Ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Ταμασού και Ορεινής κ. Ησαΐας χοροστάτησε κατά τη διάρκεια του Γ’ Κατανυκτικού Εσπερινού στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Πάνω Δευτεράς, την Κυριακή Β’ Νηστειών, 20 Μαρτίου 2022.
Μετά την ακολουθία του Εσπερινού, ο Πανιερώτατος μίλησε στο εκκλησίασμα με θέμα «ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και η συνέχεια του αγιασμού μας». Πρωτίστως, ο Πανιερώτατος αναφέρθηκε στα βιογραφικά στοιχεία αυτού του υπέρμαχου διδασκάλου της Εκκλησίας μας. Στη συνέχεια ανέλυσε τη δογματική του θεολογία.
Η ουσία της διδασκαλίας του Αγίου Γρηγορίου είναι στο ότι συνεχίζει την θεολογία των προηγούμενων Πατέρων. Ανακεφαλαιώνει τους Πατέρες όλων των εποχών και επαναδιατυπώνει την Ορθόδοξη πίστη. Αποδέχεται την διάκριση ουσίας και ενέργειας στον Θεό, την οποία ονομάζει «διάκρισιν θεοπρεπή και απόρρητο», που είναι η προϋπόθεση της θεώσεως.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, μιλώντας για τη διάκριση ουσίας και ενεργείας, όπως ο Μέγας Βασίλειος, διασώζει την πίστη και την δυναμική της ταυτόχρονα στην θέωση του ανθρώπου. Λόγος έγινε για το Θαβώριο Φως στη συζήτηση που είχε ο Άγιος με τους σχολαστικούς και τον Βαρλαάμ, εάν κατά πόσο είναι κτιστό ή άκτιστο. Ο Άγιος Γρηγόριος αναφέρει ότι και στο Σινά και στο Θαβώρ και στην Πεντηκοστή έχουμε την άκτιστη ενέργεια του Θεού ως άκτιστο φως.
Ο μοναχός Βαρλαάμ ο Καλαβρός, πολέμιος της ορθόδοξης διδασκαλίας αντιτάχθηκε και στο κίνημα του Ησυχασμού. Γελοιοποιούσε τους Ησυχαστές και την άσκησή τους και τους αποκαλούσε αιρετικούς. Έτσι, ο υπέρμαχος των θεολόγων απροσμάχητος Γρηγόριος ο Παλαμάς επέμενε ακλόνητος στην ησυχαστική ζωή των νηπτικών πατέρων του ορθόδοξου μοναχισμού.
Τόνισε ότι ο αληθινός δρόμος της θεογνωσίας είναι η καθαρότητα της καρδίας και η η νοερά προσευχή το «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με». Διδάχθηκε την ησυχαστική παράδοση και έμεινε γνωστή η σύντομη προσευχή του προς τον Θεό «Κύριε, φώτισόν μου το σκότος».
Να αναφέρουμε ότι ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς είναι ο κατ’ εξοχήν θεολόγος της θεώσεως. Είναι αυτός που συνόψισε με τη θεολογία του την διδασκαλία της Αγίας Γραφής και των μεγάλων Πατέρων και Διδασκάλων της Εκκλησίας μας περί της θεώσεως. «Ο Θεός πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν».
Η «επίγνωση της αληθείας» είναι η θέωση. Να ενωθούμε με την άκτιστη Χάρη του Θεού. Η χάρις αύτη είναι η ίδια η δόξα του Θεού.Ξεκαθάρισε οριστικά τις θεολογικές και πνευματικές προϋποθέσεις της εμπειρίας της θεώσεως. Δηλαδή, η εμπειρία της θέας του Θεού, η εμπειρία δηλαδή μετοχής μας στην άκτιστη χάρη του Τριαδικού Θεού δεν είναι μια εμπειρία που θα την ζήσουμε μετά θάνατο.
Τέλος, ο Πανιερώτατος ανέφερε ότι όταν ο άνθρωπος αξιώνεται να γίνει μέτοχος της άκτιστης θείας χάριτος, η θεία χάρις δεν αγιάζει μόνο τη ψυχή του, αλλά διά της ψυχής αγιάζει και το σώμα του. Και με τον αγιασμό του σώματος υπερνικάται η φυσική του φθορά. Αυτός, να γνωρίζετε ότι είναι ο βασικός λόγος, για τον οποίο τα ιερά λείψανα των Αγίων μας παραμένουν άφθαρτα, ευωδιάζουν και μυροβλύζουν.
