Το τμήμα του Αγίου Καννάβου, που σώζεται στο χωριό Όμοδος της Κύπρου, στην Ιερά Μονή του Τιμίου Σταυρού, είναι βαμμένο στο αίμα του Χριστού, σύμφωνα με την μαρτυρία του Νεόφυτου Ροδινού και άλλων.
Ο Άγιος Κάνναβος βρίσκεται μέσα στο εσωτερικό ενός μεγάλου και εξαιρετικής τέχνης χρυσεπάργυρου σταυρού, που διαθέτει κάλυμμα και μέσα σε μία κοιλότητα, η οποία προφυλάσσεται με μία θυρίδα, που ανοιγοκλείνει.
Η θυρίδα αυτή, επίσης, πλαισιώνεται με την ακόλουθη επιγραφή: ΕΝΘΑΔΕ ΚΕΙΤΕ Ο ΑΓΙΟΣ ΚΑΝΝΑΒΟΣ ΜΕΘ’ΟΥ ΕΔΗΣΑΝ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟΝ ΤΟΝ ΘΕΟΝ ΗΜΟΝ ΟΙ ΠΑΡΑΝΟΜΟΙ ΙΟΥΔΕΟΙ. ΔΕΗΣΙΣ ΤΟΥ ΔΟΥΛΟΥ ΣΟΥ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΣΙΜΒΙΑΣ Γ.
Ο μεγάλος χρυσεπάργυρος σταυρός που φέρει στο εσωτερικό
του τον Άγιο Κάνναβο. Μονή Τιμίου Σταυρού, Όμοδος Κύπρου.
Το μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού στο Όμοδος της Κύπρου δεν είναι γνωστό το πότε ιδρύθηκε.
Τα μοναστηριακά κτίρια που σώζονται είναι του 18ου και 19ου αιώνα, ενώ η εκκλησία, που ήταν διακοσμημένη με τοιχογραφίες και θα μπορούσε να μας δώσει κάποιες χρονολογικές ενδείξεις για την ίδρυση του μοναστηριού, κατεδαφίσθηκε το 1858 και αντικαταστάθηκε από τη σημερινή εκκλησία.
Σύμφωνα με την παράδοση η εκκλησία και το μοναστήρι χτίστηκαν για να προφυλάξουν τον “Άγιο Κάνναβο”, δηλαδή μέρος του σχοινιού με το οποίο έδεσαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες τον Χριστό.
Την πληροφορία αυτή αναφέρει ο Νεόφυτος Ροδινός που προσθέτει ότι ο Κάνναβος είναι βαμμένος με το αίμα του Χριστού, όμως ο Μαχαιράς δεν αναφέρει το Όμοδος σαν μέρος στο οποίο διασώζεται τμήμα του Τιμίου Σταυρού.
Την πληροφορία του Ροδινού επαναλαμβάνει και ο Ρώσσος μοναχός Βασίλι Μπάρσκυ, που επισκέφθηκε το μοναστήρι το 1735, που την εποχή του Μπάρσκυ υπήρχε άγνοια πότε και πώς αποκαλύφθηκε αλλά και πώς βρέθηκε στο Όμοδος ο “Άγιος Κάνναβος”.
Το 1788 ο αρχιμανδρίτης Κυπριανός στη Χρονολογική Ιστορία του για το Νησί της Κύπρου, αναφέρει ότι τον “Άγιο Κάνναβο” δώρισε στο μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού στον Όμοδο η αγία Ισαπόστολος Ελένη, όμως έως σήμερα δεν έχουμε καμιά σχετική πληροφορία που να επιβεβαιώνει ή και όχι, τη μαρτυρία αυτή του αρχιμανδρίτη Κυπριανού.
Το μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού δεν αναφέρεται πριν από τον Ροδινό, που και αυτός όμως αναφέρει μόνο για την εκκλησία του Τιμίου Σταυρού και όχι για κάποια ιερά Μονή, επίσης ο Μπάρσκυ δεν αναφέρει μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού ή και μοναχούς ακόμη, αλλά μόνον για κάποιον πρωτοπαπά του χωριού Όμοδος, στο σπίτι του οποίου και διανυκτέρευσε.
ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΚΑΝΝΑΒΟ
1. Εις το Όμοδος είναι άλλος Ναός περίφημος, αφιερωμένος και αυτός εις το όνομα του Τιμίου Σταυρού, εις τον οποίο ευρίσκεται μέρος του Σταυρικού Ξύλου και μέρος μάλιστα του Αγίου Καννάβου, τω αχράντω αίματι βάζας· πράγμα φρικώδες τοις ορώσιν αυτόν. (ΡΟΔΙΝΟΣ, 1650).
2. Επισκέφτηκε τη μονή ο Ρώσσος μοναχός Μπάρσκυ ο οποίος έγραψε: Ο Ναός κατέχει μέρος του σχοινίου, δια του οποίου εδέθη ο Χριστός κατά τα πάθη του. Είναι λεπτόν ως τα σχοινία δια των οποίων κρέμμονται αι κανδήλαι των Ναών· το χρώμα του είναι ερυθρόν και κιτρινόμαυρον, λέγεται δε ότι εκηλιδώθη, δια του αίματος του Χριστού. Αγνοούν υπό ποίας περιστάσεις και πότε ανεκαλύφθη. Είχα την ευτυχίαν να προσκυνήσω εκεί δια δευτέραν φοράν. Διενεκτέρευσα εις την οικία του πρωθιερέως.(ΜΠΑΡΣΚΥ, 1735).
3. Αφού η μακαρία Ελένη, έτει από Χριστού γεννήσεως 306, έτυχε του ποθουμένου, εύρε δηλ. τον κεκρυμμένον Σταυρόν του Κυρίου ημών υπό των Εβραίων, στρεφομένη από της Ιερουσαλήμ, άραξεν εις τα ανατολικά παραθαλάσσια της Νήσου εις χωρίον Μαρίν … Δεν ακριβολογήθη προσέτι η καλή μήτηρ των Κυπρίων να αφήση και εις άλλα μέρη της Νήσου, Ιερά εκ τούτου αναθήματα, ως εις το χωρίον Κουκά τα τρίμματα του τιμίου ξύλου και εις το Όμοδος μέρος του Καννάβου μεθ’ ού έδεσαν τον Κύριον οι παράνομοι. (ΚΥΠΡΙΑΝΟΣ, 1780).
4. Όμοδος, χωρίον σμικρόν, αλλά διάφημον, από του εν αυτώ ιδρυμένου Μοναστηρίου του Σταυρού, και του εναποκειμένου εφείσε μέρους του Ιερού Σχοίνου Εκείνου, μετά του οποίου τον Χριστόν έδησαν οι αγνώμονες, Τίμιος Κάνναβος ονομαζόμενος.
(ΚΥΠΡΙΑΣ χαρίεσσσα και επίτομος, 1819).
5. Εν αρτοφόριον σετεφένιον, σταυρόν αργυρούν με αλυσίδα μεγάλην, ένα σταυρόν χρυσούν με μαργαριτάρια, εν σταυρό χρυσούν με θήκη, εν ρωσσικόν Άγιον Ποτήριον χρυσομένον με όλα τα χρειώδη. Εν άγιον ποτήριον χρυσομένον με καλύμματα και δίσκον με επιγραφήν, Δοσιθέου, τρείς λαβίδας αργυράς μεταδόσεος και μίαν μικράν ρωσσικήν δωρεάν Ηροδότου, εν μικρόν δισκοπότηρον ρωσσικόν χωρίς πετράδια. Μίαν μερρέχαν αργυράν με ψιλήν τέχνην. Εν θυμιατόν καινούργιο, εν θυμιατόν παλαιόν, εν θυμιατόριον αργυρούν με χέριν, Το κρανίον του Αποστόλου Φιλίππου με σφραγίδας 4 αυτοκρατορικάς, 5 κουτιά ασημένια με λείψανα και σταυρούδια ωραία τα είχαν οι ζητιάνοι. Εν κουτίον Αγίας Φωτεινής και άλλων Αγίων λείψανα δωρεά κληρονόμων Χαρίτου. Εν εγκόλπιον ρωσσικόν με σταυρόν και αλυσίδας. Εν ευαγγέλιον μεγάλου Δοσιθέου χρυσούν, από το εν μέρος η Ανάστασις και από το άλλον μέρος η εικών της Παναγίας. Εν μικρότερον Ευαγγέλιο αργυρούν με κόσμημα χρυσούν, εν τω μέσω σταύρωσις καί τριγύρω οι δώδεκα Απόστολοι, έχοντας επιγραφήν το παρόν δι’ επιστασίας του ποτέ επιτροπεύοντος Νικολάου ιερέως, δαπάνη της Ιερής έκκλησίας του Σταυρού Ομόδους δια χειρός Χ”Λοϊζή. Εν Ευαγγέλιον αργυρούν και χρυσομένον έχων την Ανάσταση. Μίαν λαμπάδαν αργυράν των μεγάλων μανουαλλίων δωρεά Σοφρωνίου ΑΆρχιερέος το 1804. Δύο λαμπάδας αργυραί μανουαλλίων δωρεά Δοσιθέου Οικονόμου το 1811. Εν ζέος αργυρούν με στούππωμαν, εν ζέος ρωσσικόν με χέρι. Εν επιτάφιον ρωσσικόν χρυσοκέντητον δωρεά Μελετίου Αρχιερέως Κιτίου του ιδίου εν ομοφόριον θαυματουργόν, το επιτραχήλιον και τα επιμανίκια. Εν τρικάνδυλον αργυρούν δι’ επιστασίας Χ”Νικόλα, 3 κανδύλαις τρειγονικαίς, έγειναι εις Λευκωσίαν το 1898. Μία κανδύλα στρογγύλα Γερμανική το 1844, τέσσαραις κανδύλαι στρογγύλαις, άνευ έπιγραφής. Σταυρός ο μέγας αργυρούς, επίχρυσος το εγκαίνιον της εκκλησίας διπλούν εντός του οποίου υπάρχει μέρος Καννάγεος μεθ’ ής οι Ιουδέοι έδεσαν τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν, και μέρος Αγίου Ξύλου εν το μέσω. Έτσι δε και Σταυρός μεγάλος χρυσομένος του οποίου έφεραν από τα Πέντε Λιθάρκα. Δισκάρια 2 ρωσσικά επίχρυσα. Εικόν μικρά της Παναγίας επίχρυσον έχουσα τον Χριστόν εκ δεξιών. 4 ζεύγη πούκλες με ζώνες και σταυρός φθιρμένος και εν κόσμημα, δεμένα όλα εις εν μανδύλιον μεταξωτόν. 4 ζεύγη πούκλες με ζώνες, τρία ζεύγη αργυρές, 1 ζεύγος χρυσές. Ιερέας Κωνσταντίνος Οικονόμου σε κατάλογο σκευών της εκκλησίας του 1925.
—
Πηγή φωτογραφίας: leipsanothiki.blogspot.gr