Το Ουκρανικό ζήτημα και το πρόβλημα που ανέκυψε με την μνημόνευση του Μητροπολίτη Κιέβου Επιφανίου ως Προκαθημένου της Εκκλησίας της Ουκρανίας εκ μέρους του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Χρυσοστόμου, απασχόλησε την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Κύπρου, η οποία συνεδρίασε εκτάκτως στις 23 και στις 25 Νοεμβρίου.
Το επίσημο ανακοινωθέν της Ιεράς Συνόδου
Σύμφωνα με το ανακοινωθέν που εξεδόθη «η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Κύπρου κατά τις συνεδρίες αυτής, της 23ης και 25ης Νοεμβρίου 2020, συζήτησε διεξοδικώς το Ουκρανικό Εκκλησιαστικό Ζήτημα καθώς και το πρόβλημα το οποίο έχει δημιουργηθεί με την μνημόνευση του Επιφανίου ως Προκαθημένου της Εκκλησίας της Ουκρανίας εκ μέρους του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Χρυσοστόμου και απεφάσισε όπως, μη εναντιωθεί στην ως άνω απόφαση του Μακαριωτάτου».
Αναλυτικά αναφέρει:
Ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου κατὰ τὶς συνεδρίες αὐτῆς, τῆς 23ης καὶ 25ης Νοεμβρίου 2020, συζήτησε διεξοδικῶς τὸ Οὐκρανικὸ Ἐκκλησιαστικὸ Ζήτημα καθὼς καὶ τὸ πρόβλημα τὸ ὁποῖο ἔχει δημιουργηθεῖ μὲ τὴν μνημόνευση τοῦ Ἐπιφανίου ὡς Προκαθημένου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας ἐκ μέρους τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Χρυσοστόμου καὶ ἀπεφάσισε ὅπως, μὴ ἐναντιωθεῖ στὴν ὡς ἄνω ἀπόφαση τοῦ Μακαριωτάτου.
Ταυτοχρόνως ἡ Ἱερὰ Σύνοδος προσβλέπει σὲ εὐρύτερη διαβούλευση εἰς τὴν ὁποίαν ὅλοι νὰ ἐργαστοῦν, πρὸς ὑπέρβαση τῆς παρούσης κρίσεως ποὺ ἀπειλεῖ μὲ σχῖσμα τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ.
Ἱερὰ Ἀρχιεπισκοπὴ Κύπρου,
25 Νοεμβρίου 2020.
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ – Κύπρος: Το ανακοινωθέν της Έκτακτης Ιεράς Συνόδου
Το Υπόμνημα του Μητροπολίτη Ταμασού
Την ίδια ώρα ο Μητροπολίτης Ταμασού και Ορεινής κ. Ησαΐας κατέθεσε υπόμνημα προς την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Κύπρου με το οποίο γνωστοποιεί τις απόψεις του σχετικά με τις πρόσφατες συνεδρίες της Συνόδου σε σχέση με το Ουκρανικό Ζήτημα.
Αναλυτικά στο Υπόμνημα αναφέρεται:
Επιθυμώ να καταθέσω στην Ιερά Σύνοδο τις θεολογικές μου απόψεις τις οποίες διατύπωσα κατά τις πρόσφατες συνεδρίες της Ιεράς ημών Συνόδου σε σχέση με το Ουκρανικό Ζήτημα και οι οποίες με οδηγούν στο να αρνηθώ οποιαδήποτε πρόταση, που θα νομιμοποιεί την σχισματική αυτή Εκκλησία.
1.Διαδηλώνω τον απόλυτο σεβασμό μου και την αμετακίνητη προσήλωσή μου στο συνοδικό πολίτευμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας, όπως αυτό καθορίζεται από την Ορθόδοξη εκκλησιολογία, τους Ι. Κανόνες ( 34ος Αποστολικός Κανών κλπ) και τον Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας της Κύπρου (άρθρο 7 § 1-2 και 12 § 1-2). Η Ιερά Σύνοδος και μόνο αυτή έχει το αποκλειστικό δικαίωμα να «ρυθμίζει τις σχέσεις της Εκκλησίας της Κύπρου με τις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες» (άρθ. 7 § 2 του Καταστατικού Χάρτου), ο δε Προκαθήμενος καλείται να εκφράζει την συνοδική απόφαση (άρθ. 7 § 2 α,γ).
2.Εμμένω στην από 18 Φεβρουαρίου 2019 ομόφωνη απόφαση της Ι. Συνόδου της Εκκλησίας της Κύπρου, η οποία, δυστυχώς, παραβιάστηκε από τον Αρχιεπίσκοπο. Ιδιαιτέρως δε, επαναδιατυπώνω τις έντονες ανησυχίες και αμφιβολίες μου που έχουν εκφραστεί στην ανωτέρω συνοδική απόφαση λόγω της ανυπαρξίας Αποστολικής Διαδοχής στην Ηγεσία της λεγομένης Αυτοκεφάλου Ορθοδόξου Εκκλησίας εν Ουκρανία. Κατά συνέπεια δεν μπορώ να αποδεχθώ την εγκυρότητα της χειροτονίας και των μυστηρίων που τελούνται από την Ηγεσία αυτή.
3. Επαναλαμβάνω την πάγια θέση της Εκκλησίας της Κύπρου ότι ο μόνος κανονικός Προκαθήμενος της εν Ουκρανία Ορθοδόξου Εκκλησίας είναι ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κιέβου Ονούφριος. Συνεπώς, ακολουθώντας την κανονική επιταγή «μη εν τη πόλει δύο επίσκοποι ώσι» (8ος της Α’ Οικουμενικής Συνόδου) αρνούμαι να αναγνωρίσω άλλον “προκαθήμενο”, τη στιγμή, μάλιστα, που αυτός δεν διαθέτει ούτε κανονική και έγκυρη χειροτονία.
4. Η άρνησή μου να αναγνωρίσω τη νέα εκκλησιαστική δομή και τον “προκαθήμενό” της Επιφάνιο εδράζεται στη διδασκαλία, στην πίστη και στην εκκλησιαστική και κανονική παράδοση της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Δεν πρόκειται για διαφωνία σε απλά διοικητικά ή ήσσονος σημασίας ζητήματα, αλλά σε αυτόν τον πυρήνα της Ορθόδοξης εκκλησιολογίας και της διδασκαλίας της Εκκλησίας μας για τα ιερά Μυστήρια και την Αποστολική Διαδοχή, ζητήματα που αφορούν τη σωτηρία μας. Τα ζητήματα αυτά δεν μπορεί να τεθούν υπό συζήτηση ή διαπραγμάτευση σε οιανδήποτε τάχα και συνοδική διαδικασία ούτε τελούν υπό έγκριση μιας ευκαιριακής, οριακής, μάλιστα, πλειοψηφίας.
5. Συνεπώς, η επιλογή του Αρχιεπισκόπου να μνημονεύσει τον Επιφάνιο θεωρώ ότι είναι αυθαίρετη, αντικανονική και κατάφορα αντίθετη στην εκκλησιαστική μας παράδοση, την Ορθόδοξη εκκλησιολογία και την από 18.2.19 ομόφωνη απόφαση της Ι. Συνόδου και υποδηλώνει την απαρχή κατάλυσης του συνοδικού πολιτεύματος της Εκκλησίας μας με απρόβλεπτες συνέπειες.
6. Κηδόμενοι της ενότητος της Εκκλησίας της Κύπρου και του λαού μας τη δύσκολη αυτή περίοδο και ακολουθώντας άχρι καιρού την κατ’ οικονομία πράξη που δίδαξαν και εφάρμοσαν οι Πατέρες της Εκκλησίας δεν διακόπτω τη μνημόνευση του Αρχιεπισκόπου Κύπρου, αλλά επαφίεται στην αρχιερατική συνείδηση μου η μετά του Αρχιεπισκόπου συλλειτουργία λόγω της επιμονής του να μνημονεύει τον Επιφάνιο.
Ως Επίσκοπος της Αποστολικής Εκκλησίας της Κύπρου καταθέτω τα ανωτέρω με πολλή αγωνία και πόνο και με αυξημένο αίσθημα ευθύνης έναντι της αρχιερατικής μου συνειδήσεως, του ποιμνίου που μας εμπιστεύθηκε το έλεος του Θεού και της πανορθοδόξου κοινωνίας και ενότητας μακριά από εθνοφυλετικές ή οικονομικές ή άλλες εξωεκκλησιαστικές εξαρτήσεις, μικρότητες και σκοπιμότητες, προσβλέποντας αποκλειστικά και μόνο στη διαφύλαξη της «άπαξ παραδοθείσης πίστεως τοις αγίοις» (Ιούδ. 3) και την ειρήνευση της Εκκλησίας «ἥν ὁ Κύριος περιεποιήσατο διὰ τοῦ ἰδίου Αἵματος» (Πραξ. 20, 28).
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ – Υπόμνημα Μητρ. Ταμασού προς την Ι. Σύνοδο της Εκκλησίας της Κύπρου
Η Συμβιβαστική Πρόταση του Μητροπολίτη Κύκκου
Ανακοίνωση εξέδωσε και η Ιερά Μητρόπολη Κύκκου και Τηλυρίας σε ό,τι αφορά τις τελευταίες δύο συνεδρίες της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Κύπρου, όπου κατόπιν μακράς συζήτησης για το Ουκρανικό Ζήτημα και παρά το πρόβλημα που δημιουργήθηκε με την ξαφνική μνημόνευση του Μητροπολίτου Κιέβου και πάσης Ουκρανίας κ. κ. Επιφανίου εκ μέρους του Αρχιεπικόπου Κύπρου κ. Χρυσοστόμου, τελικώς ακολουθήθηκε η οδός της οικονομίας.
Αναλυτικά αναφέρει:
Η Ιερά Σύνοδος της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Κύπρου, κατά τις τελευταίες δύο συνεδρίες αυτής, στις 23 και 25 ενεστώτος μηνός Νοεμβρίου, μετά από μακρές και διεξοδικές συζητήσεις, για το πολύπλοκο και ακανθώδες Ουκρανικό Ζήτημα, αλλά και για το πρόβλημα, το οποίο δημιουργήθηκε με την ξαφνική, και παρά την ομόφωνη συνοδική απόφαση της 18ης Φεβρουαρίου 2019, μνημόνευση του Επιφανίου σαν «Προκαθημένου» της Ουκρανικής Εκκλησίας, πήρε την απόφαση, προκειμένου να αποφευχθεί ο διχασμός και η διαίρεση της Αποστολικής Εκκλησίας της αγιοτόκου ημών Νήσου, να ακολουθήσει την οδό ουχί της ακριβείας, αλλά την οδό της οικονομίας, την οποία ακολούθησαν στο διάβα των αιώνων και μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας μας, και η οποία αποτελεί για την Ορθόδοξη Καθολική Εκκλησία το κατ’ εξοχή μυστήριο της αγάπης, της ειρήνευσης και της καταλλαγής.
Η Ιερά ημών Σύνοδος, έχουσα υπ’ όψη όλα τα πιο πάνω, αποφάσισε, κηδομένη της ενότητας της Ορθοδόξου ημών Εκκλησίας, να μην αντισταθεί στην απόφαση του Μακαριωτάτου ημών Αρχιεπισκόπου να μνημονεύει τον Επιφάνιο σαν «Μητροπολίτη» Κιέβου χωρίς, όμως, να προχωρήσει σε συλλειτουργία και πλήρη ευχαριστιακή κοινωνία.
Ταυτόχρονα, όμως, η Ιερά Σύνοδος σέβεται και τη σύμφωνη με την ομόφωνη Συνοδική απόφαση της συνεδρίας, της 18ης Φεβρουαρίου 2019, τοποθέτηση των Συνοδικών αυτής Μελών.
Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Κύπρου προσβλέπει σε μια πανορθόδοξη διαβούλευση, όπου όλοι οι Προκαθήμενοι των Ορθοδόξων Εκκλησιών, χωρίς την επήρεια εξωτερικών πολιτικών δυνάμεων και την εμπλοκή γεωστρατηγικών και γεωοικονομικών συμφερόντων, θα αναδείξουν την αρχιερατική τους σοφία και θα εργασθούν προς υπέρβαση της παρούσης κρίσεως, που απειλεί με σχίσμα καταστροφικό την παγκόσμια Ορθόδοξη του Χριστού Εκκλησία.
Ιερά Μητρόπολις
Κύκκου και Τηλλυρίας,
25 Νοεμβρίου 2020
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ – Συμβιβαστική Πρόταση του Πανιερωτάτου Μητροπολίτη Κύκκου
Την σημερινή απόφαση της Ιεράς Συνόδου σχολίασε ο Καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας Πανεπιστημίου Λευκωσίας Χρήστος Οικονόμου τέως πρόεδρος και Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης, σημειώνοντας πως βαθαίνει το σχίσμα στην Εκκλησία της Κύπρου με την τοποθέτηση των ιεραρχών στο θέμα της αναγνώρισης της Αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ουκρανίας, όπου 10 τάχθηκαν υπέρ και 7 κατά.
Σε δηλώσεις του στο ΚΥΠΕ ο κ. Οικονόμου ανέφερε ότι διαπιστώνει πως βαθαίνει το σχίσμα στην Εκκλησία της Κύπρου. «Δέκα ψήφισαν υπέρ, επτά ψήφισαν κατά» ανέφερε, εκτιμώντας παράλληλα πως αυτό αποτελεί «παραβίαση της αρχιερατικής τους συνειδήσεως, για τον λόγο ότι παραβιάστηκαν οι δύο ομόφωνες αποφάσεις Φεβρουαρίου και Σεπτεμβρίου από τους 10, χωρίς να υπάρχει η παραμικρή αλλαγή των δεδομένων, από τότε» που έχει παρθεί η ομόφωνη απόφαση της 18ης Φεβρουαρίου 2019.
Πρόσθεσε πως σε αυτή την απόφαση αναφερόταν ότι “η παραχώρηση στην Εκκλησία της Ουκρανίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο έγινε με σκοπό την ειρήνευση και την επίτευξη της ενότητας της Εκκλησίας”, σημειώνοντας πως “μέχρι στιγμής ο σκοπός δεν έχει επιτευχθεί “.
Είπε ακόμη ότι αναμένεται πως ο Οικουμενικός Πατριάρχης θα συγκαλέσει είτε πανορθόδοξο σύνοδο, είτε σύναξη των προκαθημένων για να επιληφθεί του θέματος, σημειώνοντας πως ούτε αυτό έχει πραγματοποιηθεί παρόλο που στην ανακοίνωση της Συνόδου το επικαλούνται.