Κάνοντας μια νύξη για τα χριστιανικά θρησκευτικά μνημεία του Κοσόβου, αλλά χωρίς να αναφερθεί στο καυτό -για το Πατριαρχείο Σερβίας και την Ορθοδοξία- ζήτημα των Ιερών Ναών του Κοσσυφοπεδίου και των Μετοχίων ρητά, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας στη συνομιλία που είχε με την Κοσοβάρα ομόλογό του αναφέρθηκε στην κοινή μας πολιτιστική κληρονομιά και τη βοήθεια που θα μπορούσε να παρέχει η Ελλάδα με την τεχνογνωσία της στον τομέα αυτό.
Παράλληλα, επεσήμανε τον κίνδυνο εμφάνισης νεοοθωμανισμού στα Δυτικά Βαλκάνια…
«Τα Δυτικά Βαλκάνια πρέπει να ατενίζουν το μέλλον, όχι το παρελθόν», υπογράμμισε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, μετά τη συνάντηση με την Κοσοβάρα υπουργό Εξωτερικών Ντόνικα Γκερβάλα Σβαρτς (Donika Gërvalla – Schwarz), η οποία πραγματοποιεί επίσκεψη στην Αθήνα.
«Πρέπει να έχουν καλές σχέσεις με όλες τις χώρες της ευρύτερης περιοχής, αλλά, η προοπτική που αποτελεί μονόδρομο είναι η Ευρώπη», σημείωσε.
«Για τα Δυτικά Βαλκάνια, το ευρωπαϊκό κεκτημένο δηλαδή η προστασία αρχών και αξιών του Διαφωτισμού, η Δημοκρατία, το κράτος δικαίου, η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι η πολιτική, οικονομική, πολιτισμική πυξίδα μας», ανέφερε και προσέθεσε χαρακτηριστικά:
«Δεν αποτελεί δυνατότητα η επιστροφή στο 19ο αιώνα, δεν αποτελεί δυνατότητα επιλογής ένας νεοθωμανισμός που φαίνεται να εμφανίζεται στην ευρύτερη περιοχή μας».
Όπως υπογράμμισε, η Ελλάδα «θα είναι πάντοτε αρωγός στις προσπάθειές που καταβάλλονται για την δημιουργία γεφυρών συνεργασίας και ειρηνικής συμβίωσης στην περιοχή με κοινό τελικό σκοπό ένα καλύτερο ευρωπαϊκό μέλλον για όλους».
Σημείωσε, μάλιστα, ότι η Ελλάδα, ως η πρώτη χώρα τής Βαλκανικής χερσονήσου που έγινε μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας πριν από τέσσερις δεκαετίες, αισθάνεται ότι έχει ηθικό χρέος να βοηθήσει το σύνολο της περιοχής να ενταχθεί στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.
Ο κ. Δένδιας επανέλαβε την «σταθερή προσήλωση της Ελλάδας στην ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων εκεί που ανήκουν, στην ευρωπαϊκή οικογένεια».
Ανέφερε δε ότι η Ελλάδα στηρίζει πλήρως τις προσπάθειες του ειδικού εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον Διάλογο Βελιγραδίου-Πρίστινας, Μίροσλαβ Λάιτσακ, τον οποίο αναμένεται να συναντήσει ο ίδιος την επόμενη Δευτέρα στις Βρυξέλλες. Ο κ. Δένδιας επίσης θα συνοδεύσει τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη κατά την επίσκεψη του στο Βελιγράδι την επόμενη εβδομάδα.
«Πρέπει να δημιουργήσουμε τις συνθήκες που θα εμπεδώσουν σταθερότητα στην περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων», είπε ο υπουργός Εξωτερικών και υπενθύμισε ότι η Ελλάδα «ακολουθεί μια εποικοδομητική προσέγγιση όσον αφορά το Κόσοβο, σύμφωνα με την ουδέτερη ως προς το καθεστώς προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Έκανε μάλιστα έκκληση προς όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές στον διάλογο Βελιγραδίου-Πρίστινας να δείξουν αντίστοιχα εποικοδομητική στάση, καθώς «απώτερος στόχος είναι να εντατικοποιήσουμε τις προσπάθειές μας προκειμένου να βρεθεί μια νομικά δεσμευτική, βιώσιμη λύση, μια λύση που θα εμπεδώσει την σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή, που θα στείλει ένα μήνυμα αισιοδοξίας που όλοι έχουμε ανάγκη και θα δώσει μεγάλη ώθηση στην Ευρωπαϊκή πορεία της περιοχής».
Ο κ. Δένδιας εξέφρασε την ανησυχία τόσο της Ελλάδας, όσο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την κατάσταση στην Βοσνία-Ερζεγοβίνη και τις ιδιαίτερα ανησυχητικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων.
«Η άνοδος του εθνικισμού και οι τάσεις αποσταθεροποίησης μιας πολύ εύθραυστης κατάστασης φαίνεται να απειλούν εκ νέου την περιοχή μας», ανέφερε και προσέθεσε ότι αυτό θα είναι το κεντρικό ζήτημα που θα συζητήσει αύριο στη συνάντηση με τον Κροάτη ομόλογό του Γκόρνταν Γκρλιτς Ράντμαν.
Ο υπουργός Εξωτερικών υπενθύμισε ότι η επίσκεψη της Κοσοβάρας υπουργού Εξωτερικών στην Αθήνα έπεται της επίσκεψης του ίδιου στην Πρίστινα, τον περασμένο Ιούνιο, υποδηλώνοντας τη βούληση της κυβέρνησης Μητσοτάκη για την ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ Αθήνας και Πρίστινας.
Τον περασμένο Μάιο η Αθήνα προέβη στην αναβάθμιση του εδώ γραφείου, το οποίο μετονομάστηκε «Γραφείο Συμφερόντων του Κοσόβου στην Αθήνα».
Σημείωσε ότι η Ελλάδα ευελπιστεί στην ενίσχυση των οικονομικών και εμπορικών μας δεσμών, οι οποίες έχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης, καθώς υπέστησαν πλήγμα από την πανδημία.
Συζητήθηκε επίσης η ενεργειακή συνεργασία, καθώς βούληση της Αθήνας είναι όπως τα Δυτικά Βαλκάνια συνδεθούν με τον TAP, μέσω διασυνδετήριων αγωγών φυσικού αερίου.
Όπως υπενθύμισε, ο πρωθυπουργός έχει εξαγγείλει ότι η απολιγνιτοποίηση αποτελεί άμεση προτεραιότητα της κυβέρνησης και στόχος είναι να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2028 και στο πλαίσιο αυτό, η Αθήνα θα μπορούσε να συζητήσει παροχή τεχνογνωσίας στην Πρίστινα, καθώς και επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Υπάρχει ακόμη σημαντικό περιθώριο βελτίωσης σε τομείς όπως η εκπαίδευση, ο τουρισμός, η ψηφιοποίηση, καθώς και ο πολιτισμός.
Ένας τομέας, που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής είναι η προστασία της κοινής μας πολιτιστικής κληρονομιάς, ανέφερε και προσέθεσε ότι η Ελλάδα λόγω της ιστορίας της διαθέτει τεχνογνωσία στον τομέα αυτό και υπάρχει πρόσφορο έδαφος για την παροχή της, ιδιαίτερα στα Χριστιανικά θρησκευτικά μνημεία.
Υπογράμμισε ακόμη τη θέση υπέρ της απελευθέρωσης των θεωρήσεων για την Πρίστινα, «γιατί έχετε εκπληρώσει τα κριτήρια που ορίζονται στον σχετικό Οδικό Χάρτη». Σημείωσε ότι η Αθήνα εκτιμά τις προσπάθειες που καταβάλει στους τομείς του κράτους δικαίου, της δημόσιας διοίκησης, της καταπολέμησης διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος.
Η Ελλάδα είναι αρωγός στην προσπάθεια αυτή και εκτιμά το έργο που παρέχει η “EULEX Kosovo”, στην οποία υπηρετούν αρκετοί Έλληνες, ανέφερε ο κ. Δένδιας, ενώ υπενθύμισε και την ελληνική παρουσία στην μακροβιότερη επιχείρηση του ΝΑΤΟ, την KFOR. «Πρόθεση μας είναι η συνέχιση της υποστήριξής της, προκειμένου να εκπληρώνει την εντολή της με δίκαιο, αμερόληπτο και αποτελεσματικό τρόπο», σημείωσε. «Οιαδήποτε τυχόν τροποποίησή της θα πρέπει να έχει γνώμονα προϋποθέσεις και όχι ημερολογιακές παραμέτρους».
Ντ. Γκερβάλα Σβαρτς: Η Πρίστινα «δεν εντάσσεται σε κανένα άλλο ευρύτερο σχέδιο πέραν της ένταξης στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ»
Για μια εξαιρετική συνάντηση μεταξύ γειτόνων έκανε λόγο από την πλευρά της η Κοσοβάρα υπουργός Εξωτερικών Ντόνικα Γκερβάλα Σβαρτς και σημείωσε πως θεωρεί ότι η Ελλάδα είναι πραγματικός εταίρος και φίλος.
«Ο ελληνικός πολιτισμός δεν έχει προσφέρει στον κόσμο μόνο την εξαιρετική φιλοσοφία, τον πολιτισμό και την τέχνη που τον επηρεάζει μέχρι σήμερα. Η Ελλάδα είναι και το λίκνο της δημοκρατίας», σημείωσε.
Αναφέρθηκε στις δυνατότητες συνεργασίας σε τομείς όπως η οικονομία, ο πολιτισμός και οι επιστήμες και τόνισε πως η χώρα είναι ανοιχτοί σε νέες επενδύσεις από επιχειρήσεις, έχουν αυξηθεί οι άμεσες ξένες επενδύσεις, ενώ την έχουν προσεγγίσει επενδυτές από τη Γερμανία και άλλες χώρες της ΕΕ.
Όπως σημείωσε, μάλιστα, συμφωνήθηκε να ερευνηθούν οι δυνατότητες περαιτέρω συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας. «Η κυβέρνησή μας εξακολουθεί να μελετά τις δυνατότητες της ενεργειακής μας στρατηγικής», επισήμανε και προσέθεσε: «Το ενεργειακό μας μέλλον θα συνίσταται και από παραδοσιακές και από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και συζητούμε με τους φίλους μας για τις εναλλακτικές δυνατότητες της δύσκολης μετάβασης, και θέλουμε να συνεχίσουμε να είμαστε σε στενή επαφή με την Ελλάδα».
Σημείωσε πως υπάρχουν προκλήσεις στον τομέα της ασφάλειας που πρέπει να αντιμετωπιστούν και πως ελπίζει ότι θα έχει συνεισφορά «από έναν έμπειρο και αξιόπιστο εταίρο όπως η Ελλάδα».
«Δεν υπάρχει άλλη χώρα που η στήριξη των πολιτών στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ είναι τόσο ισχυρή όσο στο Κόσοβο», σημείωσε και υπενθύμισε πως στις δημοσκοπήσεις η στήριξη στην ευρωπαϊκή πορεία φτάνει το 93%.
«Το Κόσοβο δεν είναι μόνο η νεότερη χώρα της Ευρώπης, αλλά και η χώρα με τον νεότερο πληθυσμό της περιοχής, και αυτός είναι ένας από τους λόγους που είμαστε και η πιο αισιόδοξη χώρα της Ευρώπης», ανέφερε.
«Η χώρα μας είναι ανεξάρτητη και έχει συναίσθηση του εαυτού της. Έχει γίνει πρότυπο δημοκρατίας για το κράτος δικαίου και τις ευρωπαϊκές αξίες», είπε και τόνισε: «Δεν αποτελεί επαρχία, δεν εντάσσεται σε κανένα άλλο ευρύτερο σχέδιο πέραν της ένταξης στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ».
«Θα θέλαμε οι φίλοι μας να συνάψουν κανονικές και διπλωματικές σχέσεις μαζί μας» ανέφερε επίσης και προσέθεσε: «Το Κόσοβο έχει ήδη αναγνωριστεί από τη μεγάλη πλειοψηφία των κρατών μελών της Ένωσης και του ΝΑΤΟ και πολλών κρατών μελών του ΟΗΕ».
«Θα είναι γενναίο βήμα για να λυθούν μακροχρόνια προβλήματα. Θα είναι υπόσχεση διαρκούς σταθερότητας και ειρήνης στην Ευρώπη. Ένα τέτοιο βήμα θα είναι ιστορικής σημασίας και θα είναι η σωστή πράξη», κατέληξε η Κοσοβάρα υπουργός Εξωτερικών.