- Ορφέας Μπέτσης –ope.gr
Αύριο η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, που μαρτύρησε στην Μούγιαλι του Φίερι, καθώς πραγματοποιούσε το θαυμαστό εκείνο ιεραποστολικό έργο στα μέρη της σημερινής Αλβανίας. Το λείψανο του ενταφιάστηκε δίπλα στον Ιερό Ναό των Εισοδίων της Παναγίας στο Κολικόντασι όπου ανεγέρθηκε Μοναστήρι και έλκει ανά τους αιώνας την ευλάβεια των Ορθοδόξων πιστών της Μουζακιάς και ολοκλήρου της χώρας και του Πανελληνίου.
Το κίνητρο που τον οδήγησε στα μέρη τούτα και στο μαρτυρικό θάνατο του ήταν η αγάπη. Η αγάπη για το Θεό και τον άνθρωπο. Εξ άλλου η διδαχή του πλημμυρίζει από ανθρωπισμό, από ενδιαφέρον για το πλάσμα του Θεού, πράγματα τα οποία στο βαθύ σκότος του Οθωμανικού ζυγού είχαν αρχίσει κι έφθιναν ακόμη και μεταξύ των Χριστιανών.
Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας, θαυμάζοντας τον ιεραποστολικό ζήλο του Αγίου Κοσμά και ενώ είχε αφιερωθεί εξ ολοκλήρου στη διάδοση του Ευαγγελίου σε μέρη μακρινά και σε λαούς που δεν το γνώριζαν, είχε πολλές αναφορές στο πρόσωπο, στο βίο και την διδασκαλία του Αγίου, πολύ πριν η πρόνοια του Θεού τον οδηγήσει στα ίδια εκείνα μέρη κι έναντι των ίδιων σχεδόν ιστορικών προκλήσεων όπως εκείνον.
Μιλώντας εξ άλλου για τις διάφορες πλευρές της αγάπης ξεχωρίζει τα λόγια του Αγίου Κοσμά: «…Με τη χαρακτηριστική σαφήνεια και πυκνότητα του, ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός – εμείς εδώ ιδιαίτερα τον μνημονεύουμε – στην πρώτη διδαχή του τονίζει: «Ο πανάγαθος και πολυέλαιος Θεός, αδελφοί μου, έχει πολλά και διάφορα ονόματα. Λέγεται και φως και ζωή, και Ανάστασις. Όμως το κύριο όνομα του Θεού μας είναι και λέγεται αγάπη»…»
Το σχέδιο του Θεού έφερε ώστε να είναι ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος ο πρώτος που θα προσκυνούσε τα Λείψανα του Αγίου Κοσμά και θα λιτάνευε στην πρώτη Πανήγυρή του μετά τους πολυετείς διωγμούς της πίστεως απ’ το αθεϊστικό καθεστώς.
Οι φωτογραφίες απ’ το αρχείο της σκηνοθέτριας Μαρία Μαυρίκου προκαλούν δέος και γυρίζουν μνήμες 33 χρόνων πριν. Τότε που τα Λείψανα του Αγίου Κοσμά φυλάσσονταν ακόμη στο Μουσείο του Φίερι και που ως Πατριαρχικός Έξαρχος ο Αρχιεπίσκοπος ολοκλήρωνε την περιοδεία του στα χνάρια ακριβώς του Αγίου…
Είχε φτάσει στα Τίρανα μόλις στις 11 Ιουλίου και περιόδευε τις περιοχές της Ορθοδόξου Εκκλησίας στην Αλβανία προκειμένου διαπιστώσει την κατάσταση. Θλιβερή όσο είναι γνωστό και δύναται κανείς να φανταστεί.
Είχε επισκεφθεί τις περιοχές στα Τίρανα και Δυρράχιο, την Κορυτσά και τις περιοχές του Μπερατίου και Μουζακιάς.
Η τρίτη περιοδεία από 10 – 25 Αυγούστου 1991 αφορούσε στις περιοχές της Μητροπόλεως Αργυροκάστρου: Αργυρόκαστρο, Δρυϊνούπολη, Αγίους Σαράντα, Δέλβινο, Πρεμετή, Χιμάρα. Ακριβώς όπως αιώνες πριν ο Άγιος Κοσμάς κινούνταν και κήρυττε στις διψασμένες ψυχές των υπόδουλων Ορθοδόξων. Εκείνος για να εκβάλει το σκότος του Ισλάμ ώστε να περισώσει ότι μπορούσε απ’ την λαίλαπα των εξισλαμισμών και να υπενθυμίσει στους Χριστιανούς το κάλος το πρότερο.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος για να εκβάλει το φόβο του καθεστώτος που συνέχιζε να κρατά σκλάβες τις ψυχές των ανθρώπων και να τους κηρύξει την Ανάσταση!
Απ’ το ημερολόγιο του που αποσπασματικά δημοσιεύεται μπορούμε να εντοπίσουμε το ρυθμό του ταξιδιού και τους κυριότερους σταθμούς του: Σάββατο 10.8: Ταξίδι στο Αργυρόκαστρο. Πανηγυρική υποδοχή. Πορεία προς τον Μητροπολιτικό Ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Εσπερινός, κήρυγμα…
Κυριακή 11.8: Θεία Λειτουργία στον ναό των Ταξιαρχών ο οποίος μέχρι προ τινός ήταν αποθήκη λιπασμάτων… Δευτέρα 12.8: Ευχέλαιο μετά κηρύγματος στο χωρίο Δερβιτσάνη της Δροπόλεως… Τρίτη 13.8 Ταξίδι στους Αγίους Σαράντα. Ο εκεί Ορθόδοξος ναός του Αγίου Χαραλάμπους έχει εντελώς καταστραφεί. Πλήθος πιστών ανέμεναν τον Πατριαρχικό Έξαρχο. Αγιασμός και θεμελίωση νέου ναού…Απόγευμα επίσκεψη και σύντομο κήρυγμα στα ελληνόφωνα χωριά Τσούκα και Μεσοπόταμο… Τετάρτη, 14.8: Ταξίδι προς Πρεμετή. Στα σύνορα επαρχίας στα στενά της Κλεισούρας, ανέμενε αντιπροσωπεία των Ορθοδόξων της πόλεως με επί κεφαλής τον Γεν. Γραμματέα της Νομαρχίας… Αγιασμός και κήρυγμα στον μεγάλο ναό της Πρεμετής, ο οποίος ήταν ασφυκτικά γεμάτος, καίτοι μόλις την προηγούμενη ημέρα είχαν πληροφορηθεί οι πιστοί ότι ο Πατριαρχικός Έξαρχος επρόκειτο να τους επισκεφθεί… Πέμπτη 15.8: Γορατζή της Κάτω Δροπόλεως. Θεία Λειτουργία στο ναό που την περίοδο του διωγμού είχε μετατραπεί σε αποθήκη. Το βράδυ ταξίδι προς Αγίους Σαράντα… 16.8: Αλήκο. Χειροτονία του διακ. Χρήστου Παππα, κατοίκου αυτού του χωριού. Μνημόσυνο στα μνήματα τριών νέων της περιοχής, οι οποίοι το προηγούμενο έτος είχαν αποθάνει ύστερα από σκληρά βασανηστήρια…
Κυριακή 18.8: Δέλβινο, άλλοτε έδρα Επισκοπής. Ο ναός ισοπεδώθηκε και στη θέση του ανεγέρθηκε «μνημείο ηρώων». Τέλεση Θείας Λειτουργίας στο ύπαιθρο, κάτω από μεγάλο δένδρο… Δευτέρα 19.7: Ταξίδι προς την περιοχή της Χειμάρρας. Τρίτη 20.8: Παλλαϊκή υποδοχή στο χωριό Δρυμάδες. Ο ναός κατάμεστος. Η ανταπόκριση του κόσμου βαθύτατα συγκινητική. Τετάρτη 21.8: Χειμάρρα. Θεία Λειτουργία στον μεγάλο ναό των Αγίων Πάντων. Καίτοι καθημερινή, προσήλθε πλήθος κόσμου… Επίσκεψη του Ναού του Αγίου Σπυρίδωνος στο χωριό Βούνο, πάνω στην Αγία Τράπεζα αυτού του ναού φυλάσσονταν παλαιότερα τέσσερα δάκτυλα του Αγίου Κοσμά, τα οποία λέγεται ότι σύλησαν οι Ιταλοί πριν τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο… Πέμπτη 22.8: Ταξίδι προς τη Μονή της Αρδενίτσας, μέσω Αυλώνας και Φίερι… Παρασκευή 23.8: Πρώτη Θεία Λειτουργία στο καθολικό της Μονής (Γενεθλίων της Θεοτόκου), η οποία, όπως προαναφέρθηκε, έχει μετατραπεί σε μουσείο και τουριστικό ξενοδοχείο… Σάββατο 24.8: Μνήμη του ισαποστόλου Αγίου Κοσμά του Αιτωλού. Μεταφορά των ιερών λειψάνων του αγίου από μουσείο του Φίερι στον Ναό της Μονής που φέρει το όνομα του, στο χωρίο Κολικόντασι. Θεία Λειτουργία. Το απόγευμα συνάντηση στην Ι. Μονή Αρδενίτσας με ομάδα εκδρομέων από την Ελλάδα.
Κυριακή 25.8: Θεία Λειτουργία στο χωρίο Τσέτε της Καβάγιας…».
Ακόμη και σε αυτό το χωριό, στην Αγία Παρασκευή, σύμφωνα με τις ιστορικές τεκμηριώσεις των διδαχών του έχει σταθεί και μιλήσει στους πιστούς ο Άγιος Κοσμάς.
Εκ τότε έχουν περάσει πλέον των δυόμισι αιώνων και απ’ την περιοδεία αυτή του Αρχιεπισκόπου 33 ήδη χρόνια.
Και έχουν τόσα πολλά συμβεί μετά την πρώτη εκείνη λιτανεία των Λειψάνων του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού.
Η Πανήγυρη έχει πλέον καθιερωθεί. Η Ορθοδοξία για την οποία ο Άγιος αγωνίστηκε και μαρτύρησε έχει γνήσια αποκατασταθεί. Το Μοναστήρι του χάριν κόπων και άμεσης φροντίδας του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου ανακαινίστηκε και αποτελεί προσκύνημα και προσφυγή για εκατοντάδες πιστούς του ευρύτερου χώρου… και αντάμωμα πανορθόδοξο.
Αυτά είναι θαύματα και πραγματική έκφραση της πρόνοιας του Θεού.
Διότι ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος με πολύ διδακτικό τρόπο μας υποδεικνύει την σπουδαία αυτή προτροπή της Εκκλησίας μας: τιμή Αγίου μίμηση Αγίου!