Κριτικά Σχόλια του Παναγιώτη Δρακόπουλου στο Εκτακτο τεύχος της μελέτης του Δρ θεολογίας Αθανασίου Μουστάκη
“Πριν αναφερθώ στο βιβλίο, επιτρέψτε μου να συγχαρώ το περιοδικό «Δωδεκάνησος» και τον Διευθυντή του Σεβ. Μητροπολίτη Ρόδου κ. Κύριλλο, για το σπουδαίο βήμα, που είναι σύνηθες σε επιστημονικά περιοδικά διεθνώς ασυνήθιστο όμως στην Ελλάδα, να εκδίδουν έκτακτα τεύχη επιλέκτων εργασιών με μορφή παραρτημάτων. Αυτό ισχύει εν προκειμένῳ, με τη μελέτη του Δρ θεολογίας Αθανασίου Μουστάκη.
Εννοείται ότι δεν θα κρίνω εγώ την μελέτη αυτή, η οποία είναι καρπός εργασίας που διήρκεσε μια ολόκληρη δεκαετία. Θα επισημάνω μόνον ότι το θέμα της είναι σπουδαίο. Αφορά στην ιστορία της Εκκλησίας της Αντιοχείας, στην οποία για πρώτη φορά ονομαστήκαμε χριστιανοί. Εκεί, κατά την Καινή Διαθήκη διεφώνησαν οι Απόστολοι Πέτρος και Παύλος με θέμα το κατά πόσον όλοι οι χριστιανοί οφείλουμε να είμαστε Εβραίοι και πάντως να σεβόμεθα τα εβραϊκά ήθη και έθιμα.
Η διαφωνία των δύο Αποστόλων έχει αρκετές φορές συζητηθεί. Επικρατεί η πεποίθηση ότι εάν υπερίσχυε η αντίθετη προς τον Απόστολο Παύλο αντίληψη και δεν γίνονταν μέλη της Εκκλησίας εθνικοί, ο χριστιανισμός θα έμενε στο πλαίσιο μιας απλής ιουδαϊκής αίρεσης. Αντίθετα, με τη στάση του Αποστόλου Παύλου, την οποία δέχθηκαν τόσον ο Απόστολος Πέτρος όσον και η Εκκλησία της Αντιόχειας, ο χριστιανισμός ανοίχθηκε σε όλα τα έθνη. Όπως γράφω και στο βιβλίο μου Βιογραφία της Ευρώπης, το 96 μ.Χ. ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Νέρβας επικύρωσε με διάταγμά του ότι οι χριστιανοί δεν είναι Ιουδαίοι. Αυτό το ζήτησαν από τον αυτοκράτορα οι ίδιοι οι χριστιανοί.
Οι θεολόγοι μας αποκτούν με το βιβλίο αυτό έναν πολύτιμο όργανο για την κατανόηση όχι μόνον της Εκκλησίας της Αντιοχείας αλλά όλης της χριστιανοσύνης κατά τους πρώτες αιώνες της ιστορίας της. Θεωρώ ότι θα ήταν ευχής έργον να βρεθεί χορηγός για την έκδοση ενός μικρού και χρηστικού βιβλίου από τον Δρ. Αθαν. Μουστάκη για το θέμα της παρούσης ογκώδους εργασίας του. Κρίνω ζωτικό να καταλάβει όλο το κοινό μας πως και κάτω από ποιες συνθήκες η πίστη μας ξεπέρασε τις εβραϊκές της ρίζες και άνοιξε το μήνυμα του Κυρίου σε μας και σε κάθε άνθρωπο.
Δεν πρόκειται για περιέργεια. Έχουμε να διδαχθούμε πολλά από αυτό το άνοιγμα.”