Την Τετάρτη 13 Μαρτίου 2019, πραγματοποιήθηκε στο Πνευματικό Κέντρο Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Ομωνύμου Δήμου, επί της οδού Κολοκοτρώνη 8, το ένατο μάθημα του Σεμιναρίου Ιστορίας. Ομιλητής ήταν ο Πολιτικός Επιστήμων Κωνσταντίνος Χολέβας με θέμα: «Ο Βλαχόφωνος Ελληνισμός».
Ο ομιλητής ανέφερε ότι οι Βλάχοι είναι γηγενείς Έλληνες της Θεσσαλίας, της Ηπείρου και της Δυτικής Μακεδονίας, οι οποίοι λατινοφώνησαν κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής κυριαρχίας στην Ελλάδα. Τότε, αρκετοί από αυτούς στρατεύθηκαν στις ρωμαϊκές λεγεώνες και δημιούργησαν ένα ελληνολατινικό γλωσσικό ιδίωμα, τη βλάχικη διάλεκτο.
Η διάλεκτος αυτή είναι μόνο προφορική και δεν εκφράζει κάποια διαφορετική εθνότητα. Οι Βλάχοι υπήρξαν επί αιώνες πρόμαχοι του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας. Με τα χρήματά τους άνοιγαν μόνο ελληνικά σχολεία και Ναούς, όπου η Θεία Λειτουργία ετελείτο πάντα στα ελληνικά. Από τον Βλαχόφωνο Ελληνισμό προέρχονται οι Άγιοι Νεομάρτυρες Νικόλαος εκ Μετσόβου, Δημήτριος εκ Σαμαρίνης και Νικόδημος από το Ελβασάν.
Βλαχόφωνοι ήσαν οι αγωνιστές του 1821 Γεωργάκης Ολύμπιος και Νικόλαος Κασομούλης, ο Πρωθυπουργός Ιωάννης Κωλέττης, οι δάσκαλοι του Γένους Νικόλαος Τζαρτζούλης και Νεκτάριος Τέρπος (ιερομόναχος) και άλλοι πρωτεργάτες της Ελευθερίας. Από τον Βλαχόφωνο Ελληνισμό προέρχονται μεγάλοι Εθνικοί Ευεργέτες όπως ο Σίνας, ο Δούμπας, ο Αβέρωφ, ο Ζάππας κ.α. Παρά την πίεση ανιστόρητων ξένων προπαγανδών, οι Βλάχοι της Ελλάδος, των Σκοπίων και της Βορείου Ηπείρου διατρανώνουν με κάθε τρόπο και σήμερα την ελληνική τους συνείδηση και τον σεβασμό τους στην Ορθοδοξία.
