Η λειτουργία του πρώτου ιδιωτικού αποτεφρωτηρίου στην Ριτσώνα έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία και προβληματισμό στους κόλπους της Εκκλησίας, ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι ήδη προχωρούν οι εργασίες για την κατασκευή δύο ακόμα χώρων καύσης νεκρών ο ένας στον Ελαιώνα Αττικής κι ο άλλος στην Πάτρα .
Άμεση ήταν η αντίδραση της Ιεράς Μητροπόλεως Θηβών και Λεβαδείας, η οποία με ψήφισμά της αναφέρει ότι οι Ιερείς δεν θα δεχθούν να τελούν «νεκρώσιμη ακολουθία (κηδεία), υπέρ αναπαύσεως της ψυχής ατόμου, το οποίο αποφάσισε και ζήτησε, το ίδιο ή το οικογενειακό περιβάλλον του, την καύση και όχι την ταφή του νεκρού σώματός του».
«Η ταφή του νεκρού σώματος του ανθρώπου στη γη, προϋποθέτει και υπονοεί πίστη στην Ανάσταση των νεκρών κατά τη Δευτέρα Παρουσία και σημαίνει την ελπίδα και εσχατολογική προσδοκία της ζωής του μέλλοντος αιώνος. Αντιθέτως η καύση και αποτέφρωση υποδηλώνει έλλειψη πίστης και ελπίδας, καθώς σημαίνει τον πλήρη αφανισμό και εκμηδενισμό του ανθρώπου», αναφέρει μεταξύ άλλων το ψήφισμα.
Στο θέμα παρενέβη και ο Μητροπολίτης Πειραιώς κ. Σεραφείμ ο οποίος με εγκύκλιό του καλεί τους Ιερείς να μην τελούν την Εξόδιο Ακολουθία, ούτε επιμνημόσυνη δέηση, αν ακολουθηθεί καύση του νεκρού. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης αναφέρει χαρακτηριστικά: “Η καύσις του σώματος και η σύνθλιψις των οστών εις τον «σπαστήρα» αποτελούν εικονοκλαστικήν πράξι που προσβάλλει την πίστι της Εκκλησίας εις την αιωνιότητα. Η διαδικασία της φθοράς του σώματος πρέπει να είναι φυσική και ποτέ εξαναγκασμένη. Η φύσις αναλαμβάνει την φθορά του σώματος. Η καύσις είναι πράξις βίας επί του σώματος”.
Ανάλογη στάση, φαίνεται ότι τηρεί και η Μητρόπολη Λαρίσης και Τυρνάβου, η οποία εμμένει στην απόφαση του 2016 της ιεράς Συνόδου, με τους Ιερείς να δηλώνουν στα τοπικά μέσα ότι «δεν πρόκειται να ταφεί στην περιφέρειά μας κανένας που θα επιλέξει την αποτέφρωση από την ταφή».
Θέση στο θέμα της καύσης των νεκρών παίρνει και ο Μητροπολίτης Καρπενησίου κ.Γεώργιος , κρίνοντας σωστή την απόφαση των ιερέων της Βοιωτίας, να μην επιτρέπουν νεκρώσιμες ακολουθίες και μνημόσυνα, σε όσους επιλέγουν την αποτέφρωση. Όπως εξηγεί, με συνέντευξή του στον star fm , είναι κάτι που αντιβαίνει τους ιερούς κανόνες της εκκλησίας και είναι αδιανόητο πιστοί Χριστιανοί να επιλέγουν την καύση, κάτι που υποδηλώνει έλλειψη πίστης και ελπίδας για την Ανάσταση. Άλλωστε χωρίς ταφή δεν θα είχαμε το άφθαρτο σώμα δεκάδων Αγίων της Εκκλησίας μας, ακόμη και σήμερα.
Η Θέση της Ιεράς Συνόδου
Το 2014 με απόφαση της Ιεράς Συνόδου εστάλη εγκύκλιος στις Μητροπόλεις, η οποία απαγόρευε την τέλεση της νεκρώσιμης ακολουθίας και του μνημόσυνου σε όσους επέλεγαν την καύση. Η εγκύκλιος ανέφερε ακόμα πως «η Εκκλησία δεν δέχεται για τα μέλη της την αποτέφρωση του σώματος» και τόνιζε ότι «η αποτέφρωση του σώματος δεν είναι σύμφωνη προς την πράξη και παράδοση της Εκκλησίας για θεολογικούς, κανονικούς και ανθρωπολογικούς λόγους».
Η Ιερά Σύνοδος ξεκαθάρισε ότι για να αποφευχθεί οποιαδήποτε, θεολογική, κανονική, ανθρωπολογική εκτροπή, «απαραίτητος είναι ο σεβασμός των θρησκευτικών πεποιθήσεων και η διακρίβωση της οικείας βουλήσεως του κεκοιμημένου και όχι η βούληση ή η δήλωση των οικείων του». Πάντως, σύμφωνα με την εγκύκλιο επιτρεπόταν στους Μητροπολίτες να δώσουν την άδεια για τέλεση τρισάγιου, κάτι που γινόταν μέχρι σήμερα πριν από τη μεταφορά και αποτέφρωση στο εξωτερικό.
Το 2016 η Ιερά Σύνοδος πήρε εκ νέου θέση, τονίζοντας σε ανακοίνωση που εξέδωσε ότι δεν είναι «αξιοπρεπές για τον νεκρό να καεί σε κλίβανο» και ότι θεωρεί «το ανθρώπινο σώμα ως ναό του Αγίου Πνεύματος, στοιχείο της υποστάσεως του ανθρώπου, που έχει πλασθεί κατ’ εικόνα και ομοίωση του Θεού και για τον λόγο αυτό η ορθόδοξη χριστιανική παράδοση αντιμετωπίζει το νεκρό σώμα «όχι ως “στερεό απόβλητο”, όπως οι απολογητές της αποτέφρωσης, αλλά το περιβάλλει με σεβασμό και τιμή ως έκφραση αγάπης προς το κεκοιμημένο μέλος της».
Στην σχετική ανακοίνωση τονίζεται επίσης , ότι κατά τη σύγχρονη διαδικασία τής κατ’ ευφημισμόν «αποτεφρώσεως» μετά την καύση της σορού σε κλίβανο, ο ανθρώπινος σκελετός ρίχνεται σε ηλεκτρικό σπαστήρα (μίξερ, cremulator), θρυμματίζεται και μετατρέπεται σε σκόνη. Η Ιερά Σύνοδος αρνείται ότι είναι αξιοπρεπές για τον νεκρό να καεί σε κλίβανο και να θρυμματισθεί σε μίξερ και δεν διακρίνει ιδιαίτερες διαφορές «της σύγχρονης “αποτέφρωσης νεκρών” και της διαδικασίας ανακύκλωσης απορριμμάτων».
Η καύση των νεκρών από την άποψη της χριστιανικής ανθρωπολογίας και ηθικής.
«Η ταφή των νεκρών, δεν αποτελεί δογματικό θέμα με την έννοια κάποιου δογματικού όρου. Η ανάσταση των νεκρών, στην οποία πιστεύει η Εκκλησία, δεν θα εξαρτηθεί από την ταφή ή την καύση τους. Αλλά και από την άλλη πλευρά, η ταφή των νεκρών δεν είναι άσχετη με τη δογματική πίστη της Εκκλησίας. Η προτίμηση της ταφής και η απόρριψη της καύσεως των νεκρών συνδέονται στενά με την πίστη της Εκκλησίας για τον άνθρωπο και το σκοπό της υπάρξεώς του» αναφέρει σε άρθρο του στην Πεμπτουσία ο Γεώργιος Ι. Μαντζαρίδης, Ομότιμος Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΕΔΩ
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
«H σημερινή καύση των νεκρών είναι το κορυφαίο σύμβολο του μηδενισμού»
“Η εξέλιξη της Νομοθεσίας στο θέμα της καύσης των νεκρών»
Καύση των νεκρών για να ξεχάσουν την άλλη ζωή
Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης: «Περί της καύσεως των νεκρών»