Η μικρασιατική καταστροφή ήταν η μεγαλύτερη τραγωδία του έθνους. Οι σφαγές Ελλήνων στη Σμύρνη γίνονταν πολλές φορές σε κοινή θέα. Ήταν οι μέρες που ελάχιστοι είχαν τη δύναμη να κάνουν κάτι για να σωθούν ζωές.
Η καταπληκτική ιστορία θάρρους και ανθρωπισμού του πλοίαρχου και του πληρώματος του ιαπωνικού εμπορικού σκάφους «TOKEI MARU» που το Σεπτέμβριο του 1922 έσωσε εκατοντάδες Έλληνες και Αρμένιους από τη φλεγόμενη Σμύρνη αψηφώντας τις απειλές και τις διαταγές των τουρκικών αρχών, αναβίωσε μέσα από τις εκδηλώσεις τιμής και μνήμης που διοργάνωσαν το Σαββατοκύριακο οι προσφυγικοί σύλλογοι στην Καβάλα υπό την αιγίδα του δήμου και με την παρουσία του πρέσβη της Ιαπωνίας στην Ελλάδα Yasunori Nakayama.
Οι εκδηλώσεις ξεκίνησαν το απόγευμα του Σαββάτου 24 Σεπτεμβρίου 2022 με την έπαρση της σημαίας της Ιαπωνίας έμπροσθεν του δημαρχιακού μεγάρου και την ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου της Ιαπωνίας, ενώ ακολουθήσαν παραδοσιακοί χοροί και τραγούδια από το Σύλλογο Μικρασιατών, τη Θρακική Εστία και τη Λέσχη Ποντίων.
Το βράδυ της ίδιας μέρας η εντυπωσιακή αίθουσα του ιστορικού κτιρίου της Μεγάλης Λέσχης γέμισε ασφυκτικά από κόσμο για την καθόλα ενδιαφέρουσα διάλεξη της καθηγήτριας Nanako Murata – Sawayanagi. Η ιστορικός και αντιπρόεδρος του πανεπιστημίου Toyo του Τόκιο, διδάκτωρ του πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, μιλώντας στην ελληνική γλώσσα, παρουσίασε στους παρευρισκόμενους την έρευνα που διεξάγει υπομονετικά εδώ και αρκετά χρόνια στα αρχεία των λιμενικών υπηρεσιών σχεδόν όλου του κόσμου, καθώς και των ασφαλιστικών εταιριών και των εφημερίδων, προκειμένου να τεκμηριώσει την παρουσία αυτού του πλοίου στη φλεγόμενη Σμύρνη και να αφηγηθεί την προσωπική ιστορία του γενναίου καπετάνιου και του πληρώματος, το πλήρες όνομα του οποίου παραμένει ακόμα άγνωστο.
Επίσης, ο καταξιωμένος αρθρογράφος της εφημερίδας «The National Herald New York» και ιστορικός ερευνητής Σταύρος Σταυρίδης, αναφέρθηκε στα ιστορικά γεγονότα εκείνης της περιόδου τα οποία σημάδεψαν την ελληνική ιστορία.
Ο Ιάπωνας πρέσβης στην Ελλάδα Yasunori Nakayama στο χαιρετισμό του έκανε εκτενή αναφορά στη γενναία απόφαση του καπετάνιου του “TOKEI MARU” να μεταφέρει τους Έλληνες και τους Αρμένιους πρόσφυγες από τα παράλια της Σμύρνης στη Μυτιλήνη και τον Πειραιά, ενώ δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει τους ισχυρούς δεσμούς που υπάρχουν ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ιαπωνία στον πολιτιστικό και οικονομικό τομέα.
Η βραδιά ολοκληρώθηκε με την προβολή του μικρού μήκους βραβευμένου animation του Ζαχαρία Σαμολαδά «Tokei Maru” (2017, 20′) όπου παρουσιάζεται η ιστορία του ιαπωνικού σκάφους και της σωτηρίας των Ελλήνων και Αρμενίων προσφύγων από τη φλεγόμενη Σμύρνη.
Οι διήμερες εκδηλώσεις, που πραγματοποιήθηκαν με πρωτοβουλία του βουλευτή Καβάλας και μέλους της κοινοβουλευτικής ομάδας φιλίας Ελλάδας – Ιαπωνίας Γιάννη Πασχαλίδη, ολοκληρώθηκαν το πρωί της Κυριακής με τη φύτευση μιας ιαπωνικής κερασιάς και την τοποθέτηση αναθηματικής στήλης μπροστά από το παλιό υδραγωγείο της Καβάλας (Καμάρες). Ακολούθησε επίσκεψη του πρέσβη της Ιαπωνίας και της συζύγου του στο μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού.
Ο Ιάπωνας Πρέσβης στην Ελλάδα, Yasunori Nakayama, έκανε εκτενή αναφορά στη γενναία απόφαση του καπετάνιου του “TOKEI MARU” θα μεταφέρει τους Έλληνες και τους Αρμένιους πρόσφυγες από τα παράλια της Σμύρνης στη Μυτιλήνη και τον Πειραιά, ενώ δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει τους ισχυρούς δεσμούς που υπάρχουν ανάμεσα στην Ελλάδα και την Ιαπωνία στον πολιτιστικό και όχι μόνο τομέα.
Ο κ. Πασχαλίδης, όπως αναφέρει το paratiritis-news.gr σημείωσε πως “η ιδέα για την εκδήλωση αυτή αποτέλεσε καρπό της συνάντησής μου με τον Ιάπωνα Πρέσβη κ. Yasunori Nakayama τον περασμένο Νοέμβριο. Η εξιστόρηση των γεγονότων συγκίνησε και τους δυό μας και αποφασίσαμε να συνεργαστούμε από κοινού για μια εκδήλωση μνήμης στη Καβάλα. Βέβαια οφείλω να μοιραστώ ότι το γενικότερο ζήτημα του «TOKEI MARU» ετέθη στον Πρέσβη κατά τη προηγηθείσα επίσκεψή του στο Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού Καβάλας, κάτι που νομίζω αποδεικνύει τι συμβαίνει όταν συνεργαζόμαστε για ένα κοινό σκοπό”.