Η ανταπόδοση της ευεργεσίας υπήρξε για τον Μακρυγιάννη κάτι το αδιαπραγμάτευτο. Δε σήκωνε κουβέντα γι’ αυτά τα πράγματα. Υπήρξε πάντοτε εξόχως υποτιμητικός, δεικτικός, μην θέλοντας ούτε και να ακούσει για όσους πρόδιδαν τους ευεργέτες τους, όσους λησμονούσαν σαν περνούσε ο καιρός και μάλιστα πλήγωναν ή “τα άρπαζαν” ή ακόμη και ξεπάστρευαν τους ευεργέτες τους.
Ο ίδιος ο Μακρυγιάννης είχε για κανόνα του την ανταπόδοση της ευεργεσίας, έστω κι αν έπεφτε σε σίγουρο κίνδυνο, έστω κι αν έβαζε τον σβέρκο του μέσα στον ντορβά. «Και δι’ αυτούς τους δύο ευεργέτες μου» γράφει κάπου o Στρατηγός, «πήγα πίσω εις τον κίνδυνον, μέσα εις την Άρτα».
Πήγε στην Άρτα για να φροντίσει, γηροκομήσει και προσέξει έναν άρρωστο ευεργέτη του, ο οποίος, προ ολίγου, τον είχε φυγαδεύσει σε κρίσιμη στιγμή. Τον έψαχναν οι Τούρκοι τον Μακρυγιάννη, με κλεισμένο κάθε στενό και στενάκι της πόλεως, εκείνος όμως δε φοβήθηκε τον κίνδυνο, επιστρέφοντας μέσα στην ίδια τη φωλιά των βασανιστών του, μόνο και μόνο για να φροντίσει τον άρρωστο.
«Αυτός ο δυστυχής αρρώστησε βαριά και ως ευεργέτης δικός μου τον συγύριζα καλύτερα από τον γονιόν μου» λέει αλλού, σε άλλο σημείο, πάνω στη γραφή του.
Πήγε στην Άρτα για να φροντίσει όχι μόνον έναν, αλλά δύο.
Είχε βάλει στο μυαλό του ότι έπρεπε επίσης να σώσει οπωσδήποτε τη γυναίκα κι ενός άλλου, ενός ακόμη ευεργέτη του, την οποία σκόπευε να την αρπάξει ο πασάς για να την έχει για την όρεξη του. Μέσα στη φωλιά του λύκου, μέσα στην Άρτα που τον έψαχναν, κι ενώ τον κυνηγούνε οι πασάδες, καταφέρνει να πείσει κάτι άλλους «σπλαχνικότερους» πασάδες για να σώσουν τη γυναίκα του φίλου του. Τα κατάφερε!
Ο Μακρυγιάννης ήταν οξυδερκής σαν τον σουγιά, άπιαστος σαν το κουνούπι, ένα μυαλό πιο γρήγορο και από σφαίρα, μα πάνω απ’ όλα ηθικός, με ήθος, τρόπους συμπεριφοράς, πατριωτικός πέρα για πέρα, αληθινός ορθόδοξος χριστιανός με σέβας στην Παναγία και στους Αγίους της Πίστεως. Η ανταπόδοση της ευεργεσίας ήταν γι’ αυτόν ένα πρακτικό ευαγγέλιο που το ασπάσθηκε έως τέλους.
Κώστας Παναγόπουλος – Πρακτορείο “ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ”