, που έχει έναν ιδιαίτερο συμβολισμό, μια σημασία για τα εκατομμύρια των ορθοδόξων ανά τον κόσμο, αλλά και για όλο τον χριστιανικό κόσμο. Γιατί η Αγία Σοφία είναι ένα μνημείο 1500 ετών, ένα μνημείο του ενωμένου χριστιανικού κόσμου της πρώτης χιλιετίας, πριν το σχίσμα», είπε χαρακτηριστικά στο ACTION 24 και στην εκπομπή ACTION ΤΩΡΑ.
Ο δρ. Μάξιμος Χαρακόπουλος αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η ΔΣΟ, για τη διάσωση της Αγίας Σοφίας, αναφέροντας «την έκδοση ενός τόμου, στον οποίο συμπεριλάβαμε 37 εμβληματικούς ιστορικούς ναούς που έχουν αφιερωθεί στη Σοφία του Θεού, από τις Βρετανικές Νήσους μέχρι και την Κίνα, τον οποίο έχουμε εκδώσει και έχουμε μεταφράσει σε 13 γλώσσες. Τον έχουμε επιδώσει σε πολιτικές, θρησκευτικές προσωπικότητες, στον Πάπα Φραγκίσκο, στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, σε προκαθήμενους, σε πρωθυπουργούς, προέδρους κοινοβουλίων, πολιτικές προσωπικότητες, ακαδημαϊκούς.
Τον έχουμε παρουσιάσει στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, στο Διεθνές Συνέδριο Βυζαντινών και μεταβυζαντινών Μελετών στην Βενετία. Κάναμε παράσταση στην έδρα της ΟΥΝΕΣΚΟ στο Παρίσι, ζητώντας να στείλει άμεσα εμπειρογνώμονες προκειμένου να κηρύξει το μνημείο ως μνημείο εν κινδύνω. Γιατί πια βλέπετε και τουρκικά μέσα μαζικής ενημέρωσης και τούρκοι ιστορικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι κινδυνεύει το μνημείο με κατάρρευση».
Ελπίζουμε σε αναθεώρηση της τουρκικής πολιτικής για Αγία Σοφία
Ο επικεφαλής της ΔΣΟ υπογράμμισε ότι «εφέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας. Ιδρυτής αυτής είναι ο Κεμάλ Ατατούρκ και μετά από 20 και πλέον χρόνια διακυβέρνησης της Τουρκίας από τον Ταγίπ Ερντογάν επιδιώκει να αφήσει ένα στίγμα επισκιάζοντας, αν θέλετε, τον ιδρυτή της νεότερης Τουρκίας. Αυτό είναι ένα ευρύτερο αφήγημα.
Έχει να κάνει και με την κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας και στο Αιγαίο και σε άλλες περιοχές, στη Λιβύη, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, στον Καύκασο, στη Συρία, αλλά αυτό είναι μια ευρύτερη συζήτηση. Μακάρι μετά τις εκλογές και την προσπάθεια που γίνεται βελτίωσης και των τουρκοαμερικανικών σχέσεων και των ελληνοτουρκικών σχέσεων βεβαίως -είναι σε εξέλιξη τις επόμενες εβδομάδες διαβουλεύσεις και συζητήσεις- μακάρι να υπάρξει αναθεώρηση όσον αφορά και τη στάση της Τουρκίας απέναντι στο μνημείο της Αγίας Σοφίας. Θα είναι μια θετική είδηση».
Ολόκληρη η συνέντευξη του Μάξιμου Χαρακόπουλου
- Ν.Κ. Κύριε Χαρακόπουλε, εμείς δώσαμε την είδηση. Μαζί θα δούμε, όμως, την ουσία του θέματος, αν πράγματι κινδυνεύει η Αγιά Σοφιά και αν πράγματι υπάρχει πιθανότητα πλέον να βγει από τους καταλόγους της Ουνέσκο.
Καλή σας μέρα, καλημέρα στους τηλεθεατές μας. Πράγματι η απόφαση του Ταγίπ Ερντογάν, της τουρκικής ηγεσίας, πριν 2 χρόνια να μετατρέψει εκ νέου το μουσείο της Αγίας Σοφίας σε τζαμί είναι μια υποχώρηση θα έλεγα του κοσμικού κράτους, είναι μια πολιτισμική οπισθοδρόμηση, διότι η μετατροπή της στη δεκαετία του ΄30 από τον ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας, τον Κεμάλ Ατατούρκ, ήταν ένα μήνυμα εκκοσμίκευσης του κράτους, ένα βήμα προς την δημοκρατία, ένα βήμα προς την Δύση.
- Ν.Υ. Και ένα άνοιγμα στη Δύση, αυτός ήταν ο σκοπός βέβαια.
Η επάνοδος στο καθεστώς του τζαμιού, του μουσουλμανικού τεμένους, και μάλιστα με πανηγυρικό τρόπο από τον ίδιο τον Ταγίπ Ερντογάν, δείχνει την απομάκρυνση της Τουρκίας από αυτό που αποκαλούμε δυτικό κόσμο, δυτική σκέψη, δυτικό πολιτισμό. Όμως, μιλούμε για ένα μνημείο, που έχει ένα ιδιαίτερο συμβολισμό, μια σημασία για τα εκατομμύρια των ορθοδόξων ανά τον κόσμο, ή για όλο τον χριστιανικό κόσμο, κύριε Υποφάντη. Γιατί η Αγία Σοφία είναι ένα μνημείο 1500 ετών, ένα μνημείο του ενωμένου Χριστιανικού κόσμου της πρώτης χιλιετίας, πριν το σχίσμα. Είναι του έκτου αιώνα, της περιόδου του Ιουστινιανού, που είπε τότε το περίφημο “Νενίκηκά σε Σολομών” όταν μπήκε στο ναό και είδε το κάλλος και εντυπωσιάστηκε και με δέος, είπε αυτή τη γνωστή ρήση που έχει αποτυπωθεί στην ιστορία.
Το μνημείο αυτό κινδυνεύει πια. Εμείς ως Διακοινοβουλευτική Συνέλευση Ορθοδοξίας, ένας οργανισμός στον οποίο συμμετέχουν ορθόδοξοι βουλευτές από 25 κοινοβούλια από την πρώτη στιγμή αντιδράσαμε γιατί, δυστυχώς, αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, οι αντιδράσεις και διεθνών οργανισμών αλλά και ομόδοξων χωρών ήταν κατώτερες των περιστάσεων. Και γι’ αυτό αναλάβαμε μια πρωτοβουλία με την έκδοση ενός τόμου, στον οποίο συμπεριλάβαμε 37 εμβληματικούς ιστορικούς ναούς που έχουν αφιερωθεί στη Σοφία του Θεού, από τις Βρετανικές Νήσους μέχρι και την Κίνα, τον οποίο έχουμε εκδώσει και έχουμε μεταφράσει σε 13 γλώσσες. Τον έχουμε επιδώσει σε πολιτικές, θρησκευτικές προσωπικότητες, στον Πάπα Φραγκίσκο, στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, σε προκαθήμενους, σε πρωθυπουργούς, προέδρους κοινοβουλίων, πολιτικές προσωπικότητες, ακαδημαϊκούς. Τον έχουμε παρουσιάσει στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, στο Διεθνές Συνέδριο Βυζαντινών και μεταβυζαντινών Μελετών στην Βενετία. Κάναμε παράσταση στην έδρα της ΟΥΝΕΣΚΟ στο Παρίσι, ζητώντας η ΟΥΝΕΣΚΟ να στείλει άμεσα εμπειρογνώμονες προκειμένου να κηρύξει το μνημείο ως μνημείο εν κινδύνω. Γιατί πια βλέπετε και τουρκικά μέσα μαζικής ενημέρωσης και τούρκοι ιστορικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι κινδυνεύει το μνημείο με κατάρρευση.
- Ν.Κ. Να πάμε λίγο σε αυτό. Τι σημαίνει η κατάρρευση του μνημείου για να καταλάβουν και οι τηλεθεατές μας.
Μέχρι τώρα είχαμε καταγγελίες, είχαμε δημοσιεύματα που είδαν το φως της δημοσιότητας στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης για βανδαλισμούς είτε στην αυτοκρατορική πύλη της Αγιάς Σοφιάς, στην ξύλινη 7μετρη αυτοκρατορική πύλη, είτε στα μάρμαρα στο εσωτερικό του ναού, είτε στην τοιχοδομία του ναού. Πλέον ακούμε ότι υπάρχουν ζητήματα που έχουν να κάνουν με στατικότητα του Ναού, γιατί καθημερινά δεκάδες χιλιάδες μουσουλμάνοι όχι απλά προσέρχονται αλλά πολλοί καταλύουν και μέσα στο μνημείο, στο Ναό της Αγίας Σοφίας. Και υπάρχουν ζητήματα που έχουν να κάνουν πια με τη στατικότητα του μνημείου. Άρα θα πρέπει άμεσα να κλείσει το μνημείο, όπως και αρμόδιοι ειδήμονες, επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου από τη γειτονική χώρα για να γίνουν εργασίες στερέωσης, προκειμένου το μνημείο αυτό, το οποίο 1500 χρόνια στέκεται όρθιο και η σημερινή Τουρκία ουσιαστικά είναι διαχειρίστρια, καλείται από την ιστορία ως ένοικος αυτής της περιοχής να διαχειριστεί αυτό το μνημείο, ώστε να παραδοθεί στις επόμενες γενεές.
- Ν.Κ. Θα πρέπει να αλλάξει αφού γίνει αυτό και η χρήση του μνημείου, ωστόσο, από ότι καταλαβαίνουμε…
Προφανώς. Το μνημείο θα πρέπει να επανέλθει στην πρότερη στην πρώτη κατάστασή του.
- Ν.Κ. Ακριβώς. Γιατί αν προσελκύει τόσους μουσουλμάνους οι οποίοι θέλουν να προσευχηθούν τα νούμερα είναι ασύλληπτα, με όσα έχουμε αφήσει μέσα εκεί.
- Ν.Υ. Μισό λεπτό. Μήπως είναι και πολιτικοί λόγοι; Δηλαδή μήπως αποφάσισε ο Πρόεδρος Ερντογάν να θυμηθεί λίγο την κεμαλική ιστορία της Τουρκίας και να πει, «κοίταξε να δεις δεν θα το χρησιμοποιούν ούτε μουσουλμάνοι, ούτε ορθόδοξοι, γιατί κινδυνεύει να πέσει». Μήπως είναι τεχνητοί λόγοι;Κύριε Υποφάντη, πάντως οι λόγοι για τη μετατροπή του σε τζαμί είναι καθαρά πολιτικοί. Ήταν σε μια προσπάθεια εργαλειοποίησης της θρησκείας.
- Ν.Κ. Ουσιαστικά ήθελε να φύγουμε από το Κεμαλικό κράτος, κύριε Χαρακόπουλε και να μιλήσουμε για «Ερντογανικό» γιατί αλλάζοντας κάτι το οποίο έγινε επί Κεμάλ Ατατούρκ, ουσιαστικά αυτό έκανε ο Ερντογάν.
Η αλήθεια είναι ότι φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας. Ιδρυτής αυτής είναι ο Κεμάλ Ατατούρκ και μετά από 20 και πλέον χρόνια διακυβέρνησης της Τουρκίας από τον Ταγίπ Ερντογάν επιδιώκει να αφήσει ένα στίγμα επισκιάζοντας, αν θέλετε τον ιδρυτή της νεότερης Τουρκίας. Αυτό είναι ένα ευρύτερο αφήγημα. Έχει να κάνει και με την κλιμάκωση της τουρκικής επιθετικότητας και στο Αιγαίο και σε άλλες περιοχές, στη Λιβύη, στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, στον Καύκασο, στη Συρία, αλλά αυτό είναι μια ευρύτερη συζήτηση. Μακάρι μετά τις εκλογές και την προσπάθεια που γίνεται βελτίωσης και των τουρκοαμερικανικών σχέσεων και των ελληνοτουρκικών σχέσεων βεβαίως -είναι σε εξέλιξη τις επόμενες εβδομάδες διαβουλεύσεις και συζητήσεις- μακάρι να υπάρξει αναθεώρηση όσον αφορά και τη στάση της Τουρκίας απέναντι στο μνημείο της Αγίας Σοφίας. Θα είναι μια θετική είδηση.
Ν.Υ. Ευχαριστούμε κύριε Χαρακόπουλε για αυτή την επικοινωνία, να είστε καλά.
Εγώ σας ευχαριστώ καλή συνέχεια.