Η πανδημία και ο ρόλος της Ορθοδόξου Εκκλησίας βρέθηκε στο επίκεντρο στη συνάντηση υψηλού επιπέδου της ΕΕ με θρησκευτικούς ηγέτες με θέμα: «Ο Ευρωπαϊκός τρόπος ζωής».
Την Επιτροπή Αντιπροσώπων των Ορθόδοξων Εκκλησιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση (CROCEU ή Committee of Representatives of Orthodox Churches to the European Union) εκπροσώπησε ο Μητροπολίτης Βελγίου κ. Αθηναγόρας.
Πρόκειται για την πρώτη τέτοιου είδους Συνάντηση που φιλοξενήθηκε από τον Αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Μαργαρίτη Σχοινά. Στην Συνάντηση ήταν παρούσα, επίσης, η Roberta Metsola, Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που διορίστηκε μόλις προ μίας εβδομάδας ως υπεύθυνη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τον Διάλογο με θρησκευτικούς φορείς στην ΕΕ.
Η παρέμβαση του Μητροπολίτη Βελγίου Αθηναγόρα
Στην παρέμβασή του ο Σεβ. Μητροπολίτης κ. Αθηναγόρας ανέφερε, ότι η συνεχιζόμενη πανδημία έχει πολύ αρνητικό αντίκτυπο στην λατρευτική ζωή σε όλη την Ευρώπη. «Οι υπεύθυνοι που λαμβάνουν αποφάσεις θα πρέπει να λαμβάνουν συνεχώς υπ᾽ όψη τους το γεγονός ότι η λατρευτική εμπειρία είναι μία πρώτη και σημαντική εμπειρία, που διαδραματίζει τεράστιο ρόλο στην διασφάλιση της ευημερίας των κοινωνιών μας. Υπό το πρίσμα αυτό νομίζω ότι πρέπει να τονίσουμε την ανάγκη για μια βαθύτερη συζήτηση, προκειμένου να επιτευχθή μία σωστή ισορροπία μεταξύ των προστατευτικών μέτρων και των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδίως του δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας».
Στην συνέχεια αναφέρθηκε στην εκπαίδευση – και ιδιαιτέρως στην θρησκευτική εκπαίδευση – ως το πιο αποτελεσματικό εργαλείο για την πρόληψη του φανατισμού και της τρομοκρατίας. Πρότεινε, μάλιστα, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την επανασύσταση της χρηματοδότησης προγραμμάτων ανταλλαγής, που θα επιτρέπουν στους νέους να γνωρίσουν καλύτερα ο ένας τον άλλον στην θρησκευτική και πολιτιστική τους παράδοση.
Τέλος, για το θέμα της μετανάστευσης, ο Μητροπολίτης κ. Αθηναγόρας πρότεινε μία ισορροπημένη προσέγγιση, που θα ήταν εναρμονισμένη με το Ευαγγέλιο. Ενώ από τη μια μεριά η ΕΕ καταγγέλλει και καταπολεμά το διαρθρωμένο κακό, από την άλλη μεριά υφίσταται η εμπορία ανθρώπων, μία δραστηριότητα που δυστυχώς ευδοκιμεί πολύ άσχημα, με την μετεγκατάσταση πληθυσμών κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση και πέραν αυτής. «Πρέπει επίσης να βοηθήσουμε τους νεοεισερχόμενους να ενσωματωθούν στις νέες χώρες τους, να μάθουν την τοπική γλώσσα και να συμβάλουν στην κοινωνική ζωή. Το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβή είναι να καταλήξουν να ζουν σε γκέτο. Πρέπει να το αποφύγουμε με κάθε κόστος, διότι πολύ συχνά οδηγεί ακριβώς στον φανατισμό και την τρομοκρατία» κατέληξε.
Στην αλληλεγγύη στάθηκε ο Μαργαρίτης Σχοινάς
Tην ανάγκη της αλληλεγγύης, όχι μόνο τώρα που η κοινωνία βρίσκεται σε καιρό κρίσης αλλά και στο μέλλον, τόνισε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μαργαρίτης Σχοινάς.
«Tα αξιοθαύμαστα παραδείγματα αλληλεγγύης που έχουμε δει κατά τη διάρκεια της περιόδου της κρίσης δεν πρέπει να περιοριστούν μόνο στους καιρούς κρίσης, αλλά να είναι μέρος της πολιτικής μας στο μέλλον» υπογράμμισε.
Όπως ανέφερε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, το θέμα της φετινής συνάντησης ήταν ο Ευρωπαϊκός Τρόπος Ζωής και «πώς η παρούσα κρίση άλλαξε και δυσκόλεψε τον τρόπο που ζούμε, τον τρόπο που οργανώνουμε τις κοινωνίες μας, υπογραμμίζοντας παράλληλα την ευρωπαϊκή απάντηση σε ποικίλα μέτωπα, αλλά επίσης τον ρόλο των θρησκευτικών ηγετών στις κοινότητες πίστης στην προώθηση των αξιών της Ένωσή μας». «Ήταν επίσης μία ευκαιρία να εκφράσουμε την εκτίμησή μας για τις θέσεις που πήραν οι άνθρωποι της πίστης κατά την περίοδο της πανδημίας, αλλά επίσης να συζητήσουμε μαζί τους και να τους ακούσουμε σε πολύ σημαντικά θέματα για την κοινωνία μας, όπως η ασφάλεια, η ενσωμάτωση και η ένταξη και η μετανάστευση», προσέθεσε ο Μαργαρίτης Σχοινάς.
Αβεβαιότητα για τα Χριστούγεννα στην Ευρώπη
Ο Νοέμβριος φτάνει στο τέλος και ο Δεκέμβριος, που παραδοσιακά είναι μήνας σημαντικών εορτών, βρίσκει, τόσο τη χώρα μας, όσο και την υπόλοιπη Ευρώπη στη σκιά των περιοριστικών μέτρων στο πλαίσιο του περιορισμού της εξάπλωσης της πανδημίας του κορωνοϊού. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες οι Ορθόδοξοι ναοί λειτουργούν μεν, αλλά χωρίς την παρουσία πιστών ή αλλού με ελάχιστη συμμετοχή που δεν υπερβαίνει τα δέκα άτομα. Αβεβαιότητα μέχρι στιγμής επικρατεί και για το πως θα εορταστούν τα Χριστούγεννα.
Ας δούμε πιο αναλυτικά όμως το τι επικρατεί σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες και τα μέτρα που έχουν λάβει οι κατά τόπους Ιερές Μητροπόλεις του Οικουμενικού Θρόνου.
Γαλλία
Στη Γαλλία οι ναοί δέχονται και πάλι πιστούς από χθες, Σάββατο 29 Νοεμβρίου. Ο πρόεδρος της Γαλλίας κ. Εμμανουέλ Μακρόν απευθύνθηκε την περασμένη Τρίτη στους Γάλλους πολίτες με διάγγελμα για να τους ενημερώσει για την πορεία της χώρας στη μάχη με τον κορωνοϊό. Ο κ. Μακρόν αφού επιβράβευσε τους πολίτες τους τόνισε ότι ο κίνδυνος παραμένει υπαρκτός για τη Γαλλία και πρέπει να συνεχιστεί η προσπάθεια. Για τις Εκκλησίες και γενικά τους χώρους λατρείας ανέφερε ότι θα επαναλειτουργήσουν από το Σάββατο με 30 πιστούς. Όπως επεσήμανε θα υπάρξει κάποια ελάφρυνση στα μέτρα αλλά σταδιακά. Από τις 15 Δεκεμβρίου θα ισχύσει απαγόρευση της κυκλοφορίας από τις 9:00 μ.μ. έως τις 7:00 π.μ. Ο περιορισμός κυκλοφορίας δεν θα ισχύει το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων από τις 24 έως τις 25 Δεκεμβρίου. Όμως, θα απαγορεύονται οι συναθροίσεις αυτήν την περίοδο.
Γερμανία
Θα πρέπει να αποφευχθούν οι λειτουργίες στις Εκκλησίες για την παραμονή των Χριστουγέννων και τις υπόλοιπες ημέρες, αλλά θα επιδιωχθούν συγκεκριμένες συμφωνίες με την θρησκευτική κοινότητα το προσεχές διάστημα, ανακοίνωσε αργά το βράδυ της περασμένης Τετάρτης η Καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ, προαναγγέλλοντας συνέχιση του «μερικού lockdown» μέχρι τις αρχές Ιανουαρίου, με κάποια χαλάρωση για την περίοδο των Χριστουγέννων.
Έπειτα από διαβουλεύσεις διάρκειας 7,5 ωρών με τους Πρωθυπουργούς των κρατιδίων, η Καγκελάριος ανακοίνωσε ότι η εκθετική αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων έχει μεν ανακοπεί, αλλά «δεν μπορούμε να σε καμία περίπτωση να αρκεστούμε σε αυτή την μερική επιτυχία». Η προσπάθεια αναχαίτισης της εξάπλωσης του κορωνοϊού συνεχίζεται, τόνισε, «χρειάζεται ακόμη μια δυνατή προσπάθεια». Έτσι, από την 1η Δεκεμβρίου θα επιτρέπονται οι ιδιωτικές συναντήσεις έως και πέντε ατόμων από δύο νοικοκυριά, εξαιρουμένων των παιδιών κάτω των 14 ετών. Από τις 23 Δεκεμβρίου έως και την Πρωτοχρονιά ωστόσο τα άτομα που μπορούν να συναντηθούν θα ανέρχονται σε έως και 10. Τα σχολεία σε όλη τη χώρα θα κλείσουν για διακοπές στις 19 Δεκεμβρίου, αντί για τις 21 ή τις 23 που ήταν προγραμματισμένο, με στόχο τα παιδιά να περιορίσουν τις επαφές τους και να μειωθούν οι πιθανότητες μεταφοράς λοιμώξεων στις οικογενειακές και φιλικές συγκεντρώσεις των Χριστουγέννων. Οι επιχειρήσεις εστίασης θα εξακολουθήσουν να λειτουργούν μόνο για φαγητό σε πακέτο, ενώ τα ξενοδοχεία θα συνεχίσουν να δέχονται μόνο μη-τουριστικές διανυκτερεύσεις και δεν θα πραγματοποιηθούν εντός χώρας διακοπές για σκι έως τις 10 Ιανουαρίου – αντίστοιχα, οι πολίτες παρακαλούνται και να μην ταξιδέψουν στο εξωτερικό για τουρισμό.
Βέλγιο
Η Ιερά Μητρόπολη Βελγίου περιλαμβάνει ως γνωστόν τρεις χώρες στη δικαιοδοσία της. Το Βέλγιο, την Ολλανδία και το Λουξεμβούργο. Σε κάθε χώρα τα μέτρα μπορεί να είναι ισχυρά, αλλά σε κάθε περίπτωση διαφέρουν. Όπως τονίστηκε και στην πρόσφατη διαδικτυακή συνεδρίαση του Επισκοπικού Συμβουλίου της Μπενελούξ στο Βέλγιο η καθολική απαγόρευση που έχει επιβληθεί από την πολιτεία έχει ως αποτέλεσμα όλες οι δημόσιες λατρευτικές συνάξεις, με ελάχιστες εξαιρέσεις, έχουν απαγορευτεί τουλάχιστον μέχρι τις 13 Δεκεμβρίου. Διαφορετικά είναι τα πράγματα στην Ολλανδία και το Λουξεμβούργο, όπου οι ακολουθίες τελούνται με ελάχιστη συμμετοχή πιστών όμως.
Αυστρία
Περιοριστικά μέτρα μέχρι τις 6 Δεκεμβρίου βρίσκονται σε ισχύ για τους λατρευτικούς χώρους και στην Αυστρία. Οι λειτουργίες θα γίνονται κεκλεισμένων των θυρών με διαδικτυακή μετάδοση ενώ μόνο κατά τις κηδείες επιτρέπεται ανώτατο όριο 5ο ανθρώπων. Σε εγκύκλιο που εξέδωσε ο Μητροπολίτης Αυστρίας, μεταξύ άλλων, αναφέρει: “Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αυστρίας κ. Αρσένιος παροτρύνει τους πιστούς να εντείνουν τις προσευχές τους προς τον Τριαδικό Θεό υπέρ αποκαταστάσεως της υγείας των ασθενούντων και ενισχύσεως των ιατρών, του νοσηλευτικού προσωπικού και όλων των συναθρώπων μας. Παρακαλεί επίσης να συνεχισθεί η συμπροσευχή κάθε βράδυ στις 20.00, ώστε, παρά την απόσταση, να παραμείνουμε και πάλι ενωμένοι κατά τη δύσκολη αυτή περίοδο των περιορισμών. Διαβεβαιοί τους πιστούς ότι η Εκκλησία θα δέεται καθημερινά προς τον Κύριο, οι Ιερείς θα τελούν τις Ιερές Ακολουθίες και θα αναπέμπουν ικετήριες δεήσεις προ των Αγίων Εικόνων και των Ιερών λειψάνων για τη σωτηρία του λαού και το τέλος της πανδημίας. Ας υψώνεται „ως θυμίαμα ενώπιον του Θεού“ και η προσευχή των πιστών από τα σπίτια τους, ώστε με τη βοήθειά Του να ευοδωθούν οι κοινές προσπάθειες και να αντιμετωπισθούν ακόμη μια φορά με επιτυχία οι νέες προκλήσεις των καιρών”.
Σουηδία
Με απόφαση της Σουηδικής Κυβέρνησης για την προστασία της δημόσιας υγείας, από τις 24 Νοεμβρίου και μέχρι τις 22 Δεκεμβρίου, ορίζεται ως ανώτατος αριθμός σε χώρους συνάθροισης τα οκτώ (8) άτομα, μέτρο το οποίο ασφαλώς περιλαμβάνει και τους ναούς. Κατά τη Θεία Λειτουργία και τα Ιερά Μυστήρια που πρόκειται να τελεσθούν στο εν λόγω χρονικό διάστημα, μπορούν να συμμετέχουν μέχρι έξι (6) πρόσωπα, καθώς στον προβλεπόμενο συνολικό αριθμό των οκτώ (8) ατόμων συμπεριλαμβάνονται ο εφημέριος και ο βοηθός του.
Όπως τόνισε ο Μητροπολίτης Σουηδίας κ. Κλεόπας: “επειδή δεν θα πρέπει επ᾽ ουδενί να δώσουμε αφορμή ώστε η τοπική μας Εκκλησία να γίνει αιτία πρόκλησης δυσμενών σχολίων με άγνωστες συνέπειες, γι’ αυτό και σας παρακαλώ για την αυστηρή τήρηση στην προσέλευση και στα επικείμενα Ιερά Μυστήρια, με τη συμμετοχή μέχρι έξι (6) ατόμων”.