Τη δυνατότητα να παίξει καθοριστικό ρόλο στην ανάδειξη και διάσωση των παγκόσμιων πολιτιστικών μνημείων, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και Ορθόδοξα μνημεία, θα έχει πλέον η χώρα μας ύστερα από την εκλογή της στην Επιτροπή Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO για την περίοδο 2021-2025, με 119 ψήφους.
Του Νικόλαου Ζαΐμη
Για την Ελλάδα αποτελεί μια μεγάλη διάκριση στο παγκόσμιο τοπίο της πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς σε μία εποχή που ακόμα και ο πολιτισμός εργαλειοποιείται για πολιτικές σκοπιμότητες, καλείται να γίνει θεματοφύλακας του πολιτισμού.
Τρανό παράδειγμα τέτοιου είδους ενεργειών αποτελεί η απόφαση της τουρκικής δικαιοσύνης πέρσι να αλλάξει το καθεστώς της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη η οποία αποτελεί, εκτός από σύμβολο της Ορθοδοξίας, ένα μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Δεν είναι όμως μόνο η Αγία Σοφία. Συστηματικά η τουρκική κυβέρνηση εκμεταλλεύεται με διάφορους τρόπους τα Ορθόδοξα ιερά είτε για πολιτικούς είτε για οικονομικούς λόγους.
Σε ακόμη χειρότερη κατάσταση είναι οι ναοί στο κατεχόμενο μέρος της Κύπρου. Εκεί που άλλοτε έσφυζαν από ζωή, σήμερα μαραζώνουν. Έντονα διαβήματα που έχουν εκφραστεί προς την UNESCO κατά καιρούς προκειμένου να παρέμβει στην απαξιωτική στάση των Τούρκων, δεν έχουν βρει μέχρι στιγμής ευήκοα ώτα. Ελπίζουμε ότι πλέον με τις παρεμβάσεις της η χώρα μας θα φέρει καρπούς στον τομέα αυτό.
Βεβηλωμένος ναός στα Κατεχόμενα
Ικανοποίηση από την Ελληνική πλευρά
«Η επιτυχία αυτή είναι το αποτέλεσμα εργώδους και συστηματικής προσπάθειας των αντιπροσωπειών των Υπουργείων Εξωτερικών και Πολιτισμού και Αθλητισμού», ανέφερε με δήλωσή της η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη προσθέτοντας ότι «στόχος μας είναι η αποτελεσματική προστασία της παγκόσμιας πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς -που έχει πλέον να αντιμετωπίσει και τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης- καθώς και η διατήρηση και ενδυνάμωση της οικουμενικής αξίας των μνημείων σε όλες τις γεωγραφικές περιοχές του κόσμου».
Με ανάρτησή του στο Twitter, ο υπουργός Εξωτερικών, κ. Νίκος Δένδιας υπογραμμίζει την ετοιμότητα της χώρας μας να εργαστεί για την προώθηση της προστασίας της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
«H Ελλάδα μόλις εξελέγη στην Επιτροπή Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, με 119 ψήφους. Είμαστε ευγνώμονες στις χώρες που υποστήριξαν την υποψηφιότητά μας. Η χώρα μας είναι έτοιμη να εργαστεί για την προώθηση της προστασίας της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς», αναφέρει ο υπουργός Εξωτερικών.
H Ελλάδα μόλις εξελέγη στην Επιτροπή Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς @UNESCO, με 119 ψήφους. Είμαστε ευγνώμονες στις χώρες που υποστήριξαν την υποψηφιότητά μας. Η χώρα μας είναι έτοιμη να εργαστεί για την προώθηση της προστασίας της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
— Nikos Dendias (@NikosDendias) November 25, 2021
Τα Ορθόδοξα μνημεία στην Ελλάδα που είναι στον κατάλογο της UNESCO
Η Ελλάδα έχει συνυπογράψει από το 1981 τη Συνθήκη της UNESCO για την προστασία των μνημείων και χώρων παγκόσμιας κληρονομιάς. Στόχος της UNESCO είναι η προστασία από κάθε είδους φθορά και καταστροφή, προκειμένου αυτά να κληροδοτηθούν στις γενιές του μέλλοντος.
Στο διεθνή κατάλογο της UNESCO έχουν συμπεριληφθεί ως τώρα 22 μνημεία και χώροι, καθώς πληρούν τα προκαθορισμένα κριτήρια ώστε να χαρακτηριστούν εξέχουσας σημασίας σε παγκόσμιο επίπεδο, από ιστορική, καλλιτεχνική, επιστημονική, αισθητική, εθνολογική ή ανθρωπολογική άποψη.
Σε αυτά ξεχωριστή θέση κατέχουν τα μνημεία της Ορθοδοξίας. Συγκεκριμένα στον κατάλογο ανήκουν:
Από το 1988 ανήκουν το Άγιον Όρος, τα Μετέωρα και τα Παλαιοχριστιανική και Βυζαντινά Μνημεία της Θεσσαλονίκης (Ροτόντα, Αχειροποίητος, Άγιος Δημήτριος, Μονή Λατόμου, Αγία Σοφία, Παναγία των Χαλκέων, Άγιοι Απόστολοι, Άγιος Νικόλαος Ορφανός, Άγιος Παντελεήμονας).
Το 1989 με απόφαση της αρμόδιας επιτροπής της Unesco, ο Μυστράς εγγράφεται ως πολιτιστικό αγαθό στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Το 1990 άλλα τρία σημαντικά βυζαντινά μνημεία προστίθενται στον κατάλογο. Πρόκειται για τη Μονή Δαφνίου, τη Μονή του Οσίου Λουκά και τη Νέα Μονή της Χίου.
Το 1999 στον κατάλογο εγγράφεται η Μονή του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στην Πάτμο και το ιστορικό Σπήλαιο της Αποκάλυψης.
Το 2016 η αρχαία πόλη των Φιλίππων, εκεί όπου για πρώτη φορά μεταδόθηκε το μήνυμα του ευαγγελίου σε ευρωπαϊκό έδαφος, εγγράφεται και αυτή στον κατάλογο.
Άποψη ψηφιδωτού της Μονής Δαφνίου
Εξωτερική φωτογραφία: “Η Χώρα των Ζώντων”, ψηφιδωτό στη Μονή της Χώρας