Στις αρχές του 2022 μετά από τα σκληρά χρόνια της πανδημίας, όλοι προσδοκούσαν μια νέα κανονικότητα: οι κοινωνίες άρχισαν σιγά-σιγά να ανοίγουν και ο κόσμος άρχισε ακόμα περισσότερες δραστηριότητες σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Της Δέσποινας Σωτηρίου
Η Ορθοδοξία ανά τον κόσμο είχε να διαχειριστεί αρκετά θέματα στον απόηχο της επιδημιολογικής κρίσης. Τότε ουδείς μπορούσε να φανταστεί τι θα ακολουθούσε.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου 2022, ύστερα από την εντολή του Πρόεδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βλαντίμιρ Πούτιν, να προελάσουν τα ρωσικά στρατεύματα εντός ουκρανικού εδάφους.
Η εξέλιξη αυτή και όσα θα ακολουθούσαν επιδείνωσαν ακόμα περισσότερο τις σχέσεις πολλών Προκαθημένων από το Πατριαρχείο Μόσχας, διευρύνοντας το χάσμα που είχε προκληθεί μετά την Αυτοκεφαλία που δόθηκε τον Ιανουάριο του 2019 από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία προκειμένου η Ουκρανία, ως ανεξάρτητο έθνος-κράτος, να αποκτήσει τη δική της -μία και ενιαία, Εκκλησία.
Η Ορθοδοξία στην Ουκρανία
Ακόμα και η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία, που υπάγεται στο Πατριαρχείο της Μόσχας, ανακοίνωσε ότι διακόπτει τη σχέση της με τη Ρωσία, λόγω της εισβολής στην Ουκρανία και διακήρυξε την «πλήρη ανεξαρτησία της» από τις ρωσικές πνευματικές αρχές.
«Δεν συμφωνούμε με τον Πατριάρχη της Μόσχας Κύριλλο (…) σε ό,τι αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία» ανέφερε στην ανακοίνωσή της, για αυτήν την ιστορική πρωτοβουλία της, η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία του Πατριαρχείου Μόσχας, αφού ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της συνόδου που ήταν αφιερωμένη στη ρωσική «επιθετικότητα». Κατά τη διάρκεια της συνόδου διακήρυξε «την πλήρη ανεξαρτησία και αυτονομία της».
Η Λετονία
Επίσης τον Σεπτέμβριο το κοινοβούλιο της Λετονίας, ενέκρινε την πλήρη ανεξαρτητοποίηση της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Λετονίας από το Πατριαρχείο Μόσχας.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Βουλής, εγκρίθηκαν επείγουσες τροποποιήσεις στο Νόμο για την Ορθόδοξη Εκκλησία της Λετονίας, “επιβεβαιώνοντας την πλήρη ανεξαρτησία της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Λετονίας με όλες τις επισκοπές της, τις ενορίες και τα ιδρύματα της, από οποιαδήποτε εκκλησιαστική αρχή έξω από τη Λετονία (αυτοκέφαλη Εκκλησία)”.
Μάλιστα, σε δηλώσεις του μετά την έγκριση του σχετικού νομοσχεδίου, ο πρόεδρος της επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Δημοσίων Υποθέσεων, ArtussKaimins, τόνισε πως “με την υιοθέτηση του Νόμου, η ιστορικά υπάρχουσα αυτονομία και ανεξαρτησία της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Λετονίας ενισχύεται, αποτρέποντας τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία από το να έχει επιρροή ή εξουσία στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας”.
Πρόσθεσε δε πως μια τέτοια απόφαση είναι προς το συμφέρον των Ορθοδόξων Χριστιανών της Λετονίας, της κοινωνίας της χώρας στο σύνολο της και της εθνικής ασφάλειας.
Η ρωσική εισπήδηση στην Αφρική
Η 29ή Δεκεμβρίου του 2021 θα καταγραφεί στην εκκλησιαστική ιστορία, ως η ημέρα εκείνη που η ανακοίνωση από τη Σύνοδο της Ρωσικής Εκκλησίας για τη δημιουργία Αφρικανικής Εξαρχίας, κατάφερε ένα καίριο πλήγμα στην, ούτως ή άλλως κλονισμένη, ενότητα της Ορθοδοξίας.
Στην πρώτη έντονη αντίδρασή του το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, έκανε λόγο για νεο-αποικιοκράτες Ρώσους» και βάναυση παραβίαση και αποφάσισε να ενημερώσει με Πατριαρχικά Γράμματα το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά και τους Προκαθήμενους των κατά τόπους Εκκλησιών.
Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων
Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων καταδίκασε με ανακοίνωσή του την κατάληψη περιουσίας του, την Τρίτη 27 Δεκεμβρίου, από ισραηλινή ριζοσπαστική ομάδα στο WadiHilweh στο Σιλουάν, νότια της Παλιάς Πόλης της Ιερουσαλήμ. Αυτό το περιστατικό εντάσσεται στον μακρύ κατάλογο με συστηματικές επιθέσεις εναντίον ιερών προσκυνημάτων, εκκλησιαστικής περιουσίας, καθώς και Χριστιανών.
Σύμφωνα με το Πατριαρχείο, “αυτή η ριζοσπαστική ομάδα δεν έχει κανένα δικαίωμα ή δικαστική υποστήριξη που να της επιτρέπει να εισέλθει ή να καταλάβει το κομμάτι γης που ανήκει σε εκκλησιαστική περιουσία. Το Πατριαρχείο καταδίκασε επίσης το γεγονός ότι η επιδρομή έγινε με την προστασία ένοπλων Ισραηλινών αστυνομικών και συνοριοφυλάκων”.
Αυτό το περιστατικό εντάσσεται στον μακρύ κατάλογο με συστηματικές επιθέσεις εναντίον ιερών προσκυνημάτων, εκκλησιαστικής περιουσίας, καθώς και Χριστιανών ενώ στην καταδίκη του περιστατικού προέβη και το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων.
Το Πατριαρχείο διαβεβαίωσε ότι “αυτό το κομμάτι γης, γνωστό ως «κόκκινη γη», έχει μέγεθος περίπου 1,2 στρεμμάτων και έχει μισθωθεί στην οικογένεια Σουμρίν από το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων από τις αρχές του περασμένου αιώνα. Η οικογένεια Σουμρίν εξακολουθεί να το καλλιεργεί έως σήμερα, και αυτή η κατάληψη αποτελεί σαφή καταπάτηση των περιουσιών του Πατριαρχείου στην Ιερουσαλήμ”.
Αυτό το περιστατικό αντιπροσωπεύει την αντίδραση των ριζοσπαστικών ισραηλινών ομάδων απέναντι στην κριτική που ασκεί το Πατριαρχείο για τις επεκτατικές πρακτικές τους που στοχοποιούν εσκεμμένα τους Χριστιανικούς Ναούς στην Ιερουσαλήμ, όπως άλλωστε τόνισε ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος κατά την ομιλία που εκφώνησε προς το συγκεντρωμένο πλήθος από το μπαλκόνι ξενοδοχείου στην είσοδο της Χριστιανικής Συνοικίας, στην Πύλη του Δαυίδ, κατά την τελετή αφής του Χριστουγεννιάτικου δέντρου.
Ο Μακαριώτατος είχε κάνει λόγο για εσκεμμένη προσπάθεια εκδίωξης Χριστιανών από τα Ιεροσόλυμα και άλλες τοποθεσίες των Αγίων Τόπων.
Κεντρική φωτογραφία: Εκκλησία στη Μαριούπολη (AP Photo/Evgeniy Maloletka)