Νέα δεδομένα δημιουργεί στο εκκλησιαστικό ζήτημα της Ουκρανίας η ψήφιση από το κοινοβούλιο νόμου που προβλέπει την απαγόρευση της Ορθόδοξης Εκκλησίας που συνδέεται με το Πατριαρχείο Μόσχας και συχνά θεωρείται αναμεταδότης της επιρροής του Κρεμλίνου, σύμφωνα με Ουκρανούς βουλευτές.
Γραφείο ρεπορτάζ ope.gr
Άμεση ήταν η απάντηση της Ρωσίας η οποία κατήγγειλε την απόπειρα του Κιέβου «να καταστρέψει την ορθοδοξία» σύμφωνα με την εκπρόσωπο της ρωσικής διπλωματίας, Μαρία Ζαχάροβα. Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αφού ευχαρίστησε το κοινοβούλιο για την ψήφιση του νόμου εξήγγειλε ότι θα ξεκινήσει συνομιλίες με εκπροσώπους του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου.
Ο νόμος
Σύμφωνα με την Ένωση Ορθοδόξων Δημοσιογράφων, 265 βουλευτές υπερψήφισαν το νομοσχέδιο «Περί Προστασίας της Συνταγματικής Τάξης στη σφαίρα Δράσης των Θρησκευτικών Οργανώσεων», γνωστό και αλλιώς ως ψήφισμα 8371, ενώ μόλις 29 το καταψήφισαν και άλλοι 4 απείχαν. Ο νόμος τίθεται σε ισχύ 30 ημέρες από την ημερομηνία δημοσίευσής του. Πρέπει να υπογραφεί από τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι πριν τεθεί σε ισχύ, ενώ δίνει προθεσμία εννέα μηνών στις ενορίες της εν λόγω Εκκλησίας, η οποία έχει επικεφαλής τον Μητροπολίτη Κιέβου κ. Ονούφριο, για να «διακόψουν τις σχέσεις τους με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία», η οποία υποστηρίζει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Η Ορθόδοξη Εκκλησία, γνωστή και με τα αρχικά UOC, που στοχοθετείται από την απαγόρευση αυτή, είχε ανακοινώσει το Μάιο 2022 ότι διακόπτει κάθε σχέση με το Πατριαρχείο της Μόσχας αντιδρώντας έτσι στη ρωσική εισβολή που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του ιδίου έτους. Παράλληλα είχε κατηγορήσει τις ουκρανικές αρχές για διωγμούς.
H ουκρανική κυβέρνηση εκτιμά ότι η εν λόγω Εκκλησία παραμένει εκ των πραγμάτων εξαρτημένη από τη Ρωσία και ποινικές έρευνες διεξάγονται σε βάρος αξιωματούχων της. Ωστόσο, σύμφωνα με ουκρανούς ειδικούς, η κατάργηση των ενοριών που συνδέονται με τη Μόσχα υπάρχει κίνδυνος να πάρει μήνες, ακόμα και χρόνια, επειδή η απαγόρευση καθεμιάς απ’ αυτές θα πρέπει να εγκριθεί από δικαστήριο.
Σύμφωνα με τα μέσα ενημέρωσης, η Ουκρανική Εκκλησία υπό τον Μητροπολίτη κ. Ονούφριο που υπάγεται στο Πατριαρχείο Μόσχας εξακολουθεί να ελέγχει περίπου 9.000 ενορίες στην Ουκρανία. Από 8.000 έως 9.000 ενορίες υπάγονται στην Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησίας της Ουκρανίας υπό τον Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας κ.κ. Επιφάνιο η οποία έλαβε την Αυτοκεφαλία από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στις 6 Ιανουαρίου 2019.
Ευχαριστεί ο Ζελένσκι, αντιδρά η Μόσχα
Ο πρόεδρος Ζελένσκι ευχαρίστησε το κοινοβούλιο για την “πνευματική ανεξαρτησία” και ανακοίνωσε ότι τις επόμενες ημέρες θα απευθυνθεί στο Φανάρι για να ξεκινήσουν συνομιλίες με εκπροσώπους του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου.
Άμεση υπήρξε η αντίδραση της Μόσχας τόσο σε πολιτικό όσο και σε εκκλησιαστικό επίπεδο μέσο εκπροσώπων τους. Η απόφαση του ουκρανικού κοινοβουλίου έχει στόχο «να καταστρέψει την αληθινή Ορθοδοξία και να φέρει στη θέση της ένα υποκατάστατο, μια ψευτοεκκλησία», δήλωσε χθες η εκπρόσωπος της ρωσικής διπλωματίας Μαρία Ζαχάροβα, σύμφωνα με την κρατική τηλεόραση.
Από την πλευρά του Πατριαρχείου Μόσχας το πρώτο σχόλιο για την εξέλιξη αυτή έγινε από τον πρόεδρο του Συνοδικού Τμήματος Σχέσεων της Εκκλησίας με την Κοινωνία και τα ΜΜΕ, Βλαντιμίρ Λεγκόιντα. Με ανάρτησή του στο Telegram σχολίασε ότι «πρόκειται για μια παράνομη πράξη, η οποία αποτελεί κατάφωρη παραβίαση βασικών ιδεών για την ελευθερία της συνείδησης και τα ανθρώπινα δικαιώματα».
Τις τελευταίες εβδομάδες είχε προηγηθεί έντονη κινητικότητα με την εξέλιξη του νομοσχεδίου. Πριν λίγες ημέρες ο Μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας κ.κ. Επιφάνιος είχε επισκεφθεί το Φανάρι όπου συναντήθηκε με τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο.
Στις 16 Αυγούστου, η Επιτροπή Ανθρωπιστικής Πολιτικής και Πολιτικής Πληροφόρησης ενέκρινε τροπολογίες στο νομοσχέδιο 8371 και συνέστησε στο Κοινοβούλιο να το εγκρίνει σε δεύτερη ανάγνωση. Στις 17 Αυγούστου, το Παν-Ουκρανικό Συμβούλιο Εκκλησιών και Θρησκευτικών Οργανώσεων, χωρίς τη συμμετοχή εκπροσώπων της UOC, δήλωσε ότι υποστηρίζει τη νομοθετική πρωτοβουλία για την απαγόρευση των δραστηριοτήτων θρησκευτικών οργανώσεων που συνδέονται με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία στην Ουκρανία.
Σε εκκλησιαστικό επίπεδο είχε προηγηθεί ανήμερα της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου η επιστολή-έκκληση του Μητροπολίτη κ.κ. Επιφανίου προς τον Μητροπολίτη κ. Ονούφριο για να βρεθεί λύση στο ζήτημα. Σύμφωνα με ουκρανικά μέσα η έκκληση αυτή δεν βρήκε ανταπόκριση από την πλευρά του Μητροπολίτη κ. Ουνουφρίου ο οποίος στις 17 Αυγούστου γιόρτασε τα δέκα χρόνια από την ενθρόνισή του με Προκαθημένους Ορθοδόξων Εκκλησιών να εκφράζουν στήριξη στο πρόσωπό του αναγνωρίζοντας τον ως τον “κανονικό Προκαθήμενο” της Ουκρανικής Εκκλησίας.
