Θετικό είναι το μήνυμα που έρχεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και ζητά την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης η οποία εδώ και 50 χρόνια παραμένει σιωπηλή εξαιτίας της απόφασης της τότε τουρκικής κυβέρνησης να την κλείσει. Με αφορμή την 50ή επέτειο από το κλείσιμο της σχολής και σε μια περίοδο που η τουρκική προκλητικότητα παραμένει σε υψηλά επίπεδα εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ υπενθυμίζει ότι η Τουρκία θα πρέπει να σεβαστεί τα ανθρώπινα δικαιώματα να επιτρέψει την επανέναρξη της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.
Η επαναλειτουργία της Σχολής αποτελεί ένα από τα οράματα του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου ο οποίος σε ομιλίες αναφέρεται συχνά σε αυτήν. Μάλιστα, από την αίθουσα τελετών της Σχολής είχε χαρακτηρίσει την επιβολή διακοπής της λειτουργίας της Θεολογικής Σχολής Χάλκης ως μία ζοφερή σελίδα στην ιστορία της Εκκλησίας και της θεολογίας.
Το μήνυμα των ΗΠΑ στην Τουρκία για τη Χάλκη
Μήνυμα στην τουρκική κυβέρνηση για την επανέναρξη της λειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, εξέπεμψαν οι ΗΠΑ. Όπως σημείωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Νεντ Πράις, «οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίζουν να παροτρύνουν την τουρκική κυβέρνηση να σεβαστεί το δικαίωμα στη θρησκευτική ελευθερία, όπως κατοχυρώνεται στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, και να επιτρέψει την επανέναρξη της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Επιπλέον, καλούμε την κυβέρνηση της Τουρκίας να επιτρέψει σε όλες τις θρησκευτικές ομάδες να εκπαιδεύσουν ξανά τους κληρικούς τους στη χώρα».
Fifty years ago Turkey’s nationalization of higher education caused the Halki Seminary to close. We continue to urge the government of Turkey to respect the universal human right of religious freedom and allow Halki Seminary to freely train Orthodox clergy.https://t.co/QaJvVj6Yie
— Ned Price (@StateDeptSpox) July 29, 2021
Στην ανακοίνωση του, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ υπενθυμίζει ότι η σημερινή μέρα σηματοδοτεί 50 χρόνια από τότε που το Συνταγματικό Δικαστήριο της Τουρκίας έκρινε ότι όλα τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης πρέπει είτε να εθνικοποιηθούν είτε να κλείσουν.
«Η Θεολογική Σχολή της Χάλκης λειτούργησε για 127 χρόνια και το κλείσιμό της στερεί από το Οικουμενικό Πατριαρχείο μία σχολή κατάρτισης για τους ορθόδοξους κληρικούς στην Τουρκία, το σπίτι της για 1690 χρόνια. Από το κλείσιμο της Χάλκης και μετά, όσοι επιθυμούν να γίνουν Ορθόδοξοι κληρικοί αναγκάστηκαν να πάνε στο εξωτερικό για την εκπαίδευσή τους», κατέληξε.
Toν Άντονι Μπλίνκεν ευχαρίστησε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής
Τον Υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, Άντονι Μπλίνκεν, ευχαρίστησε με ανάρτησή του στο twitter ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος για την πρωτοβουλία του Στέιτ Ντιπάρντμεντ να ζητήσει από την τουρκική κυβέρνηση την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.
«Σήμερα, 50 χρόνια μετά το κλείσιμο της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, ευχαριστούμε SecBlinken Για τη @StateDept δήλωση που καλεί την τουρκική κυβέρνηση να ανοίξει ξανά τη Χάλκη, μια ουσιαστική απόφαση για την ετοιμότητα της Τουρκίας να προστατεύσει τη θρησκευτική ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα», έγραψε.
Today, 50 years after the closure of the Theological School of Halki, we thank @SecBlinken for @StateDept’s statement urging the Turkish government to reopen Halki, an essential decision for Turkey’s readiness to protect religious freedom and human rights https://t.co/RDdZ7PCIK3
— Elpidophoros (@Elpidophoros) July 29, 2021
Η απόφαση για το κλείσιμο της Σχολής της Χάλκης
Ήταν 12 Ιανουαρίου του 1971, πενήντα χρόνια πριν, όταν το τουρκικό συνταγματικό δικαστήριο αποφάσιζε την κατάργηση της ανώτατης ιδιωτικής παιδείας στην Τουρκία.
Η απόφαση αυτή έδινε το νομικό πρόσχημα που χρειαζόταν το καθεστώς της Άγκυρας για να κλείσει τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, η Σχολή ήταν ιδιωτικό εκπαιδευτικό ίδρυμα, παραβλέποντας ότι επί της ουσίας ήταν ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα, η λειτουργία του οποίου κατοχυρωνόταν από τη Συνθήκη της Λωζάννης. Και μάλιστα, δεν είχε ποτέ αναγνωριστεί ως πανεπιστημιακό ίδρυμα από τις τουρκικές αρχές.
Βάσει της τουρκικής νομοθεσίας παρείχε αποκλειστικά επαγγελματική θεολογική μόρφωση χωρίς να υπερβαίνει τον βαθμό και το επίπεδο σπουδών επαγγελματικής σχολής.
«Η ελπίς ου καταισχύνει»
Σήμερα η Θεολογική Σχολή της Χάλκης λειτουργεί ως Μονή υπό την γενική εποπτεία του Καθηγουμένου της, Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Αραβισσού κ. Κασσιανού, ο οποίος αγωνίζεται με την ελπίδα να δει και πάλι τη Σχολή να λειτουργεί.
Κατά την εορτή της Αγίας Τριάδος, ημέρα κατά την οποία η Σχολή πανηγυρίζει, ο Θεοφιλέστατος στην ομιλία του στη δεξίωση που ακολούθησε στην αίθουσα τελετών της Σχολής, μεταξύ άλλων, είχε αναφέρει: “Δεν δυνάμεθα, όμως, να μη εκφράσωμεν και την λύπην ημών, διότι η άλλοτε γέμουσα κατά την ημέραν ταύτην σπουδαστών Σχολή, συμπληροί εφέτος πεντήκοντα έτη από της όλως αδίκου αποφάσεως περί αναστολής της λειτουργίας αυτής. Δεν παύομεθα όμως να ελπίζωμεν ομού μετά του Πατριάρχου ημών, ότι η άδικος και ακατανόητος απόφασις αύτη θα ανακληθή και ημέρες ευφρόσυνες θα ανατείλουν και πάλιν διά την ημετέραν Σχολήν και την Μεγάλην Εκκλησίαν. «Η ελπίς ου καταισχύνει», κατά τον παύλειον λόγον. Αύτη η ακαταίσχυντος ελπίς ενέπνεε προ παντός άλλου τον τελευταίον Σχολάρχην της ημετέρας Σχολής, μακαριστόν Μητροπολίτην Σταυρουπόλεως κυρόν Μάξιμον, όστις δι΄ αυτήν την ελπίδα παρέμεινεν μέχρι τελευταίας αυτού πνοής εν τη αδικημένη Σχολή ημών” ενώ κατέληξε με την ευχή “ελπίζοντες και προσευχόμενοι να πραγματοποιηθή το δίκαιον αίτημα του Πατριαρχείου και του Οικουμενικού Πατριάρχου μας προσωπικώς διά την επαναλειτουργίαν της Σχολής”.
