Πανηγυρικός Εσπερινός στον τόπο όπου μαρτύρησε από τους Τούρκους ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός τελέστηκε χθες, Δευτέρα 23 Αυγούστου 2021, χοροστατούντος του Μητροπολίτη Απολλωνίας και Φίερ κ. Νικολάου.
Η ακολουθία τελέστηκε υπαίθρια στο χωριό Μουτσαλί σε σημείο όπου σύμφωνα με την παράδοση κήρυξε ο Άγιος και σήμερα βρίσκεται τοποθετημένος ένας τεράστιος σταυρός.
Επίκεντρο των εορτασμών για τον Άγιο Κοσμά, ο οποίος με τον φλογερό του λόγο κράτησε άσβεστη τη φλόγα της Ορθοδοξίας στα χρόνια της δουλείας, αποτελεί η ομώνυμη Ιερά Μονή στο Κολικόντασι. Ό αγιασμένος και Πανορθόδοξος καταξιωμένος αυτός χώρος φυλάσσει τον τάφο και μέχρι πρότινος τα λείψανα του αγίου Κοσμά, ο οποίος σύμφωνα με τον Ομότιμο Καθηγητή και τέως Κοσμήτορα της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ κ. Μιχαήλ Τρίτο, υπήρξε: “το μεγαλύτερο κεφάλαιο της φυλής μας στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, ή επιφανέστερη λαοπαιδευτική και νεοπατερική μορφή της νεοελληνικής εθνότητας, ό επιβλητικότερος λαϊκός αναγεννητής των τελευταίων χρόνων της σκλαβιάς και ένας από τους λίγους, πού έκαναν θετική προεργασία και εξασφάλισαν στον αγώνα του ’21 εγγυήσεις επιτυχίας”.
ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ
Η Ιερά Μονή του Αγίου Κοσμά βρίσκεται βόρεια της Απολλωνίας, στην ανατολική όχθη του Αψου ποταμού, κοντά στο χωριό Κολικόντασι της Μεγάλης Μουζακιάς. Απέχει ένα τέταρτο από την πόλη Φίερι. Χτίστηκε μεταξύ Αυγούστου 1813 και Ιουνίου 1814 από τον Αλή Πασά τον Τεπελενλή, όταν αυτός περιέλαβε στο πασαλίκι του το Μπεράτι και την περιοχή του. Ό Αλή, μπαίνοντας στο Μπεράτι, θυμήθηκε τον Πατρο—Κοσμά και κάλεσε τον Μητροπολίτη Βελεγράδων Ίωάσαφ, Β’, τον οποίον πρόσταξε να κόμη την ανακομιδήν του αγίου και να κτισθή και μοναστήριον έπ’ ονόματι του αγίου τιμώμενον, επειδή τον γνώρισε ως αληθή άνθρωπο του Θεού».
Στο εξωτερικό της κόγχης του Ιερού γίνεται αναφορά στον Αλή Πασά:
»ΑΝΗΓΕΡΘΗ ΕΚ ΒΑΘΡΩΝ/ Ο ΘΕΙΟΣ ΚΑΙ ΙΕΡΟΣ ΟΥ/ΤΌΣ ΝΑΟΣ ΔΙΑ ΠΡΟΣΤΑ/ΓΗΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΥΨΗΛΟΤΑΤΟΥ ΒΕΖΥΡ / ΑΛΗ ΠΑΣΙΑ ΑΠΟ ΤΕΠΕΛΕ/ΝΗ».
Το καθολικό της Μονής είναι ρυθμού βυζαντινού σταυροειδούς. Ό τρούλος είναι οκταγωνικός με κωνική κεραμόσκεπη στέγη και τέσσερα μονόλοβα παράθυρα. στη δυτική πλευρά υπάρχει δίλοβο κωδωνοστάσιο με ρωμαϊκό γλυπτό στο κέντρο. Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο, έργο του ΙΘ’ αι.
Το καθολικό της Μονής ανακαινίστηκε μετά την ανασύσταση της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου της Εκκλησίας της Αλβανίας με πρωτοβουλία του Αρχιεπισκόπου κ.κ. Αναστασίου.
Φωτογραφίες από τον φετινό πανηγυρικό Εσπερινό:
