Έκκληση προς την Εκκλησία της Ελλάδος και τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών κ.κ. Ιερώνυμο απευθύνει η Πρόεδρος του Ακαδημαϊκού Συμβουλίου της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Βελλάς Ιωαννίνων, Καθηγήτρια Μαρία Ράπτη, σχετικά με τα όσα ακούγονται και γράφονται το τελευταίο διάστημα για τη σταδιακή κατάργηση της Ακαδημίας.
“Δυστυχώς, παρακολουθούμε μία δημόσια συζήτηση ή καλύτερα την παρουσίαση τετελεσμένων γεγονότων για το μέλλον των Ακαδημιών, η οποία διεξάγεται εν πλήρη απουσία μας”, σημειώνει αρχικά η κ. Ράπτη.
“Σας παρακαλούμε να επανεξετάσετε το θέμα και να αναθεωρήσετε την κατάργηση της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης, αποδεσμεύοντάς την από το επικείμενο νομοσχέδιο που αφορά στη δευτεροβάθμια Εκκλησιαστική Εκπαίδευση. Η ΑΕΑ Βελλάς Ιωαννίνων, όπως και οι άλλες Ανώτατες Εκκλησιαστικές Ακαδημίες, έχει εμπράκτως ακαδημαϊκά αναβαθμίσει τα Προγράμματα Σπουδών της και λειτουργεί πλέον από άποψη διδασκαλίας ψηφιακά με δικούς της πόρους, χωρίς οικονομική και διοικητική επιβάρυνση του Υπουργείου σε συνθήκες πανδημίας Covid19, προσελκύοντας έτσι και μεγαλύτερο αριθμό φοιτητών, δεδομένου ότι με εγγεγραμμένους πάνω από 500 φοιτητές λειτουργεί με ετήσιο προϋπολογισμό λειτουργικών εξόδων της τάξεως των 85.000 ευρώ”, υπογραμμίζει.
Παράλληλα, προτείνει αντί να καταργηθούν οι ΑΕΑ, να αναβαθμιστούν σε πενταετείς, δηλαδή να χορηγούν τίτλο Master’s, ακολουθώντας πιστά την ευρωπαϊκή νομοθεσία για πενταετείς σπουδές στην Ανώτατη Εκπαίδευση, αφού διαθέτουν διδακτικό προσωπικό με αυξημένα τυπικά και ουσιαστικά επιστημονικά προσόντα. “Άλλωστε, αναβάθμιση με κατάργηση τριτοβάθμιας εκκλησιαστικής (τετραετούς φοιτήσεως) εκπαίδευσης και αντικατάστασής της από αδιαβάθμητες μεταλυκειακές δομές (διετούς φοίτησης) δεν νοείται. 5 Να σταματήσει η κατασκευασμένη φημολογία για την συγχώνευση-κατάργηση των ΑΕΑ, που αποτρέπει τους υποψηφίους να τις δηλώσουν στο μηχανογραφικό δελτίο, ιδιαίτερα στην Ήπειρο. Να αρχίσει ένας εποικοδομητικός διάλογος με εκπροσώπους Πολιτείας, Εκκλησίας και ΑΕΑ για την αναβάθμιση των ΑΕΑ”.
“Σας ευχαριστούμε για την κατανόηση και παρακαλούμε να μην επιτρέψετε τη διάλυση των δικών σας Ανώτατης Εκπαίδευσης Σχολών”, καταλήγει.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ Η ΕΠΙΣΤΟΛΗ:
Μακαριώτατε, Άγιε Πρόεδρε,
Σεβασμιώτατοι, Συνοδικοί Άγιοι Αρχιερείς, ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ !
Με έκπληξη, με λύπη, αλλά και εξαιρετική ανησυχία όλες αυτές τις ημέρες γινόμαστε καθημερινά κοινωνοί από τα ΜΜΕ των τεκταινομένων σχετικά με την Εκκλησιαστική Εκπαίδευση και τη σταδιακή κατάργηση των ΑΕΑ. Η απόφασή σας στην τελευταία συνεδρίαση της ΔΙΣ να παραπεμφθεί το θέμα των ΑΕΑ στη Ιεραρχία, μας δημιούργησε ελπίδες ότι η Εκκλησία θα αντιμετωπίσει το πρόβλημα που ανέκυψε με νηφαλιότητα, όπως έγινε και στο παρελθόν, όταν ζήτησε με έγγραφά της επισήμως 2 τη διατήρηση και αναβάθμιση των ΑΕΑ και όχι το κλείσιμό τους (αρ. Πρωτ. 610/13- 2-2018, αρ. Πρωτ. 4512/12-10-2018, αρ. Πρωτ. 4068/7-10-2020).
Δυστυχώς, παρακολουθούμε μία δημόσια συζήτηση ή καλύτερα την παρουσίαση τετελεσμένων γεγονότων για το μέλλον των Ακαδημιών, η οποία διεξάγεται εν πλήρη απουσία μας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το δημοσίευμα της θεωρούμενης έγκριτης εφημερίδος «Η Καθημερινή», το οποίο υπογράφει ο δημοσιογράφος κ. Απόστολος Λακασάς με τίτλο: «Αναδιάταξη και αναβάθμιση των Ιερατικών Σπουδών. Η συμφωνία Υπουργείου Παιδείας και Εκκλησίας για τις Εκκλησιαστικές Ακαδημίες». Με μεγάλη έκπληξη διαπιστώνουμε ότι το θέμα επανέρχεται ύστερα από συμφωνία Πολιτείας και Εκκλησίας. Ιδιαίτερα εκπλησσόμεθα για τη δημοσίευση ειλημμένων αποφάσεων και συμφωνιών, χωρίς αντικειμενική αξιολόγηση των υφιστάμενων υποδομών στις Σχολές μας και το χειρότερο χωρίς να λάβουν γνώση τα διοικητικά όργανα των ΑΕΑ. Σε όλο το δημοσίευμα διαφαίνεται έντονα η ανησυχία για το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο των αποφοίτων κληρικών και μελλοντικών στελεχών της Εκκλησίας, που προέρχονται από το υφιστάμενο καθεστώς των ΑΕΑ. Θα περίμενε κανείς να ανακοινώνονται προτάσεις, μέσα από την εν λόγω συμφωνία Πολιτείας και Εκκλησίας, που θα αναβαθμίζουν πραγματικά την Εκκλησιαστική Εκπαίδευση. Δυστυχώς, η μόνη ανακοίνωση που ήρθε στο φως της δημοσιότητας είναι η δημιουργία των διετών αδιαβάθμητων μεταλυκειακών σχολών (ΣΜΥΚ) για τους υποψήφιους κληρικούς στη θέση των τετραετών, πανεπιστημιακού επιπέδου Ακαδημιών. Προβάλλεται επίσης το επιχείρημα της ανεργίας των αποφοίτων των ΑΕΑ ως ένας σοβαρός λόγος που επιβάλλει την κατάργηση των Ακαδημιών. Όλοι γνωρίζουμε ότι το θέμα της ανεργίας των αποφοίτων των πανεπιστημιακών σχολών είναι ένα γενικότερο πρόβλημα και δεν αφορά μόνο τους αποφοίτους των ΑΕΑ. Ο επικαλούμενος εξορθολογισμός, που τόσο πρόωρα ανακοινώνεται μόνο για τις ΑΕΑ, μας προκαλεί ανησυχίες και εύλογα ερωτήματα. Είναι χαρακτηριστική η επιστολή διαμαρτυρίας του Πρωτοπρεσβύτερου π. Βασιλείου Θερμού προς την εν λόγω εφημερίδα και η απάντηση του κου Α. Λακασά : «Η «Κ», μέσω και των δηλώσεων του Γενικού Γραμματέα Θρησκευμάτων Γεώργιου Καλαντζή, παρουσίασε τον σχεδιασμό του αρμόδιου υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων για τις Ανώτατες Εκκλησιαστικές Ακαδημίες (ΑΕΑ) στην Ελλάδα».
Οποιοσδήποτε περαιτέρω σχολιασμός εκ μέρους μας περιττεύει, εκτός του ότι ο κ. Καλατζής είναι υπεύθυνος για την Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και όχι για την Τριτοβάθμια στην οποία ανήκουν οι ΑΕΑ. Εμείς θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε την Ιερά Σύνοδο για την στήριξη την οποία παρείχε έως σήμερα στις ΑΕΑ της χώρας. Απευθυνόμαστε σε εσάς, Μακαριώτατε και Άγιοι Αρχιερείς, από την Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Βελλάς Ιωαννίνων, η οποία εδρεύει πλησίον του ακριτικού, αλλά και ηρωικού Καλπακίου, 20 χιλιόμετρα από την Ελληνοαλβανική μεθόριο.
Η Εκκλησιαστική Εκπαίδευση στη Βελλά έχει μακραίωνη ιστορία και πολυμορφία εκπαιδευτικών σχημάτων με τις απαρχές της λειτουργίας της από την περίοδο ακόμα της τουρκοκρατίας υπό διάφορες ονομασίες και μορφές. Η Σχολή Βελλάς Ιωαννίνων προσφέρει τις εκπαιδευτικές της υπηρεσίες στην τοπική κοινωνία της Ηπείρου, στο Έθνος, στον Άνθρωπο και στην Εκκλησία του Κυρίου Ιησού Χριστού από το 1911. Ο εκκλησιαστικός χαρακτήρας της Σχολής Βελλάς και η προσφορά της προς την Εκκλησία, την Πολιτεία και την παιδεία του γένους μας, υπήρξε διαχρονικός και σταθερός μέσα από όλα τα εκπαιδευτικά σχήματα με τα οποία λειτούργησε από την ίδρυσή της, ως ιεροδιδασκαλείο (Βελλάς), ως Ανωτέρα Εκκλησιαστική Σχολή και μετά ταύτα μέχρι και σήμερα, ως Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία με δύο Προγράμματα Σπουδών (Ιερατικών Σπουδών και Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής και Ψαλτικής). Για πάνω από 120 χρόνια αποτελεί εμβληματικό θεσμό, ο οποίος βρίσκεται στις καρδιές όλου του λαού της Ηπείρου και γενικά της Δυτικής Ελλάδος (Ήπειρος, Επτάνησα, κ. άλ.). Χιλιάδες κληρικών και έξοχων προσωπικοτήτων του ελληνικού βίου έχουν γαλουχηθεί στις τάξεις της.
Η ΑΕΑ Βελλάς Ιωαννίνων εκπληρώνει στο μέγιστο δυνατό τον στόχο της ίδρυσής της, έχοντας αποδώσει κατά την 15ετή λειτουργία της εκατοντάδες κληρικούς και λαϊκούς αποφοίτους , οι οποίοι υπηρετούν σε διάφορες υπηρεσίες, ιδιαίτερα δε αποτελούν σημαντικά στελέχη στην Εκκλησία της Ελλάδος, στο Οικ. Πατριαρχείο, στα πρεσβυγενή Πατριαρχεία της Ανατολής και στις απανταχού Ορθόδοξες Εκκλησίες. Η Σχολή συνεχίζει σταθερά να έχει ζωντανή παρουσία, από την ακριτική αυτή περιοχή της πατρίδας μας, όχι μόνο στην Ήπειρο, αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Απευθυνόμαστε σε εσάς από το μοναδικό εκπαιδευτικό Ίδρυμα Εκκλησιαστικής-Θεολογικής βάσεως σε ολόκληρη την Δυτική Ελλάδα, γιατί αρνούμαστε να πιστέψουμε ότι η Εκκλησία της Ελλάδος θα συναινέσει στο κλείσιμο των ΑΕΑ της χώρας, όλων ή κάποιων. Εάν, δηλαδή, κάποιος τραβήξει μία κάθετη νοητή γραμμή κατά τον άξονα Γευγελή-Λάρισα-Λειβαδιά-Κόρινθο-Κύθηρα, από το Βόρειο έως το Νότιο άκρο της Ελλάδος και εποπτεύσει στα δυτικά την παρουσία Ιδρύματος Εκκλησιαστικού-Θεολογικού προσανατολισμού, θα βρει μόνο την ΑΕΑ Βελλάς Ιωαννίνων. Γεωγραφικά η ΑΕΑ Βελλάς βρίσκεται περίπου στο κέντρο του Ν. Ιωαννίνων. Η κατάσταση που επικρατεί στο Βόρειο τμήμα του νομού είναι αποκαρδιωτική. Η βασική διοικητική δομή στο Βόρειο τμήμα του νομού είναι πλέον μόνο ο Δήμος Κόνιτσας και η Μητρόπολη Κονίτσης, ο οποίος δήμος πληθυσμιακά φθίνει με εκθετικούς ρυθμούς και με τα χωριά της παραμεθορίου να έχουν πρακτικά ερημώσει. Το Καλπάκι αποτελεί το πρώτο χώρο ανάσχεσης του εν λόγω φαινομένου με την Ακαδημία της Βελλάς να αποτελεί ένα πόλο έλξης πανεπιστημιακών καθηγητών και νέων ανθρώπων, των φοιτητών. Δεν είναι τυχαία η κραυγή αγωνίας του δημάρχου Πωγωνίου, Κώστα Καψάλη προς στην υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως: «Σε μία εποχή που η Ορθόδοξη Εκκλησία προσπαθεί να δημιουργήσει Ιερατικές-Εκκλησιαστικές Σχολές στα πέρατα του κόσμου, η επικείμενη κατάργηση της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα αποτελεί πρόταση που αφενός δεν εξυπηρετεί κανέναν σκοπό κι αφετέρου θα έχει δυσμενείς συνέπειες για τη διακονία της Εκκλησίας…
Σε ό,τι αφορά το Δήμο Πωγωνίου, η Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Βελλάς Ιωαννίνων έχει ζωντανή παρουσία στην ακριτική μας περιοχή, ενώ στην πολύχρονη λειτουργία της έχει αποδώσει εκατοντάδες κληρικούς και λαϊκούς αποφοίτους που υπηρετούν σε διάφορες υπηρεσίες και αποτελούν σημαντικά στελέχη στην Εκκλησία της Ελλάδος, στο Οικουμενικό Πατριαρχείο κ.λπ. Η δε κατάργηση της Σχολής θα αποτελέσει σημαντικό πλήγμα για την παραμεθόρια περιοχή μας».
Μακαριώτατε, Άγιοι Ιεράρχες, σας παρακαλούμε να επανεξετάσετε το θέμα και να αναθεωρήσετε την κατάργηση της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης, αποδεσμεύοντάς την από το επικείμενο νομοσχέδιο που αφορά στη δευτεροβάθμια Εκκλησιαστική Εκπαίδευση. Η ΑΕΑ Βελλάς Ιωαννίνων, όπως και οι άλλες Ανώτατες Εκκλησιαστικές Ακαδημίες, έχει εμπράκτως ακαδημαϊκά αναβαθμίσει τα Προγράμματα Σπουδών της και λειτουργεί πλέον από άποψη διδασκαλίας ψηφιακά με δικούς της πόρους, χωρίς οικονομική και διοικητική επιβάρυνση του Υπουργείου σε συνθήκες πανδημίας Covid19, προσελκύοντας έτσι και μεγαλύτερο αριθμό φοιτητών, δεδομένου ότι με εγγεγραμμένους πάνω από 500 φοιτητές λειτουργεί με ετήσιο προϋπολογισμό λειτουργικών εξόδων της τάξεως των 85.000 ευρώ. Έπειτα από πολύχρονη παντελή έλλειψη διοικητικού προσωπικού, από μία επίπονη προσπάθεια που ξεκίνησε εδώ και 4 περίπου έτη, η ΑΕΑ διαθέτει πλέον επαρκή και ικανότατο διοικητικό προσωπικό, έχει μεταβεί σε σχεδόν πλήρες ψηφιακό επίπεδο λειτουργίας (ψηφιακό φοιτητολόγιο, μισθοδοσία, οικονομικό πρόγραμμα, κ. άλ.) και αντιμετωπίζει πληρέστατα τις νέες απαιτήσεις τις δημόσιας διοίκησης με αγαστή και άριστη συνεργασία με τις Υπηρεσίες του Υπουργείου, σύμφωνα με τα σύγχρονα πανεπιστημιακά πρότυπα. Η σημαντικής δε αξίας Βιβλιοθήκη της Σχολής έχει αρχίσει το έργο της ψηφιοποίησης με μόνιμο Βιβλιοθηκονόμο.
Σας παρακαλούμε, στις δυσχερείς σημερινές συνθήκες που βιώνει ο κόσμος και η πατρίδα μας, η Εκκλησία να συμβάλει ώστε να βρεθούν τρόποι βελτίωσης των τυχόν παρατηρούμενων ελλείψεων, αποτρέποντας την κατάργηση ιδρυμάτων που προσέφεραν και συνεχίζουν να προσφέρουν στην κοινωνία. Ό,τι γκρεμίζεται δύσκολα ανοικοδομείται. Θα αποτελούσε, τολμούμε να πούμε, εθνικό πλήγμα, το σημαντικό αυτό προνόμιο που υφίσταται στην πατρίδα μας, το να υπάρχουν δηλ. δημόσιες εκκλησιαστικές σχολές που διακονούν τον όπου γης ελληνισμό και όχι μόνο, να χαθούν από την ανώτατη εκπαίδευση της χώρας μας. Προς διάψευση των τελευταίων δημοσιευμάτων, σας παρακαλούμε να ζητήσετε από την Πολιτεία, εν όψει, της ανακοίνωσης των εισακτέων για το Ακαδημαϊκό Έτος 2021-2022, να αυξηθεί ο αριθμός των εισακτέων στις ΑΕΑ. Συγκεκριμένα η ΑΕΑ Βελλάς ζήτησε να εισαχθούν την προσεχή ακαδημαϊκή χρονιά
80 για το Πρόγραμμα των Ιερατικών Σπουδών και 80 για το Πρόγραμμα της Εκκλησιαστικής Μουσικής και Ψαλτικής. Αποτελεί τιμή για τις Ακαδημίες το γεγονός ότι παρά την συστηματική πολεμική που αυτές δέχονται από διάφορες πλευρές, όπως τις μειώσεις των εισακτέων τα τελευταία χρόνια, για τις οποίες δεν ευθύνονται οι Σχολές, αλλά το Υπουργείο Παιδείας, τη μη παροχή της νόμιμης υποχρέωσης εκ μέρους της Πολιτείας, παρά τις εισηγήσεις της Εκκλησίας, κανενός επαγγελματικού δικαιώματος, αποτελούν επιλογή φοίτησης ενός σταθερού αριθμού φοιτητών,
ακριβώς, γιατί αυτοί οι φοιτητές έχουν σχέση με την Εκκλησία.
Προτείνουμε αντί να καταργηθούν οι ΑΕΑ, θα πρέπει να αναβαθμιστούν σε πενταετείς, δηλαδή να χορηγούν τίτλο Master’s, ακολουθώντας πιστά την ευρωπαϊκή νομοθεσία για πενταετείς σπουδές στην Ανώτατη Εκπαίδευση, αφού διαθέτουν διδακτικό προσωπικό με αυξημένα τυπικά και ουσιαστικά επιστημονικά προσόντα. Άλλωστε, αναβάθμιση με κατάργηση τριτοβάθμιας εκκλησιαστικής (τετραετούς φοιτήσεως) εκπαίδευσης και αντικατάστασής της από αδιαβάθμητες μεταλυκειακές δομές (διετούς φοίτησης) δεν νοείται. 5 Να σταματήσει η κατασκευασμένη φημολογία για την συγχώνευση-κατάργηση των ΑΕΑ, που αποτρέπει τους υποψηφίους να τις δηλώσουν στο μηχανογραφικό δελτίο, ιδιαίτερα στην Ήπειρο. Να αρχίσει ένας εποικοδομητικός διάλογος με εκπροσώπους Πολιτείας, Εκκλησίας και ΑΕΑ για την αναβάθμιση των ΑΕΑ.
Σας ευχαριστούμε για την κατανόηση και παρακαλούμε να μην επιτρέψετε τη διάλυση των δικών σας Ανώτατης Εκπαίδευσης Σχολών.
Μετά βαθυτάτου σεβασμού ασπάζομαι τη δεξιά σας,
H Πρόεδρος του Ακαδημαϊκού Συμβουλίου
της Α.Ε.Α Βελλάς Ιωαννίνων
Μαρία Ράπτη
Καθηγήτρια