Περίπλοκα φαίνονται όπως όλα δείχνουν τα πράγματα με τη στάση της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος απέναντι στο ζήτημα της ονομασίας της καθώς και στο καθεστώς της Τοπικής Εκκλησίας.
Μπορεί να επέστρεψε στην Πανορθόδοξη κοινότητα μετά από 55 χρόνια, ωστόσο Τόμο Αυτοκεφαλίας δεν έχει λάβει από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το μόνο αρμόδιο για να τον χορηγήσει.
Του Νικολάου Ζαΐμη
Το περίεργο της όλης εξέλιξης του ζητήματος φαίνεται από τις επαφές τις οποίες έχει ο Προκαθήμενος της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος κ. Στέφανος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόσφατη συνάντησή του στα Σκόπια με τον Πρέσβη της Ρωσίας στη χώρα και τον τον επικεφαλής της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στη Σόφια, Αρχιμανδρίτη Βασιανό.
“Μακεδονικές” ευχαριστίες στη Ρωσική Εκκλησία….
Σύμφωνα με ρωσικά και σκοπιανά μέσα κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, ο Αρχιεπίσκοπος κ. Στέφανος εξέφρασε τη χαρά του για το προσκύνημα των ενοριτών του Πατριαρχικού Μετοχίου στη στη “Μακεδονική Ορθόδοξη Εκκλησία – Αρχιεπισκοπή Αχρίδος” και τόνισε την ενότητα πίστης και πνευματικής παράδοσης.
Παράλληλα, σημείωσε ότι το Πατριαρχείο Μόσχας για μεγάλο χρονικό διάστημα βοήθησε στην επιστροφή της “Μακεδονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας – Αρχιεπισκοπής Αχρίδος”, στην οικογένεια των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών και ήταν ένα από τα πρώτα που αναγνώρισε την “αυτοκεφαλία της”.
Δεν παρέλειψε ο κ. Στέφανος να ευχαριστήσει τον Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο και τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία για “την αδελφική βοήθεια και υποστήριξη που παρείχαν στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Μακεδονίας – την Αρχιεπισκοπή της Αχρίδος”.
Μόνο το Οικουμενικό Πατριαρχείο μπορεί να εγγυηθεί την ομαλή μετάβαση
Ως γνωστός τον Μαϊο του 2022 η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου καλωσόρισε στην Πανορθόδοξη κοινότητα την μέχρι τότε σχισματική Εκκλησία των Σκοπίων, η οποία από το 1967 είχε αποκοπεί από την ευχαριστιακή κοινωνία με τις υπόλοιπες Εκκλησίες. Η κίνηση αυτή του Οικουμενικού Πατριαρχείου να αποκαταστήσει την ευχαριστιακή κοινωνία άνοιξε τον δρόμο για την επίλυση ενός ζητήματος μισού αιώνα και πλέον, που απασχολούσε της Ορθοδοξία.
Ωστόσο, η απόφαση ήταν ρητή. Το όνομα της Εκκλησίας θα είναι Αρχιεπισκοπή Αχρίδος, θα αποκλείεται κάθε παράγωγό της και θα αφορά τα γεωγραφικά όρια εντός της “Δημοκρατίας της Βορείου Μακεδονίας”. Παρέπεμψε στην διοικητική επίλυση με το Πατριαρχείο Σερβίας με το οποίο η Εκκλησία της Αχρίδος αποκατέστησε τις σχέσεις με την τέλεση ιστορικού συλλείτουργου στο Βελιγράδι.
Ο Αρχιεπίσκοπος Στέφανος συλλειτούργησε και στο Φανάρι με τον Οικουμενικό Πατριάρχη την Κυριακή της Πεντηκοστής του 2022 όπου έλαβε και την σχετική Πράξη για την αποκατάσταση της ευχαριστιακής σχέσης. Εκεί, μεταξύ άλλων, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος είχε ξεκαθαρίσει ότι από εδώ και στο εξής πορεία της Εκκλησίας της Αχρίδος θα εξαρτηθεί αποκλειστικά με την στάση την οποία θα κρατήσουν οι ίδιοι.
Στόχος είναι η χορήγηση Τόμου Αυτοκεφαλίας στην Αρχιεπισκοπή Αχρίδος η οποία μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την συντονισμένη από το Οικουμενικό Πατριαρχείο προσπάθεια. Οποιαδήποτε άλλη αναφορά και προσέγγιση θα είναι επικίνδυνη και θα δημιουργήσει άλλα δεδομένα. Πόσο δε όταν δημόσια εκφράζονται ευχαριστίες για “αυτοκεφαλία” η οποία δεν έχει ακόμα χορηγηθεί. Μπορεί η επίλυση των θεμάτων με το Πατριαρχείο Σερβίας να έφερε άνθιση στις σχέσεις, σε καμία περίπτωση δεν τεκμηριώνει το γεγονός ότι η Εκκλησία έλαβε και αυτοκεφαλία. Το μόνο αρμόδιο για να το πράξει αυτό είναι το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Άλλωστε η ίδια η Αρχιεπισκοπή σε διευκρινήσεις που είχε δώσει τον Ιούνιο για τα περί αυτοκεφαλίας από την Εκκλησία της Σερβίας είχε αναφέρει: “Εκφράζουμε την ελπίδα της σύνολης Εκκλησίας μας, ότι στο μέλλον, όταν δηλαδή αποφασιστεί περί αυτού, θα αρχίσει και η τελική επίλυση του εκκλησιαστικού μας ζητήματος με την έκδοση κοινώς αναγνωρισμένου Τόμου από την πλευρά του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, σύμφωνα με τα κανονικά και ιστορικά προνόμια Αυτού””.
Διαβάστε επίσης: “Διευκρινίσεις από την Αρχιεπισκοπή Αχρίδος για τα περί “αυτοκεφαλίας””
Αξίζει εδώ να παραθέσουμε όσα έγραψε, μεταξύ άλλων, σε πρόσφατο άρθρο του ο Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ. Ανδρέας, Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ:
“Το νέο κράτος της Βόρειας Μακεδονίας, αυτό το βαλκανικό στερνοπαίδι, αν θελήσει να μελετήσει την Αρχιεπισκοπή Αχρίδος, που φέρει και το όνομα της Εκκλησίας του, θα ενισχύσει και θα ισχυροποιήσει την ταυτότητα της αυτοσυνειδησίας του, ιδιαιτέρως εάν η ιστορική προσέγγιση της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος πηδαλιουχηθεί στη βάση της κοινής πολιτιστική ταυτότητα της ρωμιοσύνης. Στην κοινοπολιτεία της ρωμιοσύνης, κατά κανόνα, αμβλύνονται οι εθνικές αντιπαραθέσεις των Βαλκανίων. Η ρωμιοσύνη αναδεικνύει την αλληλοπεριχώρηση και συγκατάβαση. Ιδιαιτέρως υπό την επήρεια του ησυχασμού (13ος, 14ος αιώνας) με τους Αγίους Γρηγόριο Σιναΐτη και Γρηγόριο Παλαμά. Ενδεικτικά, το είδαμε στην Οσία Παρασκευή την Επιβατινή, στον Άγιο Σάββα, στον Άγιο Κλήμη, αλλά και με την οικοδόμηση ναών της Αγιάς Σοφιάς. Η Μεγάλη του Χριστού της Κωνσταντινουπόλεως Εκκλησία φύλαξε τη λαμπρή παράδοση και κληρονομιά της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος και περίμενε να έλθει η ώρα να παραδώσει τον τιμαλφή θησαυρό της Αχρίδος στο αγαπητό της τέκνο και στερνοπαίδι της στα Βαλκάνια. Τη Βόρεια Μακεδονία”.
Διαβάστε αναλυτικά: Η Αρχιεπισκοπή Αχρίδος από την πολιτιστική μήτρα της Ρωμιοσύνης