Με την ευλογία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου Β΄, πραγματοποιήθηκε η δέκατη διαδικτυακή συνάντηση του Σεμιναρίου Επιμόρφωσης Κατηχητών-τριών, που διοργανώνει το Ίδρυμα Νεότητος και Οικογένειας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών για δέκατη έκτη συνεχή χρονιά.
Πενήντα συμμετέχοντες Κατηχητές και Ιερείς Νεότητος από την Ελλάδα και το εξωτερικό είχαν την ευκαιρία να ακούσουν την εισήγηση του Αρχιμανδρίτη Ιωαννίκιου Ζαμπέλη, Διευθυντή του Κέντρου Νεότητος της Ι. Μητρ. Λευκάδος και Ιθάκης, Θεολόγο – Ιεροκήρυκα – Δρ. Νομικής, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Μιλώντας στα παιδιά για την αξία του ανθρώπινου προσώπου».
Ο ομιλητής ξεκίνησε την εισήγησή του παρουσιάζοντας κάποια καίρια σημεία της εν Χριστώ πνευματικής ζωής, τα οποία μπορούν να λειτουργήσουν ως οδοδείκτες στην προβολή και τον σεβασμό απέναντι σε κάθε ανθρώπινο πρόσωπο, ως εικόνας του Θεού. Πρόκειται για προτάσεις ζωής και προσπάθεια μετάδοσης εμπειρίας! Ο Χριστιανός καλείται να βιώνει και να μετέχει της θεοπτίας! Όλοι καλούμαστε να βιώσουμε τις εμπειρίες του Θεού στη ζωή μας, όπως οι Μαθητές την ημέρα της Μεταμορφώσεως.
Η εκκλησιαστική αγωγή έχει χρέος να συμβάλει σε αυτό, γιατί η θέση του ανθρώπου απειλείται από μία μηχανοποίηση. Πίσω από όλα αυτά όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το κέντρο των προβλημάτων είναι η φιλαυτία (ἐλάτρευσαν τήν κτίσιν παρά τόν Κτίσαντα).
Θεμέλιο κάθε απάντησης: το ανθρώπινο πρόσωπο. Ο άνθρωπος είναι πλασμένος κατ΄εικόνα και καθ΄ ομοίωσιν Θεού, και αυτό συνεπάγεται τον σεβασμό και την αξία του ανθρώπου.
Ο π. Ιωαννίκιος αναφέρθηκε επίσης στην Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ΟΗΕ (1948), όπου υπάρχει το χωρίο: «Να οραματιστούμε έναν κόσμο που θα βασιλεύει η ειρήνη», καθώς και στο ισχύον Ελληνικό Σύνταγμα: Άρθρο 2 § 1/ Άρθρο 5 § 1. Ο ίδιος ο άνθρωπος πρέπει να θεραπευτεί!
Μιλώντας στα παιδιά μας αξίζει σταθούμε στη διήγηση της «Γενέσεως»: Ποήσωμεν άνθρωπον κατ΄εικόνα ημετέραν και καθ΄ ομοίωσιν. Ο άνθρωπος αναλαμβάνει βασιλέας της δημιουργίας και έχει το καθήκον να διαφυλάττει τη δημιουργία!
Ο Ιησούς Χριστός είναι το αρχέτυπο της ανθρώπινης φύσης. Σημαντικά παραδείγματα αποτελούν οι Άγιοι της Εκκλησίας μας που διακόνησαν τον πλησίον, όπως ο Μέγας Βασίλειος (Βασιλειάδα). Στο πρόσωπο του αδελφού βλέπουμε το πρόσωπο του Θεού. Στη Θεία Λειτουργία είμαστε συνηγμένοι επί το αυτό.
Στη συνέχεια της εισήγησής του ο π. Ιωαννίκιος μίλησε για το πέρασμα από την ηθική στο ήθος του Ανθρώπου. Δεν μας ενδιαφέρουν οι κανόνες αλλά όλος ο άνθρωπος.
Εάν έχουμε κάθαρση νοός, τότε βλέπουμε καθαρά μέσα στην καθημερινότητά μας. Ο θολωμένος άνθρωπος παράγει γεννήματα της κακίας. Ό Άγιος Ιωάννης της Κλίμακας δείχνει δρόμους σωτηρίας και αλλαγή νοός. Χρειάζεται συνέργεια ανθρώπου και Θεού. Υπάρχει η ηθική της καινής κτίσεως. Παραδείγματα αποτελούν ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης και ο Όσιος Σωφρόνιος του Έσσεξ.
Όταν δούμε τα θαύματα που επιτέλεσε ο Θεάνθρωπος, π.χ. στον τυφλό, τότε γίνεται αντιληπτό ότι επήλθε ίαση, όχι μόνο σωματικά αλλά και πνευματικά. Επίσης, έχουμε παραδείγματα αποκατάστασης του ανθρώπινου προσώπου στο μεγαλείο του. Είναι οι ενχριστωμένες υπάρξεις όπως η Οσία Μαρία η Αιγυπτία, ο Ευγνώμων Ληστής, ο Άγιος Πορφύριος ο Μίμος και τόσοι άλλοι.
Ο ομιλητής παρότρυνε τους συμμετέχοντες Κατηχητές να διαβάζουν Βίους Αγίων, του Άγιους Πατέρες και σύγχρονες Άγιες μορφές αξιοποιώντας και τις δυνατότητες που δίνουν οι ανθρωπολογικές επιστήμες (παιδαγωγικά παιχνίδια – σεμινάρια κλπ.).
Στις ερωτήσεις των συμμετεχόντων ο π. Ιωαννίκιος εστίασε στη στάση των ενηλίκων απέναντι στα παιδιά, η οποία δεν πρέπει να αντιβαίνει στα λεγόμενά μας.
Σε αυτό το σημείο ο π. Συμεών Βενετσιάνος, Διευθυντής του Ιδρύματος Νεότητος και Οικογένειας Ι.Α.Α., επεσήμανε ότι στην Ορθόδοξη Εκκλησία δεν υποτιμάται η αξία του ανθρώπινου προσώπου. Χρειάζεται διάκριση πότε και πώς μιλάμε. Δηλαδή ο Κατηχητής οφείλει να έχει τη διάκριση να μιλάει στα παιδιά, με τον τρόπο που αυτά μπορούν να ακούσουν.
Ως γενικό συμπέρασμα της εισήγησης, διατυπώθηκε η άποψη ότι ο άνθρωπος βρίσκει την εκπλήρωσή του στη συνύπαρξη με τον άλλο άνθρωπο.
Η επόμενη διαδικτυακή συνάντηση θα πραγματοποιηθεί, συν Θεώ τη Δευτέρα 3 Απριλίου 2023, με ομιλητή τον Πρωτοπρ. Θεμιστοκλή Μουρτζανό, Φιλόλογο – Θεολόγο, Γενικό Αρχιερατικό Επίτροπο της Ιεράς Μητροπόλεως Κερκύρας, με θέμα: «Μιλώντας σε εφήβους για την αξία του ανθρώπινου προσώπου: η έννοια της διαφορετικότητας».