Την ερχόμενη Τρίτη, 15 Νοεμβρίου 2022, ο παγκόσμιος πληθυσμός προβλέπεται να φτάσει τα 8 δισεκατομμύρια άτομα, ορόσημο στην ανθρώπινη ανάπτυξη.
Της Δέσποινας Σωτηρίου
Όπως αναφέρει ο ΟΗΕ αυτή η άνευ προηγουμένου ανάπτυξη οφείλεται στη σταδιακή αύξηση της ανθρώπινης διάρκειας ζωής λόγω βελτιώσεων στη δημόσια υγεία, τη διατροφή, την προσωπική υγιεινή και την ιατρική. Είναι επίσης το αποτέλεσμα των υψηλών και επίμονων επιπέδων γονιμότητας σε ορισμένες χώρες.
Ενώ ο παγκόσμιος πληθυσμός χρειάστηκε 12 χρόνια για να αυξηθεί από τα 7 στα 8 δισεκατομμύρια, θα χρειαστούν περίπου 15 χρόνια —μέχρι το 2037— για να φτάσει τα 9 δισεκατομμύρια, σημάδι ότι ο συνολικός ρυθμός αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού επιβραδύνεται.
Πού αυξάνεται ο πληθυσμός
Ο παγκόσμιος πληθυσμός αυξάνεται με τον πιο αργό ρυθμό από το 1950, έχοντας πέσει κάτω από 1 τοις εκατό το 2020. Οι τελευταίες προβλέψεις των Ηνωμένων Εθνών υποδηλώνουν ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός θα μπορούσε να αυξηθεί σε περίπου 8,5 δισεκατομμύρια το 2030 και 9,7 δισεκατομμύρια το 2050. Προβλέπεται να φτάσει σε ένα ανώτατο όριο περίπου 10,4 δισεκατομμυρίων ανθρώπων κατά τη δεκαετία του 2080 και να παραμείνει σε αυτό το επίπεδο μέχρι το 2100.
Το World Population Prospects 2022 αναφέρει επίσης ότι η γονιμότητα έχει μειωθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες για πολλές χώρες. Σήμερα, τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε μια χώρα ή περιοχή όπου η γονιμότητα κατά τη διάρκεια της ζωής είναι κάτω από 2,1 γεννήσεις ανά γυναίκα, περίπου το επίπεδο που απαιτείται για μηδενική ανάπτυξη μακροπρόθεσμα για έναν πληθυσμό με χαμηλή θνησιμότητα. Οι πληθυσμοί 61 χωρών ή περιοχών προβλέπεται να μειωθούν κατά 1 τοις εκατό ή περισσότερο μεταξύ 2022 και 2050, λόγω των σταθερών χαμηλών επιπέδων γονιμότητας και, σε ορισμένες περιπτώσεις, των αυξημένων ρυθμών μετανάστευσης.
Πάνω από το ήμισυ της προβλεπόμενης αύξησης του παγκόσμιου πληθυσμού έως το 2050 θα συγκεντρωθεί σε οκτώ χώρες: τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, την Αίγυπτο, την Αιθιοπία, την Ινδία, τη Νιγηρία, το Πακιστάν, τις Φιλιππίνες και την Ενωμένη Δημοκρατία της Τανζανίας. Οι χώρες της υποσαχάριας Αφρικής αναμένεται να συνεισφέρουν περισσότερο από το ήμισυ της αύξησης που αναμένεται έως το 2050.
(AP Photo/Ben Curtis, File)
Ένας πληθυσμός που γερνάει
Το μερίδιο του παγκόσμιου πληθυσμού ηλικίας 65 ετών και άνω προβλέπεται να αυξηθεί από 10 τοις εκατό το 2022 σε 16 τοις εκατό το 2050. Σε εκείνο το σημείο, αναμένεται ότι ο αριθμός των ατόμων ηλικίας 65 ετών και άνω παγκοσμίως θα είναι υπερδιπλάσιος ο αριθμός των παιδιών κάτω των 5 ετών και περίπου όσος ο αριθμός των παιδιών κάτω των 12 ετών.
Προσδόκιμο ζωής
Το παγκόσμιο προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση έφτασε τα 72,8 χρόνια το 2019, μια βελτίωση σχεδόν 9 ετών από το 1990. Περαιτέρω μειώσεις στη θνησιμότητα αναμένεται να οδηγήσουν σε μέση παγκόσμια μακροζωία περίπου 77,2 ετών το 2050. Ωστόσο, το 2021, το προσδόκιμο ζωής για τους λιγότερο ανεπτυγμένους χώρες υστερούσαν 7 χρόνια πίσω από τον παγκόσμιο μέσο όρο.
Η εικόνα στην Ελλάδα
Ήταν περίπου τρία χρόνια πριν, όταν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νέας Ιωνίας κ. Γαβριήλ μιλώντας ενώπιον της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, αναφέρθηκε στις μεγάλες ευθύνες των εκάστοτε κυβερνήσεων αλλά και της ίδιας της Εκκλησίας για την «ωρολογιακή βόμβα» που βρίσκεται στα θεμέλια της χώρας και ονομάζεται δημογραφικό πρόβλημα.
Τον Οκτώβριο του 2019 η ομιλία του Μητροπολίτη κ. Γαβριήλ ενώπιον σχεδόν 80 μητροπολιτών περιείχε γενναίες δόσεις αυτοκριτικής για τις ευθύνες της Εκκλησίας, αλλά και της Πολιτείας. «Το δημογραφικό πρόβλημα», τόνισε «οδεύει προς μη αναστρέψιμη πορεία και καθίσταται ως το μεγαλύτερο πρόβλημα της σύγχρονης Ελλάδος, αφού απειλεί όχι μόνο την εθνική μας ανεξαρτησία και την εδαφική μας ακεραιότητα, αλλά και το ίδιο το μέλλον του έθνους μας».
«Καθημερινά γινόμαστε μάρτυρες της εθνικής μας αυτοκτονίας και πρέπει να αναλάβουμε μέτρα ώστε να ανακοπεί η συνεχιζόμενη δημογραφική παρακμή του έθνους μας» τόνισε.
Οι θλιβερές διαπιστώσεις του ΟΗΕ
Το μεγάλο δημογραφικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα έρχεται να επιβεβαιώσει μία ακόμα έκθεση. Σύμφωνα με τα στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών, με βάση τα τρέχοντα ποσοστά γονιμότητας και την ηλικία του υπάρχοντος πληθυσμού, η χώρα μας από το 2022 έως το 2100 θα παρουσιάσει μείωση της τάξης του 39%.
Το ποσοστό αυτό αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα παγκοσμίως. Πιο συγκεκριμένα, το 2100 η Ελλάδα θα είναι η χώρα με την έβδομη μεγαλύτερη συρρίκνωση πληθυσμού, ο οποίος τότε θα είναι 6,38 εκατ. άτομα από 10,38 εκατ. που είναι σήμερα.
Αδειάζουν τα σχολεία
Τα παραπάνω επιβεβαιώθηκαν περίτρανα και από πρόσφατα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, στα οποία αποτυπώνεται το διαχρονικό δημογραφικό πρόβλημα λόγω της υπογεννητικότητας στην Ελλάδα.
Συγκεκριμένα από το 2010 έως το 2021 ο αριθμός των εγγεγραμμένων μαθητών σε δημοτικά σχολεία έχει μειωθεί σημαντικά παρά την αύξηση που καταγράφηκε την τριετία 2015 έως 2017.
Συγκεκριμένα:
Το 2010 οι εγγεγραμμένοι μαθητές στα δημοτικά σχολεία ήταν 633.291
Το 2021 οι εγγεγραμμένοι μαθητές στα δημοτικά σχολεία ήταν 606.400
