Ανήμερα της 47ης Επετείου από τον «Αττίλα Ι», την πρώτη τουρκική εισβολή στην Κύπρο και τη «φιέστα», που διοργάνωσε η τουρκική και η τουρκοκυπριακή πλευρά με αποκορύφωμα τις δηλώσεις Ερντογάν για τα Βαρώσια και το επικείμενο άνοιγμά τους, υπήρξαν αντιδράσεις από τις ΗΠΑ, την Ρωσία, τη Γαλλία, την Ευρωπαϊκή Ένωση και φυσικά την Ελλάδα και την Κυπριακή Δημοκρατία.
ΥΠΕΞ ΗΠΑ: Δεσμευτικά τα ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ για τα Βαρώσια.
Ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν καταδίκασε έντονα τις τουρκικές προκλήσεις, ενώεξέφρασε την πρόθεση της Ουάσινγκτον να αντιδράσει στους τουρκικούς σχεδιασμούς για την περίκλειστη περιοχή των Βαρωσίων. Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας διαβεβαίωσε, ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται αυτήν τη στιγμή σε επικοινωνία με εταίρους, που σκέφτονται με παρόμοιο τρόπο προκειμένου να παραπέμψουν το θέμα στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, όπου θα ζητήσουν την έντονη αντίδρασή του.
Ο κ. Μπλίνκεν έκανε λόγο για μία απαράδεκτη απόφαση, εκφράζοντας την απερίφραστη καταδίκη των ΗΠΑ και προτρέποντας την Άγκυρα και την τουρκοκυπριακή ηγεσία να αλλάξουν ριζικά την πολιτική, που ακολουθούν στο ζήτημα των Βαρωσίων. Όπως σημείωσε χαρακτηριστικά, «οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούν τις τουρκοκυπριακές ενέργειες στα Βαρώσια, με την υποστήριξη της Τουρκίας, ως προκλητικές, απαράδεκτες και ασυμβίβαστες με τις προηγούμενες δεσμεύσεις τους να συμμετάσχουν εποικοδομητικά σε συνομιλίες για τη διευθέτηση (του Κυπριακού). Προτρέπουμε τους Τουρκοκύπριους και την Τουρκία να ανακαλέσουν την απόφασή τους που ανακοινώθηκε σήμερα και όλα τα μέτρα που έχουν λάβει από τον Οκτώβριο του 2020». Μάλιστα, αναφέρθηκε στα ψηφίσματα 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, τα οποία απαιτούν ρητά τη διαχείριση των Βαρωσίων από τα Ηνωμένα Έθνη. Σε αυτό το πλαίσιο, τόνισε τη σημασία της αποφυγής προκλητικών μονομερών δράσεων που αυξάνουν τις εντάσεις στο νησί.
Ρ. Μενέντεζ: Συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών για ισχυρή αντίδραση προς την τουρκική πλευρά
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Μενέντζεζ υποστήριξε, πως η τουρκική πρόταση για τη δημιουργία δύο κρατών στη Κύπρο αλλά και οι σχεδιασμοί για την αξιοποίηση της περίκλειστης περιοχής των Βαρωσίων συνιστούν απειλή όχι μόνο για την Κυπριακή Δημοκρατία αλλά και για την ασφάλεια ολόκληρης της περιοχής. Ο Ρ. Μενέντζεζτονίζει, πως είναι καθήκον των ΗΠΑ να διασφαλίσουν, ότι τα μάτια του κόσμου θα παραμείνουν στραμμένα στην Κύπρο και ότι η Άγκυρα θα καταστεί υπόλογη για τις πράξεις της.
Χαρακτηριστικές ήταν και οι δηλώσεις του σχετικά με τυχόν επιβολή κυρώσεων στην Άγκυρα, «Με απλά λόγια, ο Ερντογάν δεν είναι φίλος των Ηνωμένων Πολιτειών. Ανυπομονώ να συνεργαστώ με τον υπουργό Μπλίνκεν για να διερευνήσουμε νέα μέτρα που μπορεί να λάβει η κυβέρνηση Μπάιντεν για να διασφαλίσει ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν θα αντιμετωπίσει πρόσθετες συνέπειες για την παραβίαση του διεθνούς δικαίου και για την απροκάλυπτη αποφασιστικότητά του να κλέψει τους από τους Κύπριους τον έλεγχο της μοίρας τους. Ως ΗΠΑ πρέπει να παραμείνουν σταθερές στη δέσμευσή μας να βοηθήσουμε στον τερματισμό της τραγικής διαίρεσης αυτού του νησιωτικού έθνους». Κάνοντας λόγο για μία ζοφερή επέτειο, ο επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας είπε πως η ιστορία έχει αποδείξει ότι τα γεγονότα της παράνομης εισβολής χρησίμευσαν μόνο για να διαφυλάξουν την ολοένα πιο επιθετική και επικίνδυνη στάση της Τουρκίας, η οποία αντιτίθεται στα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και των στενότερων συμμάχων και συνεργατών τους.
ΥΠΕΞ Ισραήλ: Πλήρης στήριξη στην Κυπριακή Δημοκρατία
Σε ανάρτησή του στο Twitter, ο εκπρόσωπος του ισραηλινού υπουργείου Εξωτερικών, ΛιόρΧάιατανέφερε, ότι «Το Ισραήλ παρακολουθεί με βαθιά ανησυχία τις πρόσφατες μονομερείς τουρκικές ενέργειες και δηλώσεις σε σχέση με το καθεστώς των Βαρωσίων»
Παράλληλα, έκανε λόγο για την αλληλεγγύη και την πλήρη στήριξη του Ισραήλ προς την Κύπρο, ενώ επισήμανε, πως ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ ΓιαϊρΛαπίντ εξέφρασε ξανά τη στήριξη και την αλληλεγγύη απευθείας στον υπουργό Εξωτερικών της Κύπρου, Νίκο Χριστοδουλίδη.
ΥΠΕΞ Ρωσίας: Στόχος της ρωσικής διπλωματίας η τήρηση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ
Κατ΄ όπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας ανάμεσα στους Υπουργούς Εξωτερικών Ρωσίας και Κύπρου, η οποία έγινε με κυπριακή πρωτοβουλία, σύμφωνα με ανακοίνωση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, ο Ρώσος Υπουργός, Σεργκέι Λαβρόφ, εξέφρασε την προσήλωση της Ρωσίας στην υλοποίηση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ.
Το ρωσικό ΥΠΕΞ σε ανακοίνωσή του ανέφερε, ότι «Από ρωσικής πλευράς υπογραμμίστηκε η προσήλωση στην αυστηρή τήρηση των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, τα οποία προβλέπουν τη δημιουργία στην Κύπρο μιας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας μέσω απευθείας συνομιλιών της ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής κοινότητας. Πέραν αυτού, κατά τη διάρκεια των συνομιλιών επισημάνθηκε η ανάγκη αποφυγής οποιωνδήποτε βημάτων, που μπορούν να οδηγήσουν στην αποσταθεροποίηση της κατάστασης και να δημιουργήσουν πρόσθετα εμπόδια στην οδό αναζήτησης λύσης του Κυπριακού προβλήματος», ενώ στην ίδια ανακοίνωση αναφέρεται, πως «Ο επικεφαλής του κυπριακού υπουργείου Εξωτερικών εξέφρασε ανησυχία λόγω της απότομης επιδείνωσης της κατάστασης γύρω από την κλειστή περιοχή των Βαρωσίων της πόλης της Αμμοχώστου και των συνεπειών της για τις προοπτικές της διευθέτησης του Κυπριακού».
Εκτός από τον Αμερικανό ΥΠΕΞ, λόγο για τα ψηφίσματα υπ’ αριθμ. 550 και 789 του ΣΑ του ΟΗΕ, έκανε λόγο και το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων της Ρωσίας ΤΑΣΣ «σύμφωνα με το ψήφισμα υπ’ αριθμ. 550 του ΣΑ του ΟΗΕ του 1984 τα Βαρώσια, που βρίσκονται στην ουδέτερη ζώνη του νησιού, πρέπει να παραμείνουν άθικτα έως την επιστροφή εκεί των απογόνων των Ελληνοκυπρίων ιδιοκτητών, οι οποίοι εκδιώχθηκαν το 1974», ενώ επιστροφή της περιοχής αυτής υπό τον έλεγχο των κυανόκρανων του ΟΗΕ απαιτεί το ψήφισμα υπ’ αριθμ. 789 του 1992, καθώς «βρίσκεται de facto υπό τον έλεγχο των στρατευμάτων της Τουρκίας», ενώ το ΤΑΣΣ στο τέλος του τηλεγραφήματος υπενθύμισε, ότι «παρά την ύπαρξη αυτών των δύο ψηφισμάτων, στις 8 Οκτωβρίου του 2020, οι Αρχές της αυτοανακηρυχθείσας Τουρκικής Δημοκρατίας της Βορείου Κύπρου άνοιξαν την πρόσβαση στους τουρίστες στο παράκτιο τμήμα των βόρειων συνοικιών των Βαρωσίων».
Ζοζέπ Μπορέλ: Η ΕΕ εξακολουθεί να καθοδηγείται από τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τα Βαρώσια
Από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ με γραπτή ανακοίνωσή του έκανε λόγο για «απαράδεκτη μονομερή απόφαση για αλλαγή του καθεστώτος των Βαρωσίων» και εξέφρασε «βαθιά ανησυχία» για τις ανακοινώσεις, που έγιναν από τον Ταγίπ Ερντογάν και τον Ερσίν Τατάρ. Ο κ. Ζοζέπ Μπορέλ σημείωσε, πως «Η ΕΕ εξακολουθεί να καθοδηγείται από τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τα Βαρώσια, τα οποία πρέπει να τηρούνται πλήρως – συμπεριλαμβανομένων των ψηφισμάτων 550 (1984) και 789 (1992). Δεν πρέπει να πραγματοποιηθούν ενέργειες σε σχέση με τα Βαρώσια που δεν είναι σύμφωνες με αυτά τα ψηφίσματα. Η ΕΕ εξακολουθεί να θεωρεί την κυβέρνηση της Τουρκίας υπεύθυνη για την κατάσταση στα Βαρώσια. Η ΕΕ θα παρακολουθήσει στενά την αυριανή κλειστή διαβούλευση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών για την Κύπρο και θα αποφασίσει σχετικά με τα επόμενα βήματα».
Παράλληλα, επεσήμανε, ότι «η ΕΕ υπογραμμίζει για άλλη μια φορά την ανάγκη να αποφεύγονται μονομερείς ενέργειες κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου και επαναλαμβανόμενες προκλήσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να αυξήσουν τις εντάσεις στο νησί και να θέσουν σε κίνδυνο την επιστροφή στις συνομιλίες για μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ» και τόνισε, ότι «Η ΕΕ ζητεί τον άμεσο τερματισμό των περιορισμών στην ελεύθερη κυκλοφορία της UNFICYP που επιβάλλονται στην περιοχή των Βαρωσίων, έτσι ώστε η αποστολή να μπορεί να περιπολεί και να εκτελεί τις εντολές της».
Τέλος, ο ΖοζέπΜπορέσημείωσε, ότι «η ΕΕ παραμένει πλήρως δεσμευμένη για τη συνολική διευθέτηση του Κυπριακού βάσει μιας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες βασίζεται η ΕΕ και αναμένει το ίδιο από την Τουρκία».
Επικοινωνία Κυριάκου Μητσοτάκη με Νίκο Αναστασιάδη
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη, οι οποίοι συζήτησαν τις τελευταίες εξελίξεις στην Κύπρο υπό το φως των σημερινών εξαγγελιών της τουρκικής και τουρκοκυπριακής πλευράς, που αποτελούν κατάφωρη παραβίαση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και των Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Μάλιστα, συζήτησαν τον συντονισμό των περαιτέρω διπλωματικών ενεργειών Ελλάδας και Κυπριακής Δημοκρατίας, σε απάντηση της τουρκικής προκλητικότητας.
Ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, με επιστολή του προς τον Γάλλο ομόλογό του, Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν, αναφέρθηκε στις τουρκικές παράνομες ενέργειες στην περίκλειστη περιοχή των Βαρωσίων. Σημειώνεται, ότι η Γαλλία έχει την προεδρία του Συμβουλίου Ασφαλείας τον τρέχοντα μήνα. Στην επιστολή του, ο υπουργός Εξωτερικών υπογραμμίζει, μεταξύ άλλων, ότι η εξαγγελία των τουρκικών Αρχών σήμερα αποτελεί ακόμα μία τρανή απόδειξη ότι η Τουρκία περιφρονεί την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ 2561 (2021), η οποία επαναλαμβάνει το καθεστώς των Βαρωσίων, όπως αυτό αναφέρεται σε άλλες σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας. Επισημαίνει, ότι η επιστροφή των Βαρωσίων στους νόμιμους κατοίκους του, υπό διοίκηση των Ηνωμένων Εθνών, αποτελεί προτεραιότητα, η οποία θα πρέπει να εφαρμοστεί χωρίς να αναμένεται το αποτέλεσμα των συζητήσεων για άλλες πτυχές του Κυπριακού. Υπενθυμίζει ότι – τουλάχιστον κατά την τελευταία διετία- η Τουρκία κινείται ακριβώς προς την αντίθετη κατεύθυνση και προσπαθεί να εμπεδώσει την παράνομη κατοχή του εδάφους. Η τελευταία εξέλιξη αποτελεί μία ιδιαίτερα σημαντική οπισθοδρόμηση, απέναντι στην οποία απαιτείται μία στιβαρή απάντηση της διεθνούς κοινότητας. Ακόμη, ο κ. Δένδιας τονίζει ότι αυτή η κίνηση δημιουργεί έντονη απογοήτευση στους Ελληνοκυπρίους, αλλά και αποθαρρύνει και τους πολλούς Τουρκοκυπρίους, που αντιτίθενται στις τουρκικές ενέργειες. Ο υπουργός Εξωτερικών υπογραμμίζει, ότι αυτή η παράνομη ενέργεια υπονομεύει περαιτέρω τις προσπάθειες που καταβάλλονται από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ για την επίλυση του Κυπριακού στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Δένδιας – Χριστοδουλίδης: Το ΣΑ του ΟΗΕ να εξετάσει άμεσα τις τουρκικές προκλήσεις
Ο κ. Δένδιας στο τέλος της επιστολής του, κατέληξε στο ότι οι τουρκικές ενέργειες είναι αποσταθεροποιητικές και αποτελούν μία ευθεία απειλή για την περιφερειακή ασφάλεια. Σε αυτό το πλαίσιο, καλεί το Συμβούλιο Ασφαλείας να εξετάσει άμεσα αυτήν την ιδιαίτερα ανησυχητική εξέλιξη.