Ημέρα πνευματικής χαράς θα είναι η σημερινή για την πόλη της Αλεξανδρούπολης, αλλά και τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής της Θράκης που θα βρεθούν στο ακριτικό λιμάνι της πατρίδας μας, καθώς αναμένεται να υποδεχθούν πιστό αντίγραφο του Τιμίου Σταυρού του Μεγάλου Κωνσταντίνου το οποίο θα κομίσει εκ της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου ο Καθηγούμενος αυτής, Αρχιμανδρίτης Εφραίμ Βατοπαιδινός.
Συγκεκριμένα, σήμερα το απόγευμα, στις 7:30 μ.μ. θα τελεσθεί στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Νικολάου σύντομος Εσπερινός και μετά το τέλος του ο Καθηγούμενος Γέροντας Εφραίμ θα επιδώσει στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμο.
Σύμφωνα με την Ιερά Μητρόπολη Αλεξανδρουπόλεως η άφιξη του ιερού κειμηλίου από το Άγιον Όρος γίνεται στο πλαίσιο του εορτασμού Ιωβηλαίου των 100 χρόνων από την ίδρυσή της. Παράλληλα, αναβιώνει την παλαιά βυζαντινή εορτή της Προόδου του Τιμίου Σταυρού. Στο πλαίσιο αυτό θα λιτανεύσει τον Τίμιο Σταυρό στους δρόμους της πόλης το βράδυ της Δευτέρας 31 Ιουλίου 2023 και από ώρα 7:30 μ.μ. μέχρι τα μεσάνυχτα της Τρίτης 1ης Αυγούστου 2023.
Η πρόσκληση από τον Μητροπολίτη Άνθιμο
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμος μέσω του e-evros.gr απηύθυνε πρόσκληση για συμμετοχή στη λιτάνευση του Τιμίου Σταυρού στους δρόμους της Αλεξανδρούπολης, το βράδυ της Δευτέρας. «Ξενυχτάμε πολλά βράδια για πολλούς λόγους – Ένα βράδυ ας ξενυχτήσουμε για τον Τίμιο Σταυρό», αναφέρει ο Σεβασμιώτατος.
Λιτάνευση σε δρόμους και ενορίες της Αλεξανδρούπολης
Η λιτάνευση του Τιμίου Σταυρού θα ξεκινήσει από τον Μητροπολιτικό Ναό προς τον Ιερό Ναό του Αγίου Ελευθερίου, από εκεί προς τον Ιερό Ναό του Αγίου Νεκταρίου· στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος· στον Ναό της Παναγίας της Στρατήγισσας και το ξύλινο Παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννου του Ρώσου· στη συνέχεια μέσω της περιφερειακής οδού στον Άγιο Βασίλειο· από εκεί στην Αγία Κυριακή και μέσω της παραλιακής λεωφόρου θα καταλήξει ξανά στον Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Νικολάου λίγο μετά τα μεσάνυχτα, όπου ο Γέροντας Εφραίμ, θα τελέσει Θεία Λειτουργία.
Η βυζαντινή παράδοση
Η Εκκλησία την 1η Αυγούστου εισέρχεται στην περίοδο της Νηστείας του Δεκαπενταυγούστου. Την ίδια δε ημέρα εορτάζει την Πρόοδο του Τιμίου Σταυρού δηλαδή την έξοδο του Τιμίου Σταυρού από το παλάτι στη Πόλη και τη λιτάνευσή του στις συνοικίες της Κωνσταντινουπόλεως προς ευλογία των πιστών.
Στην Κωνσταντινούπολη, μετά την προσκύνηση του Τιμίου Ξύλου, γινόταν η λεγόμενη Πρόοδος, δηλαδή η περιφορά Του μέσα στην πόλη. Ο Σωφρόνιος Ευστρατιάδης στο Αγιολόγιο του αναφέρει τα έξης: «Κατά την ημέραν ταύτην εξήγετο εκ του σκευοφυλακίου της μεγάλης εκκλησίας ο Τίμιος Σταυρός, περιήγετο ανά την πόλιν και εξετίθετο εις διαφόρους ναούς προς προσκύνησιν και αγιασμόν των πιστών και πάλιν απετίθετο εις το σκευοφυλάκιον».
Ο Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος στο έργο «Έκθεσις Βασιλείου τάξεως» περιγράφει τον τρόπο που γινόταν, τόσο η προσκύνηση, όσο και η περιφορά. Το Τίμιο Ξύλο, λοιπόν, προσφερόταν για προσκύνηση από τους πιστούς από τις 23 Ιουλίου και για επτά ημέρες. Στη συνέχεια, για δύο εβδομάδες γινόταν η Πρόοδος του Τιμίου Ξύλου προς αγιασμό, η οποία κάλυπτε όλη σχεδόν την Πόλη και τα περίχωρά της. Στις 14 Αυγούστου περιέφερναν το Τίμιο Ξύλο στα ανάκτορα και το εναπόθεταν στο εκκλησάκι των Αγίων Θεοδώρων, που βρισκόταν εντός του παλατιού.
Η εορτή της Προόδου του Τιμίου Σταυρού καθιερώθηκε να τελείται στις εκκλησίες, λόγω της σωτηρίας των Βυζαντινών από την επιδρομή των Σαρακηνών, με τη δύναμη του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού, επί αυτοκρατορίας του Μανουήλ Κομνηνού.
