Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Ανεκλάλητη χαρά και ηθική λάμψη στην ιστορική συνοικία του Γκύζη, κατά την Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 2019, για την πανηγυρική εορτή του Αγιομάρτυρος της εκκλησίας μας Ελευθερίου και της σεμνής μητέρας του Ανθίας, που μαρτύρυσαν για τα ιδεώδη της ορθοδοξίας και πρόσφεαραν την τιμία κεφαλή τους, ως ύψιστη έκφραση απαρασάλευτης πίστης και αγάπης στον Χριστό μας, στον διώκτη αυτοκράτορα του χριστιανισμού Σεπτίμιο Σεβήρο.
Στην πανέμορφη γειτονιά του κέντρου της Αθήνας, που είναι συνυφασμένη με τα κλέη και τα πένθη του ελληνικού λαού και κομίζει μύριες μνήμες και αναμνήσεις. Από τον πρώιμο αστικό μετασχηματισμό της Αθήνας και την άνοδο του βιοτικού επιπέδου της πόλης, τις τραγικές και αποφράδες μέρες του εμφυλίου πολέμου, που μάτωσαν ακατάσχετα την καρδιά του ελληνικού λαού – με τις σφαίρες αποτυπωμένες στα προσφυγικά κτίσματα της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, να θυμίζουν και σήμερα τον αδελφοκτόνο σπαραγμό – έως και την μεγαλουργια της αγαπημένης μας ομάδας του Παναθηναϊκου, που με την φρενήρη πορεία της είχε δονήσει όχι μόνο το στάδιο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, αλλά ολάκερη την Ευρώπη.
Και είναι σήμερα η αγάπη και η ηθική προστασία του Εφόρου της περιοχής του Γκύζη Αγίου Ελευθερίου, που σκέπει όλο τον κόσμο με την ευλογία του και του χαρίζει πρόοδο και ηθική ευημερία. Σύσσωμος παρευρέθη λοιπόν τόσον ο λαός του 7-ου Διαμερίσματος της πόλης, όσον και από άλλες συνοικίες της Αθήνας, για να εορτάσουν παηγυρικά την σεπτή μνήμη του κορυφαίου της ορθοδοξίας μας Ελευθερίου.
Κατά την ορθόδοξη παράδοση, ο Άγιος Ελευθέριος είδε το φως της ζωής τον 2-ο μ.Χ. στην Ελλάδα ή και κατά μια άλλη εκδοχή στην Ρώμη, από πλούσιους γονείς και είχε την ηθική ευτυχία να μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον ηθικής ευμάρειας και πνευματικής ευκρασίας, που του διάνοιξε μεγάλους ορίζοντες στην από φυσικού του προικισμού ευρεία σκέψη του. Η γέννησή του μάλιστα έλαβε χώρα όταν αυτοκράτορες ήταν ο Κόμμοδος και ο Σεπτίμιος Σεβήρος. Πάραυτα έχασε ενωρίς τον πατέρα του, γεγονός που εξώθησε την μητέρα του Ανθία, στο να αναζητήσει εξόχους διδασκάλους για την περαιτέρω πνευματική και ηθική του θωράκιση.
Η Ανθία είχε εντυπωσιαστεί από το ηθικό μεγαλείο και τον ανθρωποκεντρι-κό χαρακτήρα του χριστιανισμού, ακούγοντας κηρύγματα από μαθητές του Αποστόλου Παύλου. Ασπάστηκε αμέσως έτσι τον χριστιανισμό και διακαής πόθος της υπήρξε ένα ταξίδι στην Ρώμη, για να ψαύσει ηθικά τα χώματα που είχαν ποτιστεί με το αγνό αίμα των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Έλαβε την απόφαση λοιπόν να ταξιδέψει για την Ρώμη και μαζί της πήρε και τον νεαρό Ελευθέριο, που διψούσε να έλθει σε επαφή με μεγάλους δασκάλους των γραμμάτων και των τεχνών. Στην Ρώμη η Ανθία συνάντησε τον Επίσκοπο Ανίκητο, που έμεινε έκθαμβος, από την ευφυΐα, την θρησκευτική προσήλωση, αλλά και τον ενάρετο χαρακτήρα του ταλαντούχου και πολλά υποσχόμενου στο πεδίο των γραμμάτων, νεαρού Ελευθέριου.
Έτσι τον πήρε υπο την ηθική προστασία του και την πνευματική καθοδήγησή του. Ο Ελευθέριος πολύ γρήγορα εξεδήλωσε τις έξοχες πνευματικές και ηθικές του αρετές στον Επίσκοπο Ανίκητο, που είχε πειστεί πλέον με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο, ότι είχε απέναντί του μια πνευματική προσωπικότητα με σπάνια χαρίσματα, η οποία θα μπορούσε να συνδράμει ζωτικά, την διδαχή του κηρύγματος του Κυρίου, αλλά και την ηθική υποστήριξη της Ορθοδοξίας, στα απέραντα εδάφη της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Έτσι τον έχρισε – ένεκα των αδαμάντινων αρετών του – διάκονο σε ηλικία μόλις 15 ετών, ηλικία που ήταν απαγορευτική κατά τους μετέπειτα ιερούς κανόνες της 6-ης Οικουμενικής Συνόδου, αλλά και τις διατάξεις της Τοπικής Συνόδου της Νεοκαισαρείας, οι οποίες θα όριζαν ότι ο διάκος χειροτονείται σε ηλικία 25 ετών, ο πρεσβύτερος σε ηλικία 30 ετών και ο επίσκοπος από 30 ετών και άνω. Από την ηθική έπαλξη λοιπόν του Διακόνου, ο Άγιος Ελευθέριος θα παράξει ευγενές και πολυμερές ορθόδοξο και φιλανθρωπικό έργο και θα προστρέξει πολυδύναμα τους κοινωνικά αδύναμους και τους ασθενεστέρους.
Τρία χρόνια αργότερα θα χειροτονηθεί και ιερέας και με την οιστρηλατημένη πνευματικά και ηθικά προσωπικότητά του, θα εξακτινώσει το αδαμάντινο ήθος του σε όλη την περιοχή του ποιμνίου του, προσφέροντας κάθε ανακούφιση στους φτωχούς και τους κατατρεγμένους. Το πολυεπίπεδο και νοηματισμένο από τις αξίες της ορθοδοξίας έργο που παρήγε ο Άγιος Ελευθέριος, κατέστησε την προσωπικότητά του ηθικό σύμβολο αρετής και έτσι με την κοινή ψήφο του λαού και του κλήρου, χειροτονήθηκε Επίσκοπος Ιλλυρίας, της σημερινής δηλαδή Αλβανίας, με έδρα την Αυλώνα. Η πελώρια αποδοχή όμως και το μέγα ηθικό κύρος του ιερομάρτυρα Ελευθερίου, εξόργισαν τον αυτοκράτορα Σεπτίμιο Σεβήρο. Και πολύ σύντομα ο Σεβήρος διέταξε την σύλληψη του Αγίου. Του άσκησε πίεση να αποποιηθεί την πίστη του και όταν ο Ελευθέριος αγέρωχα παρέβλεψε τις απειλές του, διέταξε να τον ρίξουν στην αρένα με τα θηρία. Τα θηρία όμως δεν επετέθησαν στον Άγιο !!! και τότε εξοργισμένος ο Σεβήρος έδωσε εντολή να αποκεφαλίσουν τον Άγιο Ελευθέριο, μαζί με την μητέρα του Ανθία. Αποκεφαλισμός που τους πρόσφερε το ηθικά λαμπρό φωτοστέφανο των μαρτύρων του Θεού. Ο Άγιος Ελευθέ-ριος θεωρείται και προστάτης των εγκύων γυναικών, δίνοντάς τους «καλή λευτεριά». Για τούτο πολλές έγκυες γυναίκες ζητούν την συνδρομή του Αγίου και ακουμπούν το εικόνισμά του επάνω στο σώμα τους.
Στον λαμπροστόλιστο ναό λοιπόν του Αγίου Ελευθερίου στο Γκύζη, που αντιφέγγιζε σημαιοστολισμένος νοερά, την βυζαντινή πορφύρα και την άφατη κατάνυξη του χριστεπώνυμου πλήθους, σύσσωμοι οι Αθηναίοι έδωσαν το δυναμικό παρόν, για να τιμήσουν την ιερή μνήμη του κορυφαίου αγιομάρτυρά μας Ελευθερίου. Της δοξολογιακής λειτουργίας χοροστάτησε ο σεπτός Επίσκοπος Ανδρούσης κ.κ. Κωνστάντιος, συγχοροστούντων του ευλαβούς Αρχιμανδρίτη και Πρωτοσυγκέλου της Αρχιεπισκοπής Αθηνών κ.κ. Βαρνάβα Θεοχάρη – που υπήρξε αρχιερατικός προϊστάμενος του Αγίου Ελευθερίου Γκύζη – των ευσεβών πατέρων του Αγίου Ελευθερίου, κ.κ. Αρχιμανδρίτη Αϊβαλιώτη Ιωακείμ και πρεσβύτερου Τσιαντή Παναγιώτη, αλλά και άλλων ιερέων, που προσήλθαν από παρακείμενες εκκλησίες και την Αρχιεπισκοπή Αθηνών, για να τιμήσουν την μνήμη του Αγίου.
Με το πέρας της θείας λειτουργίας, επακολούθησε εκλιτάνευση της ιεράς εικόνας του Αγίου Ελευθερίου αποτμήματος τιμίων λειψάνων, στους περιμετρικούς δρόμους του Αγίου Ελευθερίου, υπο τους χαρμόσυνους ήχους των Φιλαρμονικών του Ναυτικού και της Αστυνομίας, που ανέτειναν ηθικά τους πιστούς και χρωμάτισαν πολύμορφα αισθητικά, την μεγαλοπρεπή τελετή. Ανείπωτη η κατάνυξη των ευλαβών κατοίκων του Γκύζη για την σεπτή εικόνα του Αγίου Ελευθερίου, που την έραιναν με άνθη και μύρα από τις πολυκατοικίες και εδεούντο στην σεπτή μνήμη του, να τους προστρέξει με την ηθική προστασία του, στους δύσκολους και αναθεωρητικούς καιρούς μας και να τους χαρίζει υγεία και ηθική ευπραξία. Και μέσα από αυτή την μύχια σχέση λαού και ορθοδοξίας, μπορεί κανείς να ανιχνεύσει τα ανεξάντλητα ηθικά αποθέματα της ρωμιοσύνης, που θα υπερκεράσει όλα τα μεγάλα σημερινά εμπόδια και θα επισκοπεί για πάντα στην λεωφόρο του χρόνου, την πολιτισμική μεγαλουργία της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού.
Με την επάνοδο της πομπής στον ναό, τον λόγο πήρε ο εμπνευσμένος ιεράρχης κ.κ. Κωνστάντιος και αφού διεβίβασε το κατάφορτο μήνυμα αγάπης του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου, για την εορτή του Αγιομάρτυρα της Ορθοδοξίας μας, ευχαρίστησε τον ευσεβή λαό των Αθηνών, για την καταιγιστική παρουσία του και κάλεσε όλους τους πιστούς να εμπνευστούν από τον ενάρετο βίο του Ιερού Ελευθερίου και μέσα από τους κόλπους της εκκλησίας μας, να κραταιώσουν την πίστη τους, που είναι και η μόνη οδός για την ηθική και πνευματική ακεραίωση του ανθρώπου.
Εν συνεχεία τον λόγο έλαβε ο ευσεβής Αρχιμανδρίτης και Πρωτοσύγκελος της Αρχιεπισκοπής Αθηνών – συγκινημένος που ευρίσκονταν στο «σπίτι» του, τον οικείο και αγαπημένο του Άγιο Ελευθέριο Γκύζη, που με θέρμη καρδιάς για χρόνια υπηρέτησε – κ.κ. Βαρνάβας Θεοχάρης και αφού ευχαρίστησε τους πιστούς για την έμπλεη σε ηθικό παλμό παρουσία τους, τους ευγενείς εθελοντές του ναού, τις κυρίες του Φιλοπτώχου Ταμείου, του Υπευθύνου κ-ου Στάθη Πεκιά και το ενοριακό συμβούλιο, για την πολυεπίπεδη συμβολή τους, στην άρτια υλοποίηση της ιεράς πανηγύρεως, την Φιλαρμονική της Αστυνομίας και του Ναυτικού για τους όμορφους σκοπούς τους, που σκόρπισαν τα πιο χαρμόσυνα μηνύματα ανάτασης στην τελετή, αλλά και την Ελληνική Αστυνομία για τα άψογα μέτρα τάξης, ευχήθηκε σε όλους, ο Ιερός Ελευθέριος, να τους εμπνέει, να τους χαρίζει υγεία και να συνιστά τον κεντρικό ηθικό σηματωρό στην άξια ζωή τους.
Παραθέτουμε το Απολυτίκιο του Αγίου Ελευθερίου :
«Φερωνύμῳ σου κλήσει καλλωπιζόμενος, ἐλευθερίαν παρέχεις καὶ ἀπολύτρωσιν, τοῖς προσκάμνουσι δεινῶς, ποικίλας θλίψεσιν, Ἐλευθέριε σοφέ, ἱερῶν καλλονή, Μαρτύρων ἡ ὡραιότης· διὸ μὴ παύσῃ βραβεύων, ἀναψυχὴν τοῖς σὲ γαιρέρουσι.»