Η 1Η Σεπτεμβρίου είναι ημερομηνία ορόσημο για την Ορθόδοξη Εκκλησία. Σηματοδοτεί την έναρξη του Εκκλησιαστικού Έτους ενώ παράλληλα με απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου είναι αφιερωμένη στην Προστασία του Φυσικού Περιβάλλοντος.
Στην Εκκλησία της Ελλάδος, αλλάζει η σύνθεση της «μικρής» Ιεράς Συνόδου, της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου (ΔΙΣ). Σε αυτή συμμετέχουν οι επόμενοι έξι κατά σειρά ιεράρχες από τις μητροπόλεις των Νέων Χωρών και άλλοι έξι από τις Παλαιές, όπως είναι καταγεγραμμένοι στα Δίπτυχα. Η πρώτη συνεδρίαση της ΔΙΣ αναμένεται να γίνει τη Δευτέρα 5 Σεπτεμβρίου 2022. Πρόεδρος της ΔΙΣ όπως και της Ιεραρχίας είναι ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμος.
Συνοδικό Σύστημα : Το Δημοκρατικό πολίτευμα της Εκκλησίας
Η Ορθόδοξη Εκκλησία διέπεται από το Συνοδικό Σύστημα, το Δημοκρατικό πολίτευμα θα λέγαμε εκλαϊκευμένα. Την Εκκλησία διοικεί το σύνολο των Αρχιερέων και ο πρώτος, δηλαδή ο Αρχιεπίσκοπος, είναι πρώτος μεταξύ ίσων. Σε αντίθεση, η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία διοικείται από τον Πάπα, ο οποίος έχει το αλάθητο. Με λίγα λόγια είναι αυστηρά μοναρχικό σύστημα.
Ο αείμνηστος Καθηγητής του Κανονικού Δικαίου (Συνταγματικού Δικαίου θα λέγαμε με βάση κοσμικούς όρους) του ΕΚΠΑ Α. Αλιβιζάτος είχε αναφέρει για το πολίτευμα της Εκκλησίας και το Συνοδικό της σύστημα: «…Ούτως η Εκκλησία εν Ανατολή, αναπτυχθείσα διοικητικώς επί τη βάσει της δημοκρατικής αρχής, καθιέρωσε ως διοικητικόν αυτής σύστημα το συνοδικόν, βασιζόμενον επί του περιφήμου χωρίου των Πράξεων ιε’ 22 «έδοξε τοις Αποστόλοις και τοις πρεσβυτέροις συν όλη τη Εκκλησία», – δι΄ου παρέχεται το δικαίωμα της συμμετοχής εις την διοίκησιν της Εκκλησίας και τω λαικώ ακόμη στοιχείω, διετηρήθη δε ζηλοτύπως μέχρι σήμερον.Εν τη Ανατολική Εκκλησία ενώ το κυρίως διοικούν ταύτην σώμα είναι το σώμα κληρικών και δη το των Επισκόπων, δεν αποκλείεται το λαικόν σώμα εκ της διοικήσεως, διά της και εκ μέρους του δι΄εκλογής αναδείξεως των κληρικών, και διά της απαραιτήτου του συνεργασίας εις τον σχηματισμόν της «συνειδήσεως της Εκκλησίας», της υπερτάτης ταύτης εν τη Εκκλησία αυθεντίας. Επί τη βάσει της αρχής ταύτης, η ανωτάτη διοικητική βαθμίς της εκκλησιαστικής ιεραρχίας και διοικήσεως είναι η Οικουμενική Σύνοδος, η συγκροτουμένη κυρίως εκ της ολότητος των εν ενεργεία Επισκόπων και της οποίας αι αποφάσεις οριστικώς γινόμεναι υπό της συνειδήσεως της Εκκλησίας αποδεκταί, αποτελούν την υψίστην εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία αυθεντίαν».
Η νέα σύνθεση της ΔΙΣ (166η Συνοδική Περίοδος)
Ζιχνών και Νευροκοπίου κ. Ιερόθεος (Αντιπρόεδρος)
Ελευθερουπόλεως κ. Χρυσόστομος
Σερβιών και Κοζάνης κ. Παύλος
Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας
Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμος
Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ. Μάρκος
Σταγών και Μετεώρων Θεόκλητος
Μάνης κ. Χρυσόστομος
Φθιώτιδος κ. Συμεών
Λαρίσης και Τυρνάβου κ. Ιερώνυμος
Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ. Ιερώνυμος
Περιστερίου κ. Γρηγόριος
Το τυπικό της ανάληψης καθηκόντων των νέων Συνοδικών Ιεραρχών
Η ημέρα ξεκινά με τη Θεία Λειτουργία στο Καθολικό της Ιεράς Μονής των Ασωμάτων Πετράκη.
Τα έγγραφα με τα οποία καλούνται οι νέοι Μητροπολίτες να συμμετάσχουν στη νέα Συνοδική χρονιά έχει ήδη υπογράψει ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος, ως πρόεδρος της Συνόδου και όπως κάθε φορά έχει φροντίσει ο Αρχιγραμματέας να φτάσουν στους Μητροπολίτες περίπου από τον Ιούνιο.
Στην περίπτωση που κάποιος από τους Μητροπολίτες δε μπορεί να συμμετάσχει στη σύνθεση της νέας Συνόδου λόγω σοβαρής αιτίας, ενημερώνει εγκαίρως με έγγραφο την Ιερά Σύνοδο. Εφόσον οι λόγοι που επικαλείται ο Ιεράρχης είναι σοβαροί και τους δεχθεί η Σύνοδος, καλείται ο επόμενος Αρχιερέας. Αυτό είναι ένα ζήτημα το οποίο μπορεί είτε να απασχολήσει την απερχόμενη σύνοδο, είτε τη νέα, όταν αυτή συγκληθεί και διαπιστωθεί η μη νόμιμη συγκρότησή της.
Στην πρώτη συνεδρία της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, που φέτος θα ξεκινήσεις την επόμενη Τρίτη 3 Σεπτεμβρίου, ο Αρχιεπίσκοπος τελεί την ακολουθία για τη νέα Συνοδική περίοδο. Μετά την απόλυση της εναρκτήριας ακολουθίας και πριν από το “Δι ευχών”, ο Αρχιεπίσκοπος προσφωνεί τους νέους Συνοδικούς Συνέδρους και αντιφωνεί, εκ μέρους των Συνοδικών Μητροπολιτών, ο αρχαιότερος από τους παρευρισκόμενους.
Στην περίπτωση που κάποιος άλλος Αρχιερέας, κληρικός ή λαϊκός, θέλει να ενημερώσει την Σύνοδο για κάποιο θέμα που αφορά στην Εκκλησία, η ενημέρωση αυτή γίνεται μόνο σε ειδική σύσκεψη της Συνόδου πριν τη Συνεδρία και σε κάποιο γραφείο, ενδεχομένως του Προέδρου και ποτέ εντός του Ιερού Συνοδικού.
Στα έδρα δεν τοποθετείται τίποτα άλλο εκτός από τα υπηρεσιακά έγγραφα
Στα Συνοδικά Έδρανα κανένας Αρχιερέας ή άλλος κληρικός δε μπορεί να εναποθέτει έντυπα ή δώρα ή οτιδήποτε άλλο, πέρα από τα υπηρεσιακά έγγραφα τα οποία τοποθετούνται κατόπιν εντολής του Αρχιγραμματέα και μόνο.
Την πρώτη ημέρα Συνεδρίασης της νέας Διαρκούς Ιεράς Συνόδου λαμβάνεται η αναμνηστική φωτογραφία στην οποία παρίστανται και ο Αρχιγραμματέας με τους Γραμματείς. Σε αυτές τις φωτογραφίες οι Αρχιερείς στέκονται όρθιοι, ενώ υπάρχει και η δυνατότητα να είναι καθιστοί, όπως ακριβώς όταν συνεδριάζει το Ιερό Σώμα της ΔΙΣ.