Θέση για τις νέες ταυτότητες, η έκδοση των οποίων έχει ξεκινήσει ήδη από τις 25 Σεπτεμβρίου, έλαβε κατά την πρόσφατη συνεδρίασή της η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος της Εκκλησίας Κρήτης δίνοντας απαντήσεις σε απορίες που έχουν προκύψει ενώ τονίζει ότι παρακολουθεί στενά το ζήτημα και τις εξελίξεις εκφράζοντας τις επιφυλάξεις της για την διαρκώς αυξανόμενη ηλεκτρονική συλλογή προσωπικών δεδομένων.
Του Νικολάου Ζαΐμη
Μετά την Εκκλησία της Ελλάδος και η ημιαυτόνομη Εκκλησία Κρήτης δίνει τις δικές τις απαντήσεις καθώς κατανοεί τις ευαισθησίες και τους φόβους που έχουν εκφραστεί από μερίδα του ποιμνίου. Μάλιστα, όπως τονίζει στο ανακοινωθέν, το θέμα μελετήθηκε σε βάθος με τη συμβολή νομικών και ειδικών επιστημόνων ώστε να καταλήξει στις θέσεις που παρέθεσε ενώ κάλεσε τους πιστούς να έχουν εμπιστοσύνη στην Εκκλησία.
Για το ζήτημα των ταυτοτήτων, σύμφωνα με πληροφορίες του ope.gr, υπάρχει στενή παρακολούθηση και από την Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους ενώ μάλιστα στις αρχές του μήνα υπήρξε συνάντηση αντιπροσωπείας Αγιορειτών πατέρων με τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Γιάννη Οικονόμου, στην Κατεχάκη. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, ο Υπουργός να μεταβεί το επόμενο διάστημα στο Άγιον Όρος προκειμένου να ενημερώσει ο ίδιος την Ιερά Κοινότητα για την όλη διαδικασία που ακολουθείτε και να απαντήσει σε ερωτήματα.
Πάντως, Ιεράρχες από την Εκκλησία της Ελλάδος, αλλά και από την Κρήτη, είχαν συστήσει οι πιστοί να μην βιαστούν στο να εκδώσουν νέες ταυτότητες και να αναμένουν μέχρι η διαδικασία για τον τρόπο έκδοσης και στο τι αυτές θα περιλαμβάνουν να διευκρινιστεί απολύτως. Πάντως, τόσο στις θέσεις της Εκκλησίας της Ελλάδος όσο και στις θέσεις της Εκκλησίας της Κρήτης γίνεται σαφές ότι η αναφορά περί “Αντιχρίστου”, η οποία παρατίθεται από ορισμένους θρησκευτικούς κύκλους, δεν βασίζεται στην Ορθόδοξη Εκκλησιολογία, και με τις υπερβολικές και άκριτες αντιδράσεις υποβαθμίζει τα πραγματικά προβληματικά σημεία της υφιστάμενης νομοθεσίας για τα δελτία ταυτοτήτων.
Οι θέσεις της Εκκλησίας Κρήτης
Ας δούμε, όμως, τι αναλυτικά αναφέρει η Εκκλησία Κρήτης για το ζήτημα των νέων ταυτοτήτων. Σύμφωνα με το σχετικό ανακοινωθέν το οποίο εκδόθηκε μετά την ολοκλήρωση της σε τρεις δόσεις συνεδρίασής της (17, 27 και 30 Οκτωβρίου), μεταξύ άλλων σημειώνει ότι:
“Γιά τό νομοθετικό θέμα τῆς ἔκδοσης τῶν νέων ταυτοτήτων πρέπει νὰ ἐπισημανθεῖ ὅτι καταδεικνύεται διαχρονικὰ μία θεσμικὴ τάση τῆς Πολιτείας νὰ ἐπεκτείνει καὶ διευρύνει τὸ πεδίο τῶν στοιχείων ποὺ μὲ ἠλεκτρονικὸ τρόπο θὰ ἀποθηκεύονται καὶ θὰ ἀνιχνεύονται στὶς νέες ταυτότητες καὶ στὰ ἠλεκτρονικὰ στοιχεῖα ἀποθήκευσής τους, μετατρέποντας τὸ δελτίο ταυτότητας ἀπὸ μέσο ταυτοποίησης τοῦ προσώπου σὲ μέσο συλλογῆς ὁλοένα καὶ περισσότερο προσωπικῶν καὶ μάλιστα εὐαίσθητων δεδομένων. Οἱ ἐπιφυλάξεις μας αὐτὲς ἐπιβεβαιώνονται καὶ ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ πρώτη σχετικὴ Ὑπουργικὴ Ἀπόφαση τοῦ ἔτους 2018 ἀκυρώθηκε, ἐν μέρει, ἀπὸ τὸ Συμβούλιο τῆς Ἐπικρατείας καὶ εἰδικότερα ὡς πρὸς τὸ μέρος τῆς διάταξης ποὺ καθόριζε τὴ χρήση τῆς ταυτότητας ἀπὸ τοὺς πολίτες ὡς κάρτας ὑπηρεσιῶν ψηφιακῆς διακυβέρνησης”.
“Η Πολιτεία συμμορφούμενη πρὸς τὶς ἀποφάσεις τοῦ ΣτΕ ἐξέδωσε δύο Ὑπουργικὲς Ἀποφάσεις, κατὰ παράδοξο τρόπο διατήρησε ρύθμιση μὲ τὴν παρ. 4 τοῦ ἄρθρου 1 τῆς Υ.Α. 8200/0-109568 (ΦΕΚ Β` 824/17.02.2023), ἡ ὁποία ἀναφέρει κατὰ λέξη τὰ ἑξῆς: «…ενώ θα δύναται να αποθηκευτούν τα στοιχεία που απαιτούνται για τις Υπηρεσίες Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, εάν αποφασισθεί να συμπεριληφθούν στο εν λόγω μέσο…». Ἡ νομοτεχνικὰ αὐτὴ ἄστοχη διατύπωση ἐγείρει σοβαροὺς προβληματισμοὺς γιὰ τὴν ἐμμονὴ τοῦ νομοθέτη νὰ περιλαμβάνει ἔστω καὶ εὐχολογικὰ καὶ μὲ μελλοντικὴ ρύθμιση τὴ δυνατότητα περαιτέρω προσθήκης διαφόρων στοιχείων καὶ προσωπικῶν δεδομένων ἀορίστως στὶς νέες ταυτότητες”, αναφέρει σε άλλο σημείο.
«Η Εκκλησία γνωρίζει τη θεσμική αρμοδιότητα της Πολιτείας για την έκδοση διοικητικής φύσεως εγγράφων, όπως είναι οι ταυτότητες, καθώς και τη δικαιοδοτική αρμοδιότητα των δικαστηρίων για τον έλεγχο των σχετικών νομοθετημάτων, επιφυλάσσεται όμως του δικαιώματός Της, με βάση το Σύνταγμα και τους νόμους, να ασκεί κριτική η και να αντιτίθεται όταν το κρίνει απαραίτητο, όπως κάθε Έλληνας πολίτης», σημειώνεται, μεταξύ άλλων.
Οι θέσεις της Εκκλησίας της Ελλάδος
Σε αντίθεση με την Εκκλησία Κρήτης που τοποθετήθηκε μετά την έναρξη της διαδικασίας για τις νέες ταυτότητες, η Εκκλησία της Ελλάδος είχε τοποθετηθεί στις αρχές του μηνός Σεπτεμβρίου. Εξαιτίας της συνεχιζόμενης συζήτησης που γινόταν την περίοδο εκείνη στην κοινωνία η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος τοποθετήθηκε για το ζήτημα.
Αναλυτικότερα στο ανακοινωθέν, μεταξύ άλλων, ανέφερε:
1. Η Ιερά Σύνοδος αντιλαμβάνεται την ανησυχία κάποιων χριστιανών, γι’ αυτό ζητά από όλους να έχουν εμπιστοσύνη στην Εκκλησία και τους υπεύθυνους Ποιμένες Της, οι οποίοι γρηγορούν για όλα τα ζητήματα που αφορούν στη ζωή των πιστών.
2. Όσες απόψεις ή επιφυλάξεις αναπαράγονται από παραθρησκευτικές αντιλήψεις γύρω από τις αστυνομικές ταυτότητες των πολιτών δεν είναι αμιγώς ορθόδοξης προέλευσης.
3. Δεν είναι θεολογικώς ισχυρές οι θεωρίες ότι προσβάλλεται το δόγμα της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού από τη μορφή και το περιεχόμενο της νέας αστυνομικής ταυτότητας, όπως αυτή ρυθμίζεται από τις ισχύουσες Υπουργικές Αποφάσεις (2018, 2019, 2023). Επίσης παραθρησκευτική αφετηρία έχει η χρήση φράσεων περί «ηλεκτρονικού φακελώματος» που επιβάλλει η «Νέα Τάξη Πραγμάτων» και η «παγκοσμιοποίηση», καθώς δεν στοχεύει στην προστασία των ατομικών ελευθεριών των πολιτών, αλλά υπονοεί ότι η Ελληνική Δημοκρατία, οι υπηρεσίες της και η εκάστοτε εκλεγμένη Κυβέρνηση είναι «όργανα του Αντιχρίστου».
4. Το 2019 το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε τη νομιμότητα της Υπουργικής Αποφάσεως του 2018 για τη νέα αστυνομική ταυτότητα (αποφάσεις 2388/2019, 2389/2019). Αφ’ ενός απέρριψε τις νομικές διαφωνίες σχετικά με την προστασία της προσωπικότητας, της θρησκευτικής συνειδήσεως και των προσωπικών δεδομένων του πολίτη, αφ’ ετέρου ακύρωσε μερικώς την Υπουργική Απόφαση του 2018 ως προς μία διάταξή της, που προέβλεπε άμεση χρήση της ταυτότητας από τους πολίτες ως κάρτας υπηρεσιών ψηφιακής διακυβερνήσεως, καθώς αυτή η λειτουργία της δεν προβλεπόταν νομοθετικώς. Έκτοτε η Πολιτεία συμμορφώθηκε και εξέδωσε δύο διορθωτικές Υπουργικές Αποφάσεις (2019, 2023). Σε κάθε περίπτωση η κρίση για τη νομιμότητα της αστυνομικής ταυτότητας ανήκει στη δικαιοδοσία της δικαστικής εξουσίας της χώρας, που ήδη αποφάνθηκε, και αφορά ένα διοικητικής φύσεως ζήτημα των σχέσεων Κράτους και πολίτη.
Οι επόμενες κινήσεις
Και οι δύο Εκκλησίες, Ελλάδος και Κρήτης, καταλήγουν στις ανακοινώσεις τους με το συμπέρασμα ότι το ζήτημα δεν έχει κλείσει και ότι συνεχίζεται η στενή παρακολούθηση. Στο ανακοινωθέν της η Εκκλησία της Ελλάδος τονίζει το θέμα μελετάται σε όλες τις προεκτάσεις του και θα παραπεμφθεί σε μελλοντική έκτακτη σύγκληση της Σεπτής Ιεραρχίας.
Από την πλευρά της η Εκκλησία της Κρήτης η οποία αναφέρει ρητά ότι έχει επιφυλάξεις επί του ζητήματος, στις επόμενες κινήσεις της προτίθεται να διοργανώσει ημερίδα με θέμα: «Χριστιανισμός και Τεχνολογία, παρόν και μέλλον-ελευθερία του προσώπου-καλή και κακή χρήση της τεχνολογίας-όρια, κόκκινες γραμμές». Μάλιστα, όπως αναφέρει στην ημερίδα θα καλέσει την Πολιτεία και αρμόδιους, για το θέμα αυτό, επιστήμονες για να συζητήσει σχετικά με την ελευθερία του ανθρωπίνου προσώπου, τα δικαιώματα του ανθρώπου στο νέο ηλεκτρονικό περιβάλλον που διαμορφώνεται, τις προκλήσεις από την τεχνητή νοημοσύνη και την προστασία των προσωπικών δεδομένων των πολιτών, κ.α..
