Γραφείο ρεπορτάζ ope.gr
Με σύνθημα το αδιαπραγμάτευτο αίτημα η Γενοκτονία να λάβει διεθνή αναγνώριση ο απανταχού Ελληνισμός τιμά σήμερα τη μνήμη των 353.000 θυμάτων της τουρκικής θηριωδίας.
Η τακτική των Τούρκων υπήρξε μεθοδική. Φόνευσαν Πόντιους προκρίτους, βουλευτές, δημοσιογράφους, καθηγητές, μαθητές και ιερείς, μετά από υποτιθέμενες δίκες στα «Δικαστήρια Ανεξαρτησίας», ώστε όσοι Έλληνες επιζήσουν να απομείνουν ακέφαλοι και ανίκανοι όποιας οργάνωσης· λεηλάτησαν και διέλυσαν τα μοναστήρια, όπως τις ιστορικές Μονές Παναγίας Σουμελά και Αγίου Ιωάννου Βαζελώνος· κατέστρεψαν τα ιερά κειμήλια των εκκλησιών· αιχμαλώτισαν, βασάνισαν τους μοναχούς και τις μοναχές και ορισμένους τους σκότωσαν. Εξισλάμισαν βίαια τους Έλληνες κατοίκους δεκάδων χωριών· υποχρέωσαν ετσιθελικά Χριστιανές να παντρευτούν μουσουλμάνους· σκότωσαν έγκυες γυναίκες· άρπαξαν άλλες και τις διέφθειραν με τις χυδαίες ορέξεις τους, τις έκλεισαν στα σύγχρονα χαρέμια τους και τους επέβαλαν να κυοφορήσουν τα προϊόντα του βιασμού· δολοφόνησαν μικρά παιδιά.
Ωστόσο, ο ποντιακός ελληνισμός παρά τη φρίκη της εξόντωσης, τις λεηλασίες και ωμότητες, την εκρίζωση και τον εκτοπισμό που βίωσε, δεν ξέχασε, δεν ξεχνά. Διατήρησε και διατηρεί αναλλοίωτη την ιστορική του μνήμη, τον δυναμισμό και την πλούσια παράδοσή του.
“Δεν ξεχνούμε τα 353.000 θύματα του Ποντιακού Ελληνισμού. Τιμούμε τη μεγάλη συμβολή των Ποντίων στην ανόρθωση του ελληνικού κράτους μετά τον ξεριζωμό από τις πατρογονικές εστίες, όπως και τη συμμετοχή τους σε όλους τους εθνικούς αγώνες”, έγραψε σε ανάρτησή του σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, με αφορμή τη σημερινή ημέρα μνήμης.
Η Βουλή των Ελλήνων, στις 24 Φεβρουαρίου 1994, αναγνώρισε επίσημα τη γενοκτονία των Ποντίων από το τουρκικό κράτος και ψήφισε ομόφωνα τον ορισμό της 19ης Μαΐου ως Ημέρας Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου με τον νόμο 2193/1994.
Με αναμμένα κεράκια στη Μνήμη των θυμάτων
Η πανελλήνια ομοσπονδία ποντιακών συλλόγων αποτίοντας φόρο τιμής στις 353.000 ψυχές της Γενοκτονίας του ποντιακού Ελληνισμού από τους Νεότουρκους και τους Κεμαλιστές, αναδεικνύοντας μάλιστα και τη συμβολή των Ποντίων στην Επανάσταση του 1821 μιας και φέτος συμπληρώνονται 200 χρόνια από την έναρξή της, πραγματοποίησε το απόγευμα της Τρίτης εκδήλωση μνήμης στο πάρκο της ΧΑΝΘ στη Θεσσαλονίκη. Τοποθέτησε μάλιστα στο έδαφος αναμμένα κεράκια, «συνδέοντας» το μνημείο του Αλέξανδρου Υψηλάντη με το άγαλμα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, αλλά και με το επίσης κοντινό μνημείο των Αρμενίων.
Επίσης, η Βουλή των Ελλήνων τιμά την Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, όπως έχει καθιερωθεί η 19η Μαΐου, φωταγωγώντας απόψε την πρόσοψη του κτηρίου της με συμβολικό λογότυπο-μήνυμα. Με την ενέργεια αυτή το Ελληνικό Κοινοβούλιο, όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του, δηλώνει την άσβεστη ιστορική μνήμη και το διαρκές αίτημα της ιστορικής αποκατάστασης για την εξόντωση των Ελλήνων του Μικρασιατικού Πόντου.
Στις 18:00 θα πραγματοποιηθεί η πρώτη αλλαγή των Ευζώνων στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη με δύο Πόντιους Εύζωνες που θα αναλάβουν για μία ώρα την τιμητική φρούρηση του μνημείου. Στις 19:00 θα γίνει και δεύτερη αλλαγή, και έτσι για αρκετά λεπτά πάνω στον Άγνωστο Στρατιώτη θα βρεθούν να αποδίδουν τιμές τέσσερις Εύζωνες με την ποντιακή στολή.
ΑΠΘ: Στόχος η ανάδειξη της ιστορικής αλήθειας
Το διαρκές χρέος διατήρησης της ιστορικής μνήμης επισημαίνει ο πρύτανης του ΑΠΘ, καθηγητής Νίκος Παπαϊωάννου, στο μήνυμά του για την 19η Μαΐου, ημέρα μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου. “Η μνήμη της Γενοκτονίας του ποντιακού ελληνισμού λειτουργεί ακόμη ως μια διαρκής υπενθύμιση, όχι μόνο για τους απανταχού Έλληνες αλλά για όλους τους πολίτες του κόσμου, της ανάγκης για σεβασμό, δικαιοσύνη και ειρήνη”, αναφέρει ο πρύτανης του ΑΠΘ στο μήνυμά του, σημειώνοντας ότι το Πανεπιστήμιο, μέσα από δράσεις που υλοποιεί, στοχεύει στην ανάδειξη της ιστορικής αλήθειας και της αναγνώρισης της Γενοκτονίας
«Ήδη, από το 2017 λειτουργεί στο ΑΠΘ η Έδρα Ποντιακών Σπουδών, ενώ έχει συσταθεί και το Κέντρο Ποντιακών Ερευνών του Αριστοτελείου, με στόχο τη διεπιστημονική μελέτη και την έρευνα της πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής δραστηριότητας των Ελλήνων του Πόντου και τη διδασκαλία της ιστορίας του ποντιακού ελληνισμού», συμπλήρωσε.
Παναγία Σουμελά και Μονή Βαζελώνος: Τα μοναστήρια που δεν γλίτωσαν την οργή
Από την οργή των Νεότουρκων δεν γλίτωσε ούτε η Παναγία η Σουμελα, την οποία έκαψαν προκειμένουν να αφανίσουν εντελώς το ελληνικό στοιχείο από την περιοχή. Πριν βάλουν φωτιά, είχαν αρπάξει όλα τα πολύτιμα κειμήλια της μονής.
Οι μοναχοί όμως, που είχαν προβλέψει το χτύπημα των Τούρκων, είχαν φροντίσει να κρύψουν τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Σουμελά, καθώς και άλλα κειμήλια, όπως το Ευαγγέλιο του Οσίου Χριστόφορου και ένα Σταυρό από Τίμιο Ξύλο, που είχε δωρίσει στη Μονή ο αυτοκράτορας Μανουήλ Γ’ της δυναστείας των Κομνηνών.
Τα ιερά κειμήλια θάφτηκαν στο παρεκκλήσι της Αγίας Βαρβάρας που βρισκόταν σε απόσταση 2 χιλιομέτρων από το μοναστήρι.
Η μονή του Αγίου Ιωάννη Βαζελώνος αποτελεί την πρώτη μόνη που ιδρύθηκε στον Πόντο, από τους πρώτους Ποντίους χριστιανούς που ζούσαν στα παράλια της Μικράς Ασίας, και θεωρείται ένα από τα αρχαιότερα ελληνικά μοναστήρια. Χτίστηκε μεταξύ του 270-317 μ.Χ. και απέχει 40 χλμ. από την Τραπεζούντα.
Το 1923 η μόνη ακολούθησε την τραγική μοίρα του υπόλοιπου Ελληνισμού του Πόντου και της Μικράς Ασίας. Ο μοναχός Διονύσιος Αμαραντίδης κατά την έξοδο από τη μονή, διέσωσε και μετέφερε στην Ελλάδα στη μονή της Αγίας Τριάδος στις Σέρρες την εικόνα του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου. Η ανιστόρηση της βασιλικής, πατριαρχικής και σταυροπηγιακής μονής Αγίου Ιωάννη Βαζελώνα, επιχειρείται στον Άγιο Δημήτριο Ελλησπόντου Κοζάνης από το σωματείο «Αγίου Ιωάννη Βαζελώνα».
Το 1970, η εικόνα της απότομης του Αγίου Ιωάννη τοποθετήθηκε με τιμές στον Ιερό Ναό Προδρόμου και Βαπτιστού Αγίου Ιωάννη, στον Άγιο Δημήτριο, όπου γίνεται πανηγυρικός εορτασμός κάθε χρόνο στις 24 Ιουνίου.
Εξωτερική φωτογραφία: Ραφαήλ Γεωργιάδης/ope.gr