Ελ Αλαμέιν: 80 χρόνια από τη μάχη που έκρινε την έκβαση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου – Ντοκουμέντα από τον αγώνα των Αιγυπτιωτών (ΦΩΤΟ/VIDEO)

Στη Βόρεια Αίγυπτο, στα παράλια της Μεσογείου,  βρίσκεται το Ελ Αλαμέιν. Είναι η πόλη στην οποία σημειώθηκε η πρώτη καθοριστική νίκη των Συμμαχικών Δυνάμεων κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο καθώς με τη μάχη που διεξήχθη, από τις  23 Οκτωβρίου έως τις 3 Νοεμβρίου 1942, Γερμανοί και Ιταλοί, οδηγήθηκαν σε οριστική υποχώρηση.  Οι δυνάμεις του Άξονα απομακρύνθηκαν από τη Βόρεια Αφρική ενώ διατηρήθηκε το status quo της Διώρυγας του Σουέζ. Και στις δύο μάχες του Ελ Αλαμέιν αγωνίσθηκαν με σθένος Έλληνες.

• Ρεπορτάζ, έρευνα, φωτογραφίες και video από Ελ Αλαμέιν & Κάιρο: Κάτια Τσιμπλάκη

Σήμερα 80 χρόνια μετά την Μάχη του Ελ Αλαμέιν, στην έρημο υπάρχει ένα μνημείο στο οποίο κυματίζει η γαλανόλευκη σημαία. Πρόκειται για το μνημείο που είναι αφιερωμένο στους Έλληνες που πολέμησαν κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στη Μέση Ανατολή και έχασαν τη ζωή τους στις καθοριστικές μάχες του Ελ Αλαμέιν.

Φωτό: Κάτια Τσιμπλάκη

Οι απώλειες του Άξονα στο Ελ Αλαμέιν ήταν συνολικά 20.000 νεκροί και 30.000 τραυματίες. Σχεδόν όλα τα άρματα και το πυροβολικό είχαν καταστραφεί. Στο αντίπαλο στρατόπεδο,  οι Συμμαχικές δυνάμεις είχαν 13.500 απώλειες και έχασαν τα μισά άρματα τους.

Το προτελευταίο Σάββατο κάθε Οκτωβρίου στο μνημείο του Ελ Αλαμέιν τελείται μνημόσυνο για τους Έλληνες που πολέμησαν υπέρ πίστεως και πατρίδος. Το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής, οι Ελληνικές Κοινότητες Αλεξάνδρειας και Καΐρου, μαθητές από τα Ελληνικά Σχολεία της Αιγύπτου, εκπαιδευτικοί, διπλωματικές και στρατιωτικές αρχές, αποτίνουν φόρο τιμής σε όσους θυσιάσθηκαν.

Με δέος τιμά και σήμερα 22 Οκτωβρίου 2022, η Ελλάδα την 80η επέτειο από τη δεύτερη ιστορική μάχη στο Ελ Αλαμέιν. Υπεύθυνος της εκδήλωσης μνήμης και φόρους τιμής είναι ο Ακόλουθος Άμυνας, Πλοίαρχος κ. Μιχάλη Τσιλιγκάκης. Θα παραβρεθεί εκπρόσωπος του Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρου Β’, ο Υπαρχηγός του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας, Αντιναυάρχος κ. Ιωάννης Δριμούσης όπως επίσης και ο Έλληνας Πρέσβης στην Αίγυπτο κ. Νικόλαος Γαριλίδης.

Η μαρτυρία ενός βετεράνου για τη Μάχη του Ελ Αλαμέιν

Ο Πλάτων Συναδινός, το 1942 ήταν ένα αμούστακο αγόρι όταν κατετάγη στην 1η Ελληνική Ταξιαρχία που πολέμησε στην πρώτη γραμμή του πυρός στο Ελ Αλαμέιν.

Με μοναδικό του κίνητρο τα υψηλά ιδανικά της ελευθερίας και της ανεξαρτησία και «όπλο» την ορμή της πρώτης νιότης, ρίχθηκε στο μέτωπο του πολέμου.

Ο Πλ. Συναδινός, με παρρησία φορώντας στο πέτο τις ύψιστες τιμητικές διακρίσεις και τα παράσημα που του έδωσε η Ελλάδα ως ελάχιστο φόρο τιμής για τη συμβολή του στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, κατέθεσε στεφάνι στο Ελληνικό Μνημείο του Ελ Αλαμέιν το 2019 για την 77η Επέτειο από την ιστορική μάχη.

Το χειροκρότημα έντονο και παρατεταμένο όχι μόνο από την Ελληνική και την Κυπριακή αντιπροσωπεία αλλά και από τους εκπροσώπους όλων των διπλωματικών αποστολών που ήρθαν να καταθέσουν στεφάνι. Όμως εκείνος, ακόμη και όταν με συγκίνηση παρέλαβε από τον Πρέσβη της Ελλάδος κ. Νικόλαο Γαριλίδη τιμητική πλακέτα, έστρεφε το βλέμμα του στη νεολαία, στους μαθητές των ελληνικών σχολείων του Καΐρου και της Αλεξάνδρειας. Ζήτησε μάλιστα μετά τις εκδηλώσεις μνήμης να φωτογραφηθεί μαζί τους καθώς όπως τους είπε ένοιωθε υπερήφανος βλέποντάς τους να κρατούν την Ελληνική σημαία.

«…Ήταν δύσκολες μέρες. Ήταν επικίνδυνες μέρες για την 1η Ελληνική ταξιαρχία την εποχή εκείνη…», λέει μεταξύ άλλων και προσθέτει ότι η 1η Ταξιαρχία διέσπασε την πρώτη γραμμή αμύνης των Γερμανών, διέλυσε το Γερμανικό σύνταγμα και προχώρησε αρκετά χιλιόμετρα.

«Η Ελλάδα δεν είναι η πρώτη φορά που προσέφερε υπηρεσίες και αίμα κατά τη διάρκεια πολέμων εκτός Ελλάδος. Και στην Αφρική και στην Κορέα πολέμησαν οι Έλληνες για την ελευθερία, την ειρήνη και την ανεξαρτησία των λαών. Εύχομαι όλοι οι λαοί του κόσμου να είναι ελεύθεροι και ανεξάρτητοι», είπε χαρακτηριστικά. Τα μάτια του βουρκώνουν και όταν τελειώνουμε τη σύντομη συνέντευξη μας λέει, το μέλλον ανήκει σε εσάς τους νέους.

145 Aιγυπτιώτες έπεσαν υπέρ πίστεως και πατρίδος

Οι Έλληνες της Αιγύπτου πολέμησαν στην πρώτη γραμμή κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετρούν 145 θύματα. Συνολικά από τους 7.063 Αιγυπτιώτες που υπηρέτησαν στον Ελληνικό Στρατό, 4.032 είχαν καταταγεί στον Στρατό Ξηράς, 1.614 στο Πολεμικό Ναυτικό και 1.417 στην Πολεμική Αεροπορία.

Φωτό: Κάτια Τσιμπλάκη

Στο Ελληνικό Τάγμα Πεζικού στην Αλεξάνδρεια κατετάγησαν συνολικά 900 άνδρες. Από αυτούς οι 400 ήταν εθελοντές. Παράλληλα λειτουργούσε και το Αρχηγείο Φάλαγγας Ελλήνων Αιγύπτου για την επιστράτευση των ομογενών που έμεναν μόνιμα στη χώρα του Νείλου.

Οι Αιγυπτιώτες πολέμησαν στην 1η και 2η Ελληνική Ταξιαρχία, στον Ιερό Λόχο, στη Βάση καταδρομών,  στην Ταξιαρχία του Ρίμινι, στο Πολεμικό Ναυτικό της Μεσογείου και στην Πολεμική Αεροπορία.

Το Ελληνικό Νοσοκομείο Καΐρου στη διάθεση της Πολεμικής Αεροπορίας

Η Ελληνική Κοινότητα Καΐρου διέθεσε το Ελληνικό Νοσοκομείο το οποίο βρίσκεται στην καρδιά της Αιγυπτιακής πρωτεύουσας, στην Πολεμική Αεροπορία για την περίθαλψη και φροντίδα των στρατιωτών που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή.

Οι στρατιώτες της Ελλάδας, βρήκαν στοργική περίθαλψη στο Νοσοκομείο της Κοινότητας, από 20 Απριλίου 1941 μέχρι 24ης Φεβρουαρίου 1943, το οποίο λειτουργούσε υπό την διεύθυνση του Εφέδρου Αρχιάτρου Χ. Δ. Αυγερινού. Σύμφωνα με στοιχεία από την Ελληνική Κοινότητα,  νοσηλεύθηκαν στις εσωτερικές κλινικές και τα εξωτερικά ιατρεία συνολικά 3.714 οπλίτες και αξιωματικοί των Ελληνικών Στρατιωτικών Μονάδων Μέσης Ανατολής.

Από τον Μάρτιο του 1943 μέχρι τον Νοέμβριο του 1944 προσέφερε τις επιστημονικές του υπηρεσίες ο έφεδρος Αρχίατρος Αυγερινός σε 4.822 νοσηλευθέντες άνδρες και αξιωματικούς. Το ίδιο διάστημα ο Χειρουργός Πάρις Μπελλένης και ο Επιμελητής Σωκράτης Κιρμής έκαναν εγχειρήσεις στους νοσηλευόμενους ασθενείς.

Σήμερα σε μαρμάρινες πλάκες υπάρχουν χαραγμένα τα ονόματα των Ελλήνων που έχασαν τη ζωή τους κατά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Τόσο στο Ελληνικό Νοσοκομείο Καΐρου και στο Κοτσίκειο Νοσοκομείο Αλεξανδρείας κατά την περίοδο 1941-1944, νοσηλευτήκαν 13.162 οπλίτες και αξιωματικοί των Ελληνικών Στρατιωτικών Μονάδων Μέσης Ανατολής με 230.000 συνολικά ημέρες νοσηλείας.

Φωτό: Κάτια Τσιμπλάκη

Και στα δύο νοσοκομεία προσέφερε τις υπηρεσίες του το Σώμα Ελληνίδων εθελοντριών Νοσοκόμων Αιγύπτου το οποίο αριθμούσε περισσότερες από 150 νοσοκόμες.

Το νοσοκομείο ανήκει στην Ελληνική Κοινότητα Καΐρου και είναι το μοναδικό στο είδος του που λειτουργεί στο εξωτερικό. Ιδρύθηκε τα πρώτα χρόνια σύστασης της Ελληνικής Κοινότητας.  Ο αγώνας που κάνει η Ελληνική Κοινότητα Καΐρου για να ενταχθεί στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, είναι μεγάλος.  Βρίσκεται στην περιοχή της Αμπασίας ανεγέρθηκε με τη χορηγία της οικογένειας Ευαγγέλου Αχιλλόπουλου, των Αιγυπτιωτών και της Ε.Κ. Κ. Κατά την περίοδο 1931-1960 ήταν το καλύτερο νοσοκομείο σε όλη την Αίγυπτο.

Για την ιστορία, σύμφωνα με διμερή συμφωνία Ελλάδας και Αιγύπτου, σε περίπτωση που διαλυθεί η Ελληνική Κοινότητα Καΐρου, ολόκληρη η περιουσία της (στην οποία συγκαταλέγεται και το Ελληνικό Νοσοκομείο) περνά στα χέρια του Ελληνικού κράτους. Γεγονός που έχει τεράστια σημασία για το ρόλο που διαδραματίζει η Ελλάδα στη Μέση Ανατολή.

Οι Ελληνικές Κοινότητες της Αιγύπτου στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο

Η Ελληνική Κοινότητα Καΐρου  εκτός από το Ελληνικό Νοσοκομείο, διέθεσε και τις αίθουσες της Ξενακείου Σχολής, για να λειτουργήσουν τα στρατολογικά γραφεία, το Ελληνικό φρουραρχείο, οι οργανώσεις του Δέματος του Στρατιώτη, για την Περίθαλψη των Οικογενειών Επιστράτων, της Φανέλας του Στρατιώτη. Αντίστοιχη ήταν και η συνεισφορά της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας.

Παράλληλα, συγκεντρώθηκαν χρήματα υπέρ των ελληνικών δυνάμεων. Η συνεισφορά των Αιγυπτιωτών έφτασε τα 2,5 δισεκατομμύρια αιγυπτιακές λίρες. Τα φιλανθρωπικά σωματεία της Ομογένειας στην Αίγυπτο συνέλεξαν και προώθησαν προς τους μαχόμενους Έλληνες τρόφιμα, ρουχισμό και παντός είδους βοήθεια, ενώ οι Αιγυπτιώτισσες έπλεξαν εκατοντάδες φανέλες για τους στρατιώτες.

Οι Πρόσκοποι ανέλαβαν την διεξαγωγή εράνων, την λειτουργία κάτω από αντίξοες συνθήκες του ελληνικού στρατιωτικού ταχυδρομείου.

Συμμαχικά αεροπλάνα έριχναν την Αιγυπτιώτικη εφημερίδα  “Φως” πάνω από την Ελλάδα για να ενημερωθεί ο λαός για τις επιχειρήσεις στη Μέση Ανατολή

Το «Φως», η Ελληνική εφημερίδα του Καϊρου ιδρύθηκε το 1896 και μέχρι το 1998 που απεβίωσε ο Σωκράτης Πατέρας, ο τελευταίος εκδότης του, ήταν καθημερινή εφημερίδα. Πρωτοσέλιδά του υπάρχουν στο αρχείο της Βουλής των Ελλήνων, ενώ μεταγενέστερα φύλλα του υπάρχουν στο αρχείο της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου. Στο Πρωτοχρονιάτικο φύλλο της 1ης Ιανουαρίου 1985, διαβάζουμε το άρθρο του Σωκράτη Πατέρα ο οποίος κάνει έναν απολογισμό της συμπλήρωσης 89 ετών έκδοσης της εφημερίδας.

Πηγή: Αρχείο Ελληνικής Κοινότητας Καϊρου

«Σε όλες τις περιστάσεις το Φως στάθηκε πάρα το πλευρό της παροικίας, ακλόνητο στις πεποιθήσεις του στις αρχές του στα ιδανικά του προσηλωμένο στην Πατρίδα. Αυτή τη γραμμή συνεχίζουν εν τω μέτρω του δυνατού οι σημερινοί εκδότες του Φωτός. Παρέλαβαν τη σκυτάλη από τους προκατόχους τους και συνεχίζουν τη πορεία. Μια πορεία δύσκολη εάν ληφθεί υπόψιν ότι στην Αίγυπτο μένουν μερικές χιλιάδες Έλληνες»…. Επιλέγουμε ένα απόσπασμα που αναφέρεται στην έκδοση της εφημερίδας κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο: «Στην πολεμική περίοδο στάθηκαν γίγαντες οι Κανάκης και Μπονάρος το ξάπλωσαν το ΦΩΣ σε όλα τα πολεμικά μέτωπα όπου υπηρετούσαν Έλληνες. Στην Παλαιστίνη και ιδιαίτερα στη Γάζα, στη Δυτική Έρημο, παντού υπήρχε το Φως και το διάβαζαν χιλιάδες Έλληνες στρατιωτικοί. Επίσης, συμμαχικά αεροπλάνα έρριπταν πάνω από την Ελλάδα χιλιάδες φύλλα του Φωτός και έτσι ο ελληνικός λαός ενημερωνόταν για τις πολεμικές επιχειρήσεις του συμμαχικού στρατού…».

Οι μάχες του Ελ Αλαμέιν

Η πρώτη μάχη έγινε 1 Ιουλίου – 27 Ιουλίου 1942, όπου οι συμμαχικές δυνάμεις κατάφεραν να σταματήσουν την προέλαση των δυνάμεων του Άξονα προς την Αλεξάνδρεια. Στη δεύτερη μάχη που διεξήχθη από τις 23 Οκτωβρίου έως τις 4 Νοεμβρίου 1942, η συμμαχική πλευρά οδήγησε τις ναζιστικές δυνάμεις σε υποχώρηση μέχρι την Τυνησία.

Επικεφαλής ήταν ο Άγγλος στρατηγός Μπέρναρντ Μοντγκόμερυ ο οποίος ακολούθησε παρελκυστική πολική και με παραπλανητικές επιθέσεις αποσυντόνισε τις εχθρικές δυνάμεις.

Η επίθεση των Συμμαχικών Δυνάμεων εκδηλώθηκε στις 22.00 το βράδυ της 23ης Οκτωβρίου 1942, χωρίς να μπορέσει αρχικά να διασπάσει την αμυντική γραμμή των Γερμανών και των Ιταλών. Ωστόσο, το σκηνικό άλλαξε τη νύχτα 2 προς 3 Νοεμβρίου στο βόρειο τομέα και στο νότιο στις 3 Νοεμβρίου, με αποτέλεσμα οι εχθρικές δυνάμεις να αρχίσουν να υποχωρούν, αλλά και να αιχμαλωτίζονται. Ο ελληνικός στρατός έκανε αρκετές επιδρομές και όταν άρχισε η υποχώρηση των αντιπάλων, ανέλαβε την καταδίωξή του προελαύνοντας σε βάθος 100 χιλιομέτρων.

“Δώσατε το τσιγάρο σας διά τον Έλληνα στρατιώτη”, το κουτί στο οποίο συλλέγονταν από τους Έλληνες του Καΐρου, τσιγάρα για να αποσταλούν στους στρατιώτες που πολεμούσαν στην πρώτη γραμμή. Το κουτί φυλάσσεται στο Αρχείο της Ελληνικής Κοινότητας Καΐρου. Φωτό: Κάτια Τσιμπλάκη

Στη μάχη συμμετείχε τμήμα του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος της Μέσης Ανατολής με την 1η Ταξιαρχία υπό τον συνταγματάρχη Παυσανία Κατσώτα, η οποία υπαγόταν στην βρετανική 50η Μεραρχία.

Οι απώλειες των Συμμάχων στη ανήλθαν σε 3.500 νεκρούς και 10.000 τραυματίες. Οι απώλειες των ελληνικών δυνάμεων ανήλθαν σε 6 αξιωματικούς και 83 οπλίτες νεκρούς και 26 αξιωματικούς και 202 οπλίτες τραυματίες.

H αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το ORTHODOXIANEWSAGENCY.GR με ενεργό σύνδεσμο στην εν λόγω καταχώρηση.

Ακολούθησε το ORTHODOXIANEWSAGENCY.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις.