Η Ένωση Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δήμου Βιάννου, ο Δήμος Βιάννου και η Περιφέρεια Κρήτης, υπό την αιγίδα του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα, οργανώνουν εκδήλωση τιμής και μνήμης για τα θύματα της γερμανικής ναζιστικής Κατοχής στην λεκάνη της Εμπάρου. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 6 Αυγούστου 2024 στις 8 μ.μ., στην Έμπαρο.
Στις 6 Αυγούστου του 1944 κυκλώθηκαν αιφνιδιαστικά όλα τα χωριά της Εμπάρου, από τμήμα στρατού δυνάμεως διακοσίων ανδρών ενώ οι Γερμανοί έστησαν πολυβόλα στις διαβάσεις σε ακτίνα πέντε χιλιομέτρων, έτσι ώστε κανείς να μη διαφύγει. Η Έμπαρος πέρασε εφιαλτικές ώρες από την γερμανική περίπολο, ομηρίες και εκτελέσεις. Συνελήφθησαν 35 όμηροι από τα χωριά της περιοχής. Τουφεκίστηκαν ο Πρόεδρος της Κοινότητας Εμπάρου Αντώνης Σταματάκης και ο Εμμανουήλ Μαρκογιαννάκης από το Μηλιαράδω. Λίγο αργότερα, στις 16.9.1944, τουφεκίστηκαν στην Αγυιά Χανίων οι Μιλτιάδης Σηφάκης από το Μηλλιαράδω, Γεώργιος Ψιλάκης και Γεώργιος Σταματάκης από την Έμπαρο.
Με την παρέμβαση του άξιου Ιεράρχη, Γενικού Αρχιερατικού Επιτρόπου Κρήτης, Ευγένιου Ψαλιδάκη σώθηκαν οι υπόλοιποι όμηροι. Στους δολοφονηθέντες από τον γερμανικό στρατό κατοχής περιλαμβάνεται και ο Εμπαρίτης Γεώργιος Ε. Φραγκάκης με ημερομηνία τουφεκισμού την 14η -9-1943. Συνολικά, ο λαός των χωριών της Εμπάρου υπέφερε ανείπωτες δοκιμασίες και μεγάλος αριθμός πολιτών της ευρύτερης περιοχής έχασε τη ζωή του κατά τη διάρκεια της βάρβαρης ναζιστικής Κατοχής.
Σημειώνεται ότι η 6η Αυγούστου έχει οριστεί ως ημέρα μνήμης και μνημοσύνου για τους νεκρούς της Κατοχής στα χωριά της λεκάνης της Εμπάρου.
Το πρόγραμμα της εκδήλωσης έχει ως εξής:
Τρισάγιο στη μνήμη των θυμάτων της Κατοχής.
Έναρξη της εκδήλωσης: Γιώργος Περογιαννάκης, Πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Εμπάρου.
Σύντομοι χαιρετισμοί:
· Νίκος Συριγωνάκης, Αντιπεριφερειάρχης Ηρακλείου.
· Παύλος Μπαριτάκης, Δήμαρχος Βιάννου.
· Αριστομένης Α. Συγγελάκης, Πρόεδρος της Ένωσης Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δήμου Βιάννου.
Ομιλία από την Άννα Μανουκάκη – Μεταξάκη, ιστορική ερευνήτρια και συγγραφέα.
Την εκδήλωση προλογίζει και συντονίζει ο Δρ. Αριστομένης Ι. Συγγελάκης, Συγγραμματέας του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα.
Θα ακολουθήσει παραδοσιακό κέρασμα.
Η εκδήλωση περιλαμβάνεται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων τιμής, μνήμης και διεκδίκησης για την 81η επέτειο του Ολοκαυτώματος της Βιάννου αλλά και την 80η επέτειο της απελευθέρωσης της Ελλάδας από το ναζιστικό και φασιστικό ζυγό. Θα πραγματοποιηθεί, δε, μπροστά στο μνημείο με τίτλο «Η μεγάλη κύκλωση της Εμπάρου», ένα άρτιο από πλευράς αισθητικής και ιστορικού νοήματος μνημείο, το οποίο εγκαινιάστηκε το 2022 και χρηματοδοτήθηκε από την Περιφέρεια Κρήτης, ενώ στη δημιουργία του συνέβαλαν ο Δήμος Βιάννου και η Ένωση Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δήμου Βιάννου.
Σύντομη περιγραφή του μνημείου με τίτλο «Η μεγάλη κύκλωση της Εμπάρου».
Το έργο αποτελείται από ένα οργανικό τοιχίο το οποίο κυκλώνει το μεταλλικό γλυπτό που βρίσκεται στο κέντρο. Η σημασία του τοιχίου είναι αλληγορική διότι αναπαριστά την μεγάλη κύκλωση της Εμπάρου καθώς και το εκτελεστικό απόσπασμα. Επιπλέον, τα φύλλα μετάλλου που διαμορφώνουν το κεντρικό γλυπτό δημιουργούν την αίσθηση της «κίνησης» ανάλογα με την οπτική γωνία που αντικρίζεις την ανθρώπινη μορφή. Το κεντρικό γλυπτό δηλαδή «εμφανίζεται» και «εξαφανίζεται» ανάλογα με τη θέση του παρατηρητή. Δημιουργοί του μνημείου είναι οι αρχιτέκτονες Χαράλαμπος Χ. Κοτσάμπασης και Μυρτώ Α. Συγγελάκη.
