Σε μια ακόμα σημαντική διεθνή πρωτοβουλία για την Αγία Σοφία προχώρησε η επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του ΕΜΠ για την προστασία της Αγιά Σοφιάς, καθηγήτρια του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου κ. Τώνια Μοροπούλου. Η Ελληνίδα επιστήμονας που έχει εργαστεί για την αντισεισμική θωράκιση και άλλα έργα που πραγματοποιήθηκαν στον ναό, σε ανοικτή επιστολή της καλεί ακαδημαϊκούς και επιστήμονες από όλον τον κόσμο να ενώσουν τις φωνές τους ενάντια “στους βέβηλους σχεδιασμούς του Τούρκου Προέδρου”.
Στην ανοιχτή επιστολή- έκκληση η κ. Μοροπούλου τονίζει:
«Επιστήμονες και Ακαδημαϊκοί σε όλο τον κόσμο που εργάζονται για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ενώνουμε τη φωνή μας με όλες τις δυνάμεις της Παγκόσμιας Κοινότητας που υπερασπίζονται το σπουδαιότερο ιστορικό-θρησκευτικό σύμβολο της Ορθοδοξίας και του Βυζαντίου, την Αγιά Σοφιά του Ιουστινιανού και αγωνίζονται να αποτρέψουν τους εμπρηστικούς και βέβηλους σχεδιασμούς του Τούρκου Προέδρου να τη μετατρέψει τελικά σε Ισλαμικό Τέμενος.
Η Αγιά Σοφιά αποτελεί κηρυγμένο από την UNESCO Μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η δεοντολογία της προστασίας της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς απαιτεί το σεβασμό και την ανάδειξη των αξιών όλων των ιστορικών περιόδων του μνημείου. Η θέσπιση της Αγιά Σοφιάς ως Μουσείου, και μάλιστα στο Σύνταγμα της σύγχρονης Τουρκίας το 1934 από τον Ατατούρκ, υπογράμμισε την απόλυτη αυτή επιταγή αναγνώρισης και διατήρησης των αξιών της Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Η ανατροπή του καθεστώτος αυτού από τον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν και η προσπάθειά του περί μονομερούς λειτουργίας της Αγιά Σοφιάς ως Ισλαμικού Τεμένους παραβιάζει όλες τις αξίες του μεγάλου Μνημείου που πρέπει να διατηρηθούν. Βεβηλώνει τη λειτουργία του ως Μνημείου που ενώνει διαφορετικούς Πολιτισμούς και Θρησκείες, όπως εκφράστηκε στο Σύμφωνο Συνεργασίας μεταξύ του Πανεπιστημίου του Princeton, του Αντισεισμικού Ινστιτούτου Kandilli του Πανεπιστημίου του Βοσπόρου και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου στις 19 Μαρτίου 1994 στην Κωνσταντινούπολη για την αντισεισμική προστασία της Αγιά Σοφιάς, την οποία και υπηρέτησε αποτελεσματικά κατά το μεγάλο σεισμό του Αυγούστου 1999, καθώς και για το μη καταστροφικό έλεγχο για την έλεγχο για την αποκάλυψη των ψηφιδωτών και για τη συντήρησή τους».
Επιπλέον επισημαίνει ότι «παραβιάζει τη Συμφωνία μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Δημοκρατίας της Τουρκίας γα την επιστημονική, τεχνολογική και πολιτιστική συνεργασία που κυρώθηκε από τη Βουλή των Ελλήνων και την Τουρκική Εθνοσυνέλευση το 2001, όπου αναφέρεται στην υποδειγματική ανάπτυξή της σε εμβληματικά Μνημεία-Μουσεία, όπως η Αγιά Σοφιά» και καταλήγει: «Απευθύνουμε έκκληση στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και όλους τους Διεθνείς Οργανισμούς, Πανεπιστήμια, Ερευνητικά Κέντρα και Επιστημονικά Fora, ώστε να αποδοκιμάσουν κάθε απαξία, όπως αυτές που μεθοδεύει ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν για το μοναδικό Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Αγιά Σοφιάς, κάθε εμπρηστική ενέργεια για τη συνεργασία των λαών όλου του κόσμου, με έμφαση στη Μεσόγειο και ιδιαίτερα στα ευαίσθητα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας, κάθε αναίρεση της ίδιας τελικά της Σύγχρονης Τουρκίας, του Συντάγματος και των κυρωμένων διακρατικών συνεργασιών της.
Υψώνουμε τη φωνή μας να υπερασπιστούμε τις αξίες της Αγιά Σοφιάς του Ιουστινιανού, ενός μεγάλου Μνημείου της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, που ενώνει την Οικουμένη και καταξιώνει τον άνθρωπο, άνω θρώσκοντα».
Εκτός από τον πρύτανη του ΕΜΠ την έκκληση υπέγραψε και ο Ahmet Çakmak, επικεφαλής της Ερευνητικής Ομάδας του Πανεπιστημίου του Princeton για την προστασία της Αγιά Σοφιάς – Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου του Princeton.
