«Παναγία Σουμελά! Δυο λέξεις που συμβολίζουν και εκφράζουν σύμπαντα τον Ποντιακό Ελληνισμό, που σηματοδοτούν την μαρτυρική του πορεία στο χωροχρόνο εδώ και δεκαεφτά, περίπου, αιώνες, που επισημαίνουν εμφατικά το παρελθόν, το παρόν αλλά και το μέλλον του, που ενσαρκώνουν την πίστη και τα οράματά του, που αποτελούν την καταφυγή και την ελπίδα του, την ψυχή της ψυχής του, το είναι του. Τον Ποντιακό Ελληνισμό, που του στερήθηκε το δικαίωμα να κατοικεί στην Ιστορική του Πατρίδα, όπου εκεί στα παράλια του Ευξείνου Πόντου ανέπτυξε για τρείς χιλιάδες χρόνια έναν σημαντικότατο πολιτισμό.»
- της Δέσποινας Σωτηρίου
Με αυτά τα λόγια, το ιστορικό Σωματείο Παναγία Σουμελά, που ιδρύθηκε το έτος 1951 από τον Φίλωνα Κτενίδη, περιγράφει την σημασία της ιεράς Μονής, τόσο για τον ελληνισμό όσο και για ολόκληρο τον ορθόδοξο κόσμο. Και συνεχίζει:
«Οι λέξεις Παναγία Σουμελά επισημαίνουν εμβληματικά όλη τη χριστιανική ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού, το κλέος του και τις χαρές του, τα ηρωικά κατορθώματα των Ακριτών και την Αυτοκρατορία των Μεγαλοκομνηνών της Τραπεζούντας, τους θρύλους, τα τραγούδια και τους λεβέντικους χορούς του, το πνεύμα του και την καρδιά του».
Η εικόνα της Παναγίας Σουμελά είναι ένα σύμβολο για τους Έλληνες του Πόντου. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Λεωνίδα Ιασωνίδη, υπουργού Πρόνοιας της κυβέρνησης του Ελευθέριου Βενιζέλου όταν επί των ημερών του, η σεπτή εικόνα ήρθε στην Ελλάδα: «Εν Ελλάδι υπήρχαν οι Πόντιοι, αλλά δεν υπήρχεν ο Πόντος. Με την εικόνα της Παναγίας Σουμελά ήλθε και ο Πόντος».
Η ιστορική λειτουργία στον Πόντο και η τραγωδία στο Μπαλουκλή
Οι φετινοί εορτασμοί στην Παναγία Σουμελά στην Τραπεζούντα, στους οποίους θα παραβρίσκεται και η Α.Θ.Π. ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ Βαρθολομαίος, συμπίπτουν με τα θλιβερά γεγονότα από την καταστροφική πυρκαγιά στο ελληνικό νοσοκομείο του Μπαλουκλή. Ωστόσο, αναδεικνύουν παράλληλα, την εθνοψυχία που δείχνουν οι Έλληνες από όλον τον κόσμο όταν πρόκειται για τα ιερά μας σύμβολα…
Ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος έφτασε στην Κωνσταντινούπολη για το τρίτο προσκυνηματικό ταξίδι που διοργανώνεται αυτή τη χρονιά στα πλαίσια της εκατονταετηρίδας και έγινε δεκτός στο Φανάρι από τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο.
Κατά τη συνάντηση, ο Σεβασμιώτατος ενημέρωσε τον Οικουμενικό Πατριάρχη ότι η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αμερικής εξασφάλισε ένα ποσό αρχικά 350.000 δολαρίων για την ανοικοδόμηση του Νοσοκομείου του Μπαλουκλή και την ανακούφιση των εκτοπισθέντων μετά από την πυρκαγιά που κατέστρεψε τμήμα του νοσοκομείου πριν από τέσσερις ημέρες.
«Το νοσοκομείο είναι ένα ιστορικό κτίριο και ένα σημαντικό ίδρυμα για τη φροντίδα ηλικιωμένων αδελφών μας που διαμένουν στην Πόλη», δήλωσε ο Σεβασμιώτατος. Επιβεβαιώνοντας μια ανακοίνωση που εξέδωσε την περασμένη εβδομάδα, ο Σεβασμιώτατος συνέχισε: «Σήμερα με χαρά πληροφορώ τον Παναγιώτατο ότι η Ομογένεια μας ανταποκρίθηκε άμεσα στο κάλεσμά μας για ανακούφιση των πληγέντων και για την ανακαίνιση του νοσοκομείου:
Το Ταμείο Ηγεσίας των 100 της Αρχιεπισκοπής έχει δεσμεύσει για το σκοπό αυτό 100.000 δολάρια.
Το Τάγμα του Αγίου Ανδρέα των Αρχόντων του Οικουμενικού Πατριαρχείου, έχει δεσμεύσει 100.000 δολάρια, ενώ η Φιλόπτωχος αδελφότητα κυριών της Αρχιεπισκοπής έχει δεσμεύσει 50.000 δολάρια.
Επιπλέον, η Αρχιεπισκοπή μας έχει δεσμεύσει άλλα 100.000 δολάρια για το σκοπό αυτό και αναμένουμε αυτό το ποσό να αυξηθεί μέσω διαφόρων δωρεών».
Ο Σεβασμιώτατος επισκέφθηκε την Παρασκευή 12 Αυγούστου το Νοσοκομείο του Μπαλουκλί. Όπως είναι γνωστό, το νοσοκομείο, που βρίσκεται στην περιοχή Zeytinburnu, υπέστη εκτεταμένες ζημιές κατά τη διάρκεια της καταστροφικής πυρκαγιάς στις 4 Αυγούστου 2022.
Προσκύνημα στην Παναγία Σουμελά και ανακήρυξη σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου Αιγαίου
Σήμερα ο Αρχιεπίσκοπος μεταβαίνει στην ιστορική Μονή της Παναγίας Σουμελά για να εορτάσουν την εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου μαζί με τον Παναγιώτατο. Το μοναστήρι που βρίσκεται ψηλά, μέσα στα βουνά κοντά στην πόλη της Τραπεζούντας, αποτελεί μοναδικό σύμβολο του ποντιακού ελληνισμού για περισσότερο από δεκαέξι αιώνες.
Στις 5 Σεπτεμβρίου ο Σεβασμιώτατος θα μεταβεί στη Χίο, όπου θα ανακηρυχθεί επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Αιγαίου.