Δέκα χρόνια συμπληρώθηκαν το Σάββατο, 1η Ιουνίου, από τα Εγκαίνια του Ιερού Καθεδρικού Ναού της Αναστάσεως του Κυρίου στα Τίρανα, ένα έργο ζωής για την Εκκλησία της Αλβανίας.
Ήταν Κυριακή 1η Ιουνίου 2014 όταν με αφορμή τα εγκαίνια του Καθεδρικού Ναού συγκεντρώθηκαν στα Τίρανα οι Προκαθήμενοι και οι αντιπρόσωποι των Ορθοδόξων Εκκλησιών, μετατρέποντας για μια ημέρα την Αλβανία, όπως ποτέ άλλοτε στην ιστορία της, σε κέντρο του Ορθοδόξου κόσμου.
Με αφορμή την επέτειο συμπλήρωσης 10 ετών από τα εγκαίνια του Καθεδρικού Ναού τελέστηκε Θεία Λειτουργία το Σάββατο προεξάρχοντος του Μητροπολίτη Αμαντίας κ. Ναθαναήλ. Συλλειτούργησαν ο Θεοφιλ. Επίσκοπος Βύλιδος κ. Άστιος και κληρικοί της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Τιράνων.
Για το χρονικό ανέγερσης του Καθεδρικού Ναού, την ιστορική ημέρα των εγκαινίων, καθώς και την καθοριστική συμβολή του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας κ.κ. Αναστασίου για την ολοκλήρωση αυτού του οράματος, μίλησε ο π. Γρηγόριος Πελούσι.
Το χρονικό των Εγκαινίων
Ήταν Κυριακή 1η Ιουνίου 2014 όταν η Ακολουθία των Εγκαινίων ξεκίνησε στο παρεκκλήσι της Γεννήσεως του Χριστού, μέρος του συγκροτήματος του Ιερού Καθεδρικού Ναού. Εκεί βρίσκονταν και τα ιερά λείψανα των αγίων μαρτύρων, τα οποία θα τοποθετούνταν στη συνέχεια στην Αγία Τράπεζα του Καθεδρικού Ναού της Αναστάσεως του Χριστού. Από εκεί ξεκίνησε η λιτανεία με τα ιερά λείψανα, στην οποία συμμετείχαν άπαντες οι Πατριάρχες, Αρχιεπίσκοποι και αντιπρόσωποι των Πατριαρχείων. Τα λείψανα κράτησαν με τη σειρά οι Πατριάρχες, οι οποίοι και ανέγνωσαν τις ευχές στη γλώσσα τους. Πρώτος εισήλθε στον Καθεδρικό Ναό ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, ακολουθούμενος από όλους τους κληρικούς και τον λαό.
Μετά την τοποθέτηση των ιερών λειψάνων στην Αγία Τράπεζα, άρχισε το Συλλείτουργο των Προκαθημένων Ορθοδόξων Εκκλησιών, προεξάρχοντος του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου και των συλλειτουργούντων Πατριαρχών Ιεροσολύμων Θεοφίλου, Σερβίας Ειρηναίου (μακαριστός πλέον), Ρουμανίας Δανιήλ και των Αρχιεπισκόπων Κύπρου Χρυσοστόμου (μακαριστός πλέον), Αθηνών Ιερωνύμου, Βαρσοβίας Σάββα και Τιράνων Αναστασίου. Συλλειτούργησαν επίσης και Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες, εκπρόσωποι των Πατριαρχών Αλεξανδρείας, Αντιοχείας, Μόσχας, Βουλγαρίας, και Γεωργίας.
Για να τιμήσουν αυτό το σημαντικό γεγονός για την Ορθόδοξο Αυτοκέφαλο Εκκλησία της Αλβανίας προσήλθαν ο τότε Πρόεδρος της Αλβανικής Δημοκρατίας κ. Μπουγιάρ Νισάνι, ο τότε Πρόεδρος του Αλβανικού Κοινοβουλίου κ. Ιλίρ Μέτα, ο Πρωθυπουργός κ. Έντι Ράμα, μαζί με την πρώτη κυρία, εκπρόσωποι των θρησκευτικών κοινοτήτων της Αλβανίας, βουλευτές, πολιτικοί, πρέσβεις κ.ά.
Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας μίλησε ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, ο οποίος τόνισε μεταξύ άλλων:
«Η παρουσία σας εδώ κατά τη σημερινή Κυρική, που συμπίπτει με την μνήμη των αγίων 318 Πατέρων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου, τονίζει με ιδιαίτερη έμφαση την ενότητα της Ορθοδοξίας, την αλήθεια ότι “είτε πάσχη εν μέλος, συμπάσχει πάντα τα μέλη, είτε δοξάζηται εν μέλος συγχαίρει πάντα τα μέλη” (Α΄ Κορ. 12:26-27)· και ότι η Εκκλησία μας είναι ένα σώμα, “το σώμα αυτού (του Χριστού), το πλήρωμα του τα πάντα εν πάσι πληρουμένου” (Εφεσ. 1:23). Το σημερινό, λοιπόν, γεγονός δεν αποτελεί μόνο μεγάλη τιμή για την Εκκλησία της Αλβανίας, αλλά συγχρόνως και μια ευρύτερη μαρτυρία της “από περάτων έως περάτων” της Οικουμένης Ορθοδοξίας. Η παρούσα ημέρα επισφραγίζει μια ιστορική περίοδο Πάθους, Ταφής και Αναστάσεως της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Αλβανίας. Δεν πρόκειται να αναφερθώ τώρα στις συνθήκες, τα αδιέξοδα, τις παρανοήσεις, τις συκοφαντίες, τις αντικειμενικές δυσκολίες, τις σκληρές δοκιμασίες ή στα επιτεύγματα κατά τη μακρά 23χρονη περίοδο. Είναι πλέον αναμφισβήτητο ότι, σε μια εποχή αβεβαιότητος και αναταραχών, η Ορθόδοξος Αυτοκέφαλος Εκκλησία της Αλβανίας, με την παρουσία της και τις πολύπλευρες κοινωνικές πρωτοβουλίες της, τόνωσε την πίστη, την αγάπη και την ελπίδα του Ορθοδόξου λαού και, γενικώτερα, της αλβανικής κοινωνίας. Με τη δράση της, συνέβαλε ουσιαστικά, σε μια κρίσιμη ιστορική περίοδο, στην ευρύτερη ανοικοδόμηση, στην πνευματική και κοινωνική ανάπτυξη της Αλβανίας …»
Στη συνέχεια μίλησε και ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, ο οποίος ανέφερε:
«Συνεκάλεσεν ημάς σήμερον ενταύθα μέγα και ιστορικόν γεγονός. Η τελετή των εγκαινίων του Ιερού Ναού της Αναστάσεως, η οποία επιβεβαιώνει και την ανάστασιν της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου εν Αλβανία Εκκλησίας. Οι πιστοί ορθόδοξοι χριστιανοί διακρινόμεθα διά του γεγονότος ότι πιστεύομεν εις την ανάστασιν των νεκρών, με πρώτον Αναστάντα τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν. Ο Ιησούς Χριστός ανέστη ιδία δυνάμει και συνανιστά μετ’ Αυτού όλους τους πιστούς, προσκαλεί δε όλους τους ανθρώπους όπως συμμετάσχουν εις την ανάστασιν. Διά τους μη πιστεύοντας εις τον Ιησούν Χριστόν, η ανάστασις φαίνεται μύθος. Αλλ’ ημείς έχομεν την εμπειρίαν της αναστάσεως διά της πείρας των Αγίων, η οποία είναι και η ιδική μας βιωματική πραγματικότης και εμπειρία. Υπό άλλην έννοιαν και το γεγονός ότι ενεκαινιάσαμεν σήμερον τον λαμπρόν τούτον Ιερόν Ναόν της Αναστάσεως αποτελεί απόδειξιν του ότι η ανάστασις είναι πραγματικότης, διότι η Ορθόδοξος Εκκλησία της Αλβανίας, η άλλοτε σχεδόν νεκρά μετά τους αθειστικούς διωγμούς, ήδη ευρίσκεται ζώσα και πλήρης ζωής και δημιουργικότητος.»