Η Εκκλησία της Κύπρου, ευφραίνεται και πανηγυρίζει σήμερα, εξαιρέτως δε η τοπική Μητρόπολη Κωνσταντίας και Αμμοχώστου, εορτάζει τη μνήμη του προστάτου της, Αγίου Επιφανίου επισκόπου Κωνσταντίας και αρχιεπισκόπου Κύπρου καθώς και τη συμπλήρωση 14 ετών από της ανασυστάσεως της και της ενθρόνισης μετά από αιώνες σιγής του πρώτου Μητροπολίτη Κωνσταντίας και Αμμοχώστου κ. Βασιλείου σαν σήμερα το Σαββάτο 12 Μαΐου 2007.
Στα όρια της ελεύθερης μητροπολιτικής περιφέρειεας υπάρχουν δυο εξωκλήσια προς τιμή του Αγίου Επιφανίου στην Αγία Νάπα και στο Λιοπέτρι.
Ο επιχώριος Μητροπολίτης κ. Βασίλειος, χοροστάτησε της Θείας Λειτουργίας στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Παραλίμνι, την οποία τέλεσαν ο πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητροπόλεως Αρχιμ. Αυγουστίνος Κκαρά πλαισούμενος από τους Πρωτ. Ηρακλείδιο Ξιούρο, Πρωθ. Δανιήλ Άνγκελ, Πρεσβ. Φίλιππο Φιλίππου καθώς και τον εορτάζοντα διάκονο της Μητροπόλεως Επιφάνιο Παπαντωνίου.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, στον ναό θα τίθεται για προσκύνηση τεμάχιο ιερού λειψάνου του αγίου προς ευλογία και ενίσχυση των πιστών.
Πρόμαχος της Ορθοδοξίας, θιασώτης του ασκητισμού ο Άγιος Επιφάνιος, αντιαιρετικός συγγραφέας με αγιότητα βίου και αγωνιστικό φρόνημα ασυνήθιστο, «το τελευταίο λείψανο της αρχαίας ευσέβειας» χαρακτηριστικά κατά τον άγιο Ιερώνυμο. Στα 36 χρόνια της αρχιερατείας του, ο χειμαζόμενος λαός του νησιού βρήκε στο πρόσωπό του τον στοργικό πατέρα, τον ζηλωτή ιεραπόστολο, τον φωτεινό καθοδηγητή, τον ακούραστο προστάτη κι οδηγό.
Με τις αδιάκοπες ενέργειές του, έγινε αφορμή ο χριστιανισμός να διαδοθεί παντού στην Κύπρο κι η Εκκλησία της να γίνει ζηλευτή.
Γεννήθηκε στο χωριό Βησανδούκη κοντά στην Ελευθερούπολη της Παλαιστίνης γύρο στα 315 μ.Χ. Έχασε τη ζωή του εν πλω το 403 μ.Χ. Γεννημένος σε μια εξελληνισμένη εβραϊκή οικογένεια, ο Επιφάνιος εξειδικεύτηκε στις γλώσσες που απαιτούνται για την κατανόηση της Γραφής. Από πολύ νεαρή ηλικία έγινε μοναχός στην Παλαιστίνη. Αργότερα πήγε στην Αίγυπτο και έμεινε σε διάφορες κοινότητες της ερήμου. Επέστρεψε στην Παλαιστίνη το 333, χειροτονήθηκε και έγινε ηγούμενος σ’ ένα μοναστήρι στην Ελευθερούπολη, το οποίο έκτισε στα νιάτα του και το οποίο διηύθυνε επί 30 χρόνια. Έγινε ευρέως γνωστός και απέκτησε φήμη για τις γνώσεις του, την αυστηρότητά του, την απονέκρωση των παθών του, την πνευματική του σοφία και τις διδαχές του. Επικλήθηκε ως το “Μαντείο της Παλαιστίνης», έγινε επίσκοπος Κωνσταντίας (Σαλαμίνας) και Αρχιεπίσκοπος Κύπρου το 367. Η φήμη του ήταν τέτοια που ήταν ένας από τους λίγους Ορθόδοξους Επισκόπους που δεν ενοχλήθηκε από τον αρειανό αυτοκράτορα Ουάλεντα, αν και ο Επιφάνιος κήρυττε σθεναρά εναντίον του Αρειανισμού.
Πολέμησε με σταθερότητα τις αιρέσεις και προάσπισε με πάθος την Ορθοδοξία. Ο ζήλος κι η αγάπη του γι’ αύτη τον έσπρωχναν μερικές φορές σε υπερβολές. Η προσφορά του όμως υπήρξε μεγάλη κι ανιδιοτελής. Υποστήριξε τον Επίσκοπο Παυλίνο το 376 στην Αντιόχεια κατά τους ισχυρισμούς του Μελέτιου και των επισκόπων της Ανατολής, και παρακολούθησε ένα συμβούλιο στη Ρώμη το οποίο κλήθηκε από τον Πάπα Άγιο Δάμασο το 382. Κατά το τέλος της ζωής του ο Επιφάνιος είχε εμπλακεί σε διάφορα δυσάρεστα επεισόδια με άλλους ιεράρχες. Πρώτον, χειροτόνησε ιερέα στην επισκοπή άλλου επισκόπου. Κατήγγειλε επίσης τον οικοδεσπότη του, Επίσκοπο Ιωάννη των Ιεροσολύμων, στο καθεδρικό ναό του Ιωάννη το 394 για την απαλότητα του Ιωάννη έναντι του Ωριγενισμού (θεωρούσε τον Ωριγένη υπεύθυνο για πολλές από τις αιρέσεις της εποχής). Γι’ αυτό το λόγο, ο Επιφάνιος κέρδισε τη φιλία του Αγίου Ιερώνυμου, ο οποίος ήταν μεγάλος αντίπαλος του Ωριγένη.
Όταν ο άγιος τελούσε το Μυστήριο της θείας Ευχαριστίας, κατά την ώρα της μετουσιώσεως των Τιμίων Δώρων, αναφέρεται πως ο ευλαβής επίσκοπος έβλεπε αυτό τούτο το Άγιο Πνεύμα να καταβαίνει επάνω στα Άχραντα Δώρα και να τα ευλογεί.
Ο άγιος Επιφάνιος έγραψε και πολλά συγγράμματα. Τα σπουδαιότερα συγγράμματα του Επιφανίου είναι ο «Αγκυρωτός» και το «Πανάριον». Το πρώτον σε 120 παραγράφους περιλαμβάνει μια επιτομή της σύγχρονης προς τον άγιο Επιφάνιο Θεολογίας. Το «Πανάριον» δηλαδή κιβώτιο, όπως το εξηγεί ο ιερός συγγραφέας, περιέχει σωτηριώδη φάρμακα ,δηλαδή επιχειρήματα για την ανασκευή των αιρέσεων που υπήρχαν τότε. Τέτοιες αιρέσεις αναφέρει κάπου 80.
“Ευχόμαστε ο Άγιος Επιφάνιος ως ο προστάτης και έφορος της Μητροπόλεως Κωνσταντίας και Αμμοχώστου να στηρίζει και να καθοδηγεί το σκάφος της τοπικής μας Εκκλησίας, να δίνει δύναμη και παρηγοριά στον ευσεβή λαό να διέρχεται τις δυσκολίες της ζωής, να ενισχύει πνευματικά και σωματικά τον επιχώριο Μητροπολίτη κ. Βασίλειο και τον ιερό κλήρο Μητροπόλεως για την επιτέλεση του έργου και της αποστολής της Εκκλησίας”, καταλήγει η ανακοίνωση της Μητρόπολης.
