Ο Άγιος Μάμας είναι Μικρασιάτης Άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ο οποίος έζησε στα μέσα του 3ου αιώνα (μ.Χ.) και μαρτύρησε επί Αυτοκράτορα Αυρηλιανού.
Το όνομά του φέρουν σήμερα χωριά στην Ελλάδα, ενώ θεωρείται και ένας από τους μεγαλύτερους Αγίους στην Κύπρο, τη Σκύρο, τη Χαλκιδική και την Κάσο. Η μνήμη του εορτάζεται στις 2 Σεπτεμβρίου.
- Φωτορεπορτάζ: Νάνσυ Νάσκου
Ο Άγιος Μάμας στις ελληνικές δοξασίες φαίνεται να σχετίζεται με τους αρχαίους θεούς προστάτες των ποιμένων. Λέγεται μάλιστα ότι ο Αγιος υπήρξε βοσκός και θεωρείται στις μέρες μας προστάτης των ανθρώπων που ασχολούνται με την κτηνοτροφία.
Κατά τον 17ο αιώνα το χωριό Άγιος Μάμας της Χαλκιδικής φαίνεται ότι ήταν η έδρα της Αρχιεπισκοπής Κασσανδρείας. Το 1821 οι Αγιομαμίτες έλαβαν ενεργό μέρος στην επανάσταση και το χωριό πυρπολήθηκε από τους Τούρκους.
Με την επανοικοδόμηση του χωριού μετά το 1823 φαίνεται να σχετίζεται και η έναρξη της μεγάλης Εμποροζωοπανήγυρης κατά την εορτή του Αγίου Μάμαντος για την οποία όμως η πρώτη γνωστή ιστορική μαρτυρία είναι από το 1870.
Στις μέρες μας η εμποροπανήγυρη και οι λατρευτικές εκδηλώσεις ξεκινούν στις 29 Αυγούστου και ολοκληρώνονται στις 4 Σεπτεμβρίου. Κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών κτηνοτρόφοι απ’ όλη τη Μακεδονία προσέρχονται να προσκυνήσουν την θαυματουργή εικόνα του Αγίου και να τον ευχαριστήσουν για τις ευλογίες και την βοήθειά του.
