Μνήμη Αλώσεως: Η “αμετάκλητη σάρωση ενός πολιτισμού”, τα “πανηγύρια” της επανεκλογής στην Αγιά Σοφιά και ο τελευταίος Αυτοκράτορας

«Στις 29 Μαΐου 1453 ένας πολιτισμός σαρώθηκε αμετάκλητα». Με τη φράση αυτή ο Άγγλος βυζαντινολόγος Στίβεν Ράνσιμαν περιγράφει την κατάληψη της Πόλης από τους Οθωμανούς, τις εκτεταμένες λεηλασίες και την πανηγυρική είσοδο του Μωάμεθ του Πορθητή στην Αγία Σοφία το βράδυ της άλωσης, όπου, «αναβάς επί της Αγίας Τραπέζης», ευχαρίστησε τον Αλλάχ.

Ύστερα από 570 χρόνια μετά την αποφράδα εκείνη ημέρα ένας νέος “Πορθητής” όπως έχει αυτοανακηρυχθεί, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μία ημέρα μετά την επανεκλογή του στην θέση του Προέδρου της χώρας καθώς έλαβε το 52,14% των ψήφων, έναντι 47,86% του σοσιαλδημοκράτη αντιπάλου του, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, ετοιμάζεται με φιέστες να “πανηγυρίσει” και την επέτειο της Άλωσης στον απόηχο της δικής του νίκης. Άλλωστε, μόλις την περασμένη Παρασκευή ο Ερντογάν καλούσε τους υποστηρικτές του να συμμετάσχουν μαζικά στις κάλπες, υπενθυμίζοντας πως : «Η 29η Μαΐου είναι μια από τις σημαντικότερες νίκες της ιστορίας μας με την κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης».

“Φιέστες” με επίκεντρο την Αγιά Σοφιά

Επί των ημέρων του το “μέγα μοναστήρι”, η Αγιά Σοφιά, ο εμβληματικός ναός της Βασιλεύουσας, από μουσείο μετατράπηκε σε τζαμί. Σύμφωνα με τους διεθνής αναλυτές, αλλά και το εσωτερικό της Τουρκίας με τον τρόπο αυτό ο Ερντογάν επιχείρησε να εργαλοιοποιήσει το θρησκευτικό αίσθημα. Μετέτρεψε την Αγιά Σοφιά όχι μόνο σε τζαμί, αλλά όπως φαίνεται και από τα χθεσινά “επινίκια”, σε δικό του κέντρο επίδειξης ισχύος. Ένα σύμβολό της Ορθοδοξίας το οποίο ο χρόνος το κατέστησε και σύμβολο του Παγκόσμιου Πολιτισμού, οικειοποιείται ως ένα προσωπικό σύμβολο από έναν αυταρχικό ηγέτη.

Ένα βίντεο από τους πανηγυρισμούς μέσα στην Αγία Σοφία κάνει τον γύρο του κόσμου. Μία νέα άλωση του πολιτισμού επιχειρείται εδώ και τρία χρόνια μετά την αλλαγή του καθεστώτος της Αγιά Σοφιάς. Οι εικόνες αυτές πρέπει να μας γεμίσουν με μεγαλύτερη ευθύνη μπροστά στο κάλεσμα της ιστορίας η οποία μας επιτάσσει να μην ξεχνούμε.

Ανήμερα της θλιβερής επετείου της Άλωσης της Πόλης, η προσευχή του Τούρκου προέδρου στην Αγία Σοφία, που επι των ημερών του επαναλειτούργησε ως μουσουλμανικό τέμενος, αναμένεται να συνδυαστεί με μια φαντασμαγορική φιέστα από αυτές που συνηθίζει τα τελευταία χρόνια το κυβερνών κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚP) επιχειρώντας να παρουσιάσει τον Ερντογάν ως νέο … Πορθητή!

Η μέρα που το “κλειδί της Οικουμένης” έπεσε εις χείρας αλλοθρήσκων

Η κατάληψη της Πόλης από τους Μωαμεθανούς ήταν το τραγικό τέλος μιας θλιβερής ιστορίας με ποικίλες διαπλοκές, εντός και εκτός των τειχών.  Οι διοικούντες την Πόλη, ενώ η οθωμανική λαίλαπα βρισκόταν προ των πυλών, αναζητούσαν την ανθρώπινη βοήθεια προς τα μέρη της Ευρώπης.

Η τελική έφοδος των Οθωμανών έγινε το πρωί της 29ης Μαΐου 1453. Κατά χιλιάδες οι στρατιώτες του Μωάμεθ εφόρμησαν στη σχεδόν ανυπεράσπιστη πόλη και την κατέλαβαν μέσα σε λίγες ώρες. Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, που νωρίτερα απέκρουσε με υπερηφάνεια τις προτάσεις συνθηκολόγησης του Μωάμεθ, έπεσε ηρωικά μαχόμενος.

Η 29η Μαΐου φέρνει κάθε χρόνο στη μνήμη των Ελλήνων την αποφράδα Τρίτη της 29ης Μαΐου 1453, κατά την οποία η Κωνσταντινούπολη, «το μάτι της Ανατολής» και «το κλειδί της Οικουμένης» κατά τον ανώνυμο θρηνωδό, έπεσε στα χέρια των αλλοθρήσκων Τούρκων∙ φέρει ακόμη στη μνήμη και την υπέροχη μορφή, τον τελευταίο Αυτοκράτορα του Βυζαντίου, τον ασκητικό αγωνιστή Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, τον Εθνομάρτυρα (1449-1453), ο οποίος έπεσε μαχόμενος στην πύλη του Αγίου Ρωμανού, αγωνιζόμενος ως λέων για να αναχαιτίσει το χείμαρρο των εισβολέων, αλλά ζει και μένει αθάνατος στους θρύλους, στην ψυχή και στο φρόνημα του Ελληνικού Λαού.

“Μη δειλιάσετε λοιπόν τώρα, αδέρφια μου”

Μία ημέρα πριν, ττο τρομακτικό βράδυ της Δευτέρας 28ης Μαΐου 1453, όπως διηγείται στο «ΧΡΟΝΙΚΟ» του ο Γεώργιος Φραντζής, ο Αυτοκράτορας σύναξε όλους τους βαθμοφόρους, στους οποίους απηύθυνε τα εξής λόγια:

«Ευγενέστατοι άρχοντες, εκλαμπρότατοι δήμαρχοι και στρατηγοί, γενναιότατοι στρατιώτες, τιμημένοι και πιστοί πολίτες, ξέρετε όλοι πολύ καλά ότι έφτασε η ώρα που ο εχθρός της πίστης μας αποφάσισε να μας πιέσει ακόμα περισσότερο με όλα τα πολεμικά μέσα και τεχνάσματα που διαθέτει…

…Αν ο Θεός, εξαιτίας των αμαρτιών μας, δώσει τη νίκη στους απίστους, διατρέχουμε τον κίνδυνο να χάσουμε την αγία πίστη που μας έδωσε ο Χριστός με το αίμα του και είναι το σημαντικότερο πράγμα απ’ όλα. Τι όφελος μπορεί να έχει κανείς αν κερδίσει ολόκληρο τον κόσμο αλλά χάσει την ψυχή του; Δεύτερον, θα χάσουμε την ένδοξη πατρίδα και την ελευθερία μας. Τρίτον, το άλλοτε ένδοξο κράτος μας, που τώρα πια είναι εξασθενημένο και ταπεινωμένο, θα πέσει στα χέρια του άπιστου τυράννου. Τέλος, θα χάσουμε τα αγαπημένα μας παιδιά, τις γυναίκες και τους υπόλοιπους συγγενείς μας.

Ο βάρβαρος σουλτάνος μάς έχει αποκλείσει 57 μέρες τώρα με όλες τις δυνάμεις του και μας πολιορκεί μέρα νύχτα με κάθε μέσο που διαθέτει, αλλά καταφέραμε να τον αποκρούσουμε με τη βοήθεια του Κυρίου μας Χριστού που βλέπει τα πάντα. Μη δειλιάσετε λοιπόν τώρα, αδέρφια μου. Είδατε ότι, ακόμα και στα μέρη όπου έπεσε το τείχος από τα τηλεβόλα και τις πολιορκητικές μηχανές, καταφέραμε να το επισκευάσουμε με τον καλύτερο τρόπο. Έχουμε στηρίξει όλες τις ελπίδες μας στην ακαταμάχητη δόξα του Θεού…

Οι εχθροί μας διαθέτουν όπλα, ιππικό, δύναμη και πλήθος, αλλά εμείς έχουμε εμπιστοσύνη στο όνομα του Κυρίου και Σωτήρα μας, στα χέρια μας και στη γενναιότητα που μας χάρισε ο Θεός. Ξέρω ότι η τεράστια αγέλη των απίστων θα επιτεθεί εναντίον μας, όπως συνηθίζει, με βάναυση ορμή, αλαζονεία και θράσος επειδή είμαστε λίγοι, ώστε να μας τρομάξουν, να μας κουράσουν και να μας κάνουν να χάσουμε το ηθικό μας με τις φωνές και τους αλαλαγμούς τους. Εσείς όμως γνωρίζετε καλά πόσο ανόητα είναι αυτά και δε χρειάζεται να σας τα θυμίσω. Σε λίγο θα επιτεθούν και θα ρίξουν εναντίον μας πέτρες και βέλη αμέτρητα σαν την άμμο της θάλασσας, αλλά ελπίζω ότι δεν θα πετύχουν τίποτα…».

Διαβάστε επίσης:

Τουρκία: Οπαδοί του Ερντογάν πανηγυρίζουν μέσα στην Αγία Σοφία

Τουρκικές εκλογές: Μεγάλος νικητής ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν