Εντός δεκαπέντε ημερών αναμένεται να εκδοθεί η απόφαση για το αν τελικά η Αγιά Σοφιά θα μετατραπεί σε τζαμί ή θα παραμείνει ως μουσείο, ενώ την ίδια ώρα με νέες προκλητικές δηλώσεις ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κάλεσε τη διεθνή κοινή γνώμη να μην παρεμβαίνει σε ότι έχει να κάνει με τους χώρους προσευχής στη χώρα του, καθώς αυτό αποτελεί παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων όπως τόνισε.
Συγκεκριμένα, μιλώντας σε τελετή στο Levent τζαμί στην Κωνσταντινούπολη, ο πρόεδρος της Τουρκίας είπε χαρακτηριστικά: “Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να παρεμβαίνει στους χώρους προσευχής της χώρας μας, όπως δεν παρεμβαίνουμε εμείς σε άλλες χώρες. Οι κατηγορίες σε βάρος μας για την Αγιά Σοφία αποτελούν επίθεση στα κυριαρχικά μας δικαιώματα”.
Ηχηρή παρέμβαση από τη Ρωσία
«Η Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της Ορθόδοξης Ιστορίας και Πολιτισμού» υπογράμμισε ο αναπληρωτής επικεφαλής του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου της Μόσχας, ο Πρωτοπρεσβύτερος Νικολάι Μπαλασόφ, εκφράζοντας την ελπίδα ότι ο Τούρκος Πρόεδρος «θα επιδείξει σοφία».
Ο π. Νικολάι Μπαλασόφ, με δηλώσεις του στο Ria Novosti, επεσήμανε ότι η τυχόν μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος θα είχε σημαντικές συνέπειες.
«Αναμένεται να δημοσιεύσουν επίσημα την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας εντός δύο εβδομάδων, αν και σύμφωνα με πληροφορίες την αποδέχτηκαν εκπληκτικά γρήγορα – προφανώς προετοιμασμένοι προσεκτικά» τόνισε και πρόσθεσε: «Ωστόσο, σύμφωνα με δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης, η απόφαση δεν είναι οριστική. Λένε ότι ο ίδιος ο πρόεδρος αποφασίζει, όπως και ο Κεμάλ Ατατούρκ αποφάσισε να την κάνει από τζαμί, μουσείο».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΑ ΟΣΑ ΔΗΛΩΣΕ
Η εκπρόσωπος Τύπου του ρωσικού ΥΠΕΞ, Μαρία Ζαχάροβα, για το ίδιο θέμα δήλωσε: «Η Μόσχα αναμένει η απόφαση της Τουρκίας για το καθεστώς της Αγίας Σοφίας να είναι ισορροπημένη και να λαμβάνει υπόψη το πλαίσιο που έχει θέσει η UNESCO».
«Πιστεύουμε ότι ο ναός της Αγίας Σοφίας είναι εξαιρετικά σημαντικός, από πολιτισμική και ιστορική άποψη, για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Η UNESCO έχει συμπεριλάβει την Αγία Σοφία στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς και πιστεύουμε ότι οποιεσδήποτε αξιώσεις σχετικά με τον χαρακτήρα του μνημείου, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης και την προσβασιμότητάς του, θα είναι συμβατές με το καθεστώς που έχει θεσπίσει και υπαγορεύει ο Οργανισμός. Επίσης, η Μόσχα αναμένει ότι η απόφαση της Αγκυρας θα έχει μετρημένο χαρακτήρα, λαμβάνοντας υπόψη και πως πρόκειται για ευαίσθητο ζήτημα για τους θρησκευόμενους πληθυσμούς», σημείωσε χαρακτηριστικά η Ρωσίδα αξιωματούχος.
Την ανησυχία του για το ενδεχόμενο μετατροπής της Αγιά Σοφιάς σε τέμενος, εξέφρασε και ο επικεφαλής του Συνοδικού Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων Μητροπολίτης Βολοκολμάσκ, κ. Ιλαρίων.
«Παρακολουθούμε προσεκτικά τα γεγονότα αναφορικά με την την Αγία Σοφία. Περιμένουμε την επίσημη δημοσίευση της απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου της Τουρκίας, η οποία, σύμφωνα με δημοσιεύματα Τύπου, θεώρησε ότι το καθεστώς της Αγίας Σοφίας, που είναι σήμερα μουσείο, μπορεί να αλλάξει με το διάταγμα του προέδρου της χώρας. Ελπίζουμε ότι δεν θα ληφθεί η απόφαση να μετατραπεί ο καθεδρικός ναός σε τζαμί », δήλωσε ο Μητροπολίτης στο πρακτορείο Interfax.
Ο Σεβασμιώτατος σημείωσε ότι η εκκλησία της Αγίας Σοφίας είναι «η κληρονομιά όλης της ανθρωπότητας».
«Στον ναό έχουν διατηρηθεί τμήματα από ανεκτίμητα ψηφιδωτά που απεικονίζουν τον Χριστό, τη Μητέρα του Θεού, τον Ιωάννη τον Βαπτιστή, τους Βυζαντινούς αυτοκράτορες και αυτοκράτειρες», υπενθύμισε ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ και διερωτήθη: «Ποια θα είναι η τύχη αυτών των μωσαϊκών εάν ο ναός μετατραπεί σε τζαμί;»
Υπογράμμισε επίσης, ότι οποιαδήποτε αλλαγή στις υπάρχουσες ισορροπίες και το μακροπρόθεσμο καθεστώς του ναού, μπορεί να βλάψει σοβαρά την αμοιβαία κατανόηση στον κόσμο, τον διάλογο μεταξύ των πολιτισμών και τον διαθρησκευτικό διάλογο.
Πρόσθεσε επίσης, ότι δεν συμμερίζεται τις απόψεις Τούρκων αξιωματούχων που ισχυρίζονται ότι η τύχη του ναού είναι εσωτερική υπόθεση της Τουρκίας. «Είναι δύσκολο να συμφωνήσουμε με αυτό», είπε. «Η Αγία Σοφία είναι ένα μνημείο παγκόσμιας σημασίας. Δεν είναι τυχαίο ότι η συζήτηση για την αλλαγή της κατάστασής της έχει ανακινήσει ολόκληρο τον κόσμο, και ειδικά τον χριστιανικό κόσμο. Εξάλλου, η εκκλησία είναι αφιερωμένη στον Χριστό, στην Σοφία του Θεού».
Η Αγιά Σοφιά κρίνει την ενταξιακή προοπτική της Τουρκίας
Στις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία, αλλά και στους τουρκικούς χειρισμούς σε θέματα όπως αυτό της Αγίας Σοφίας και των παράνομων γεωτρήσεων και πόσο αυτοί καθορίζουν την ενταξιακή της πορεία, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Επίτροπος για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής, Μαργαρίτης Σχοινάς, κατά την διάρκεια συζήτησης στο πλαίσιο του αναπτυξιακού συνεδρίου, που συνδιοργανώνουν στην Πάτρα, η εφημερίδα «Πελοπόννησος» και η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας.
Ειδικότερα, όσον αφορά στις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία, είπε ότι το ευρύτερο πλαίσιο των ευρωτουρκικών σχέσεων είναι σε μία ρευστότητα και όχι με την υπευθυνότητα της Ευρώπης,. «Τα όρια αυτής της ρευστότητας πρέπει να γίνουν σαφή και να γίνουν σαφέστατες οι κατευθύνσεις του αύριο: Το πώς θα ζήσουμε μαζί, πώς μπορούμε να διαχειριστούμε θέματα, όπως το μεταναστευτικό και η αντιτρομοκρατική συνεργασία, πώς θα ζήσουμε στο περιφερειακό περίγραμμα που ακουμπάει την Ανατολική Μεσόγειο, τη Λιβύη τη βόρειο Αφρική, καθώς και ποιες δυνατότητες θα έχει η Τουρκία σε βάθος χρόνου, ώστε να διατηρήσει μία προενταξιακή προοπτική και πόσο συμβατή θα είναι αυτή η προοπτική με δράσεις όπως οι παράνομες γεωτρήσεις και η Αγία Σοφία».
Με αφορμή την απογοήτευση που εξέφρασαν οι αρχές της Τουρκίας, για το γεγονός ότι η χώρα περιλαμβάνεται στον κατάλογο των χωρών που αποκλείονται από τουριστικές επισκέψεις, ο Μαργαρίτης Σχοινάς είπε ότι «τα κριτήρια δεν ήταν πολιτικά και αυθαίρετα, αλλά επιδημιολογικά».