Δε θα δεχθούμε και δε θα επιτρέψουμε την κατάργηση της Κυπριακή Δημοκρατίας χάριν της όποιας λύσης. Αυτά είπε μεταξύ άλλων ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, κατά τον χθεσινό χαιρετισμό του στην τιμητική εκδήλωση για εθελοντές αγωνιστές κατά την ανταρσία των Τούρκων την περίοδο 1963-64. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα του Συνεδριακού Κέντρου «Φιλοξενία».
Ο κ. Αναστασιάδης εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι όποιος και να τον διαδεχθεί στο αξίωμα, συμμερίζεται την ίδια άποψη, την ίδια θέση και το ίδιο καθήκον.
Παρακάτω ο χαιρετισμός του Νίκου Αναστασιάδη
Αποδίδουμε σήμερα φόρο τιμής σε όλους όσοι υπεραμύνθηκαν της Κυπριακής Δημοκρατίας στις αιματηρές συγκρούσεις του 1963-‘64.
Τιμή η οποία αποτελεί υλοποίηση της δέσμευσής μου έναντί σας, ως το ελάχιστο δείγμα της ευγνωμοσύνης της Πολιτείας στην καθεμιά και στον καθένα από σας.
Και τούτο γιατί ο δικός σας αγώνας, όπως και όσων έδωσαν τη ζωή τους, στους υπέρ ελευθερίας αγώνες στη μακραίωνη Ιστορία της, επέτρεψαν στη συνέχεια σε όλους εμάς να οικοδομήσουμε ένα σύγχρονο, ευνομούμενο και δημοκρατικό κράτος.
Όπως καλά γνωρίζετε, η Τουρκία από τα μέσα της δεκαετίας του ‘50 καθόρισε ως στόχο της την οριστική διχοτόμηση του νησιού.
Χάριν όμως στον ηρωικό απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ το 1955-1959, η Κύπρος κατάφερε μετά από αιώνες κατοχής να αποκτήσει την ανεξαρτησία της με τις Συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου το 1959.
Δυστυχώς, στο δοτό Σύνταγμα της νεοσύστατης Κυπριακής Δημοκρατίας, υπήρχαν ετεροβαρείς πρόνοιες και διατάξεις που καθιστούσαν τη λειτουργία του κράτους μη λειτουργική, με αποτέλεσμα να είναι εμφανής ο κίνδυνος παράλυσης του Κράτους, όπως διαπιστώθηκε και με τα πρώτα προβλήματα, με τη μη έγκριση φορολογικών νομοσχεδίων στη Βουλή.
Η διαπίστωση της αδυναμίας οδήγησε τον αείμνηστο Εθνάρχη Μακάριο να προχωρήσει τον Νοέμβριο του 1963 στην υποβολή 13 σημείων για τροποποίηση του Συντάγματος με στόχο την εξασφάλιση της ομαλής λειτουργίας του Κράτους.
Τούτο, αντί να οδηγήσει στον διάλογο, οδήγησε στην από καιρό προετοιμαζόμενη Τουρκοκυπριακή ανταρσία με τα αιματηρά γεγονότα των Χριστουγέννων του 1963 στη Λευκωσία.
Είναι χάριν στη δική σας ηρωική αντίσταση, τις θυσίες και αυταπάρνηση που διεσώθη η Κυπριακή Δημοκρατία, εξουδετερώνοντας τα σχέδια της Τουρκίας και των εδώ εγκάθετων της.
Ήταν η δική σας αντίσταση που επέτρεψε στην Κυπριακή Κυβέρνηση να προσφύγει τον Μάρτη του 1964 στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και να επιτύχει το Ψήφισμα 186, με το οποίο αναγνωριζόταν πλήρως η νομιμότητα της Κυπριακής Κυβέρνησης παρά την παράνομη αποχώρηση των Τουρκοκυπρίων από τις θέσεις που διατηρούσαν με βάση το Σύνταγμα.
Δυστυχώς, εκείνο που αποτρέψατε με τους αγώνες σας το 1963 δεν έγινε κατορθωτό να αποφευχθεί το 1974 ύστερα από το προδοτικό πραξικόπημα των Ελληνόφωνων της Χούντας που αξιοποιήθηκε από την Τουρκία, και με πρόσχημα την ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων εισέβαλε και έκτοτε κατέχει το 37% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Δεν θα μπορούσα στο σημείο αυτό να μην εκφράσω την ευγνωμοσύνη του Κυπριακού Κράτους προς όσους αντιστάθηκαν για τη διασφάλιση της νομιμότητας και της δημοκρατίας και σε όσους έδωσαν τη ζωή τους, αγνοούνται ή υπέστησαν τα πάνδεινα, προκειμένου να διασωθεί η Κυπριακή Δημοκρατία.
Έκτοτε και παρά τους ιστορικούς συμβιβασμούς από μέρους της ελληνοκυπριακής πλευράς, όλες οι προσπάθειες τόσο των προκατόχων μου όσο και του ιδίου για την επίτευξη λύσης, με στόχο την απαλλαγή της πατρίδας μας από την κατοχή απέτυχαν ως αποτέλεσμα των έκνομων και απαράδεκτων αξιώσεων της Τουρκίας.
Αξιώσεις που επαναβεβαιώνουν τους πρόδηλους διαχρονικούς της στόχους είτε να μετατρέψει την Κύπρο σε ένα ελεγχόμενο από την ίδια προτεκτοράτο είτε να επιτύχει τη διχοτόμηση μέσω της νομιμοποίησης του παράνομου μορφώματος που επέβαλε στο κατεχόμενο μέρος της πατρίδας μας.
Τούτο καταδείχθηκε εκ νέου από τη Διάσκεψη για την Κύπρο που πραγματοποιήθηκε στο Κραν Μοντανά τον Ιούλιο του 2017 και επιβεβαιώθηκε με τις γραπτές προτάσεις που υπέβαλε η Τουρκία και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης στην άτυπη πενταμερή Διάσκεψη για το Κυπριακό μεταξύ 27-29 Απριλίου 2021 στη Γενεύη.
Εξεύρεση μιας λύσης που να είναι λειτουργική
Προτάσεις που αξιώνουν την εγκατάλειψη της βάσης λύσης, όπως καθορίζεται στα σχετικά Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, με αξίωση την εξεύρεση λύσης στη βάση δύο ανεξάρτητων Κρατών.
Αυτό που θέλω να σας διαβεβαιώσω είναι πως δεν θα δεχτούμε και δεν θα επιτρέψουμε – και πιστεύω ότι αυτό είναι στις σκέψεις, στα προγράμματα του κάθε Κύπριου ηγέτη. Σε λίγες βδομάδες αποχωρώ, αλλά είμαι βέβαιος ότι και εκείνοι που θα με διαδεχθούν θα έχουν την ίδια άποψη, την ίδια θέση, το ίδιο καθήκον πως δεν θα το επιτρέψει κανένας μα κανένας – την κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας χάρη της όποιας λύσης.
Θέλω να είμαι ξεκάθαρος. Αυτό που επιδιώξαμε και είναι ο αγώνας μας όλα αυτά τα χρόνια είναι να δημιουργηθεί ένα κράτος που να συνάδει, να είναι απόλυτα συνυφασμένο με τις αρχές και αξίες των ΗΕ. Με την ένταξη μας στην ΕΕ να είναι εναρμονισμένο με το ευρωπαϊκό δίκαιο για προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, για μια ειρηνική και δημιουργική σύμπραξη και συμβίωση με τους Τουρκοκύπριους. Δεν επιδιώξαμε ποτέ την αντιπαράθεση, την πολεμική αντιπαράθεση. Έχουμε τω γνώθι σαυτόν, και η ηγεσία το 1974 ορθώς συναποφάσισε ότι μέσα από τον ειρηνικό διάλογο θα ήταν η εξεύρεση μιας ειρηνικής και αξιοπρεπούς λύσης. Η εξεύρεση μιας λύσης που για να έχει διάρκεια πρέπει να είναι λειτουργική, να διασφαλίζει ομαλότητα, να διασφαλίζει πολιτική ισότητα, αλλά όχι πολιτική ανισότητα.
Δεν είναι δυνατόν η μειοψηφούσα κοινότητα –δεν λέμε μειοψηφία. Θέλουμε να έχουν τα δικαιώματα τους, θέλουμε να ανταποκριθούμε στις εύλογες ανησυχίες τους, αλλά την ίδια ώρα δεν μπορεί να έχει το βέτο σε κάθε απόφαση της κεντρικής κυβέρνησης. Κατά αυτό τον τρόπο ανατρέπεται η ισότητα και μετατρεπόμαστε σε ένα άλλο καθεστώς. Εκείνο που η μειοψηφούσα κοινότητα κυβερνά την πλειοψηφούσα. Πού είναι η πολιτική ισότητα; Πού είναι η δημοκρατία; Πού μπορεί να διασφαλιστεί κατά αυτό τον τρόπο η λειτουργικότητα του κράτους;
Αυτά είναι που αναδείξαμε, αυτά είναι που επιδιώξαμε λαμβάνοντας επιπλέον ακόμα υπόψη πως η Τουρκία επέμενε -παρά το γεγονός ότι στο Κραν Μοντανά για πρώτη φορά ηγέρθη από τον ίδιο τον ΓΓ των ΗΕ θέμα κατάργησης των εγγυήσεων, των επεμβατικών δικαιωμάτων, της παρουσίας κατοχικού στρατού- πως δεν υπάρχει άλλη επιλογή παρά τη διατήρηση των αναχρονιστικών εγγυήσεων, του δικαιώματος επέμβασης, της παρουσίας κατοχικών στρατευμάτων, αλλά και της μίας θετικής ψήφου για κάθε απόφαση της κεντρικής κυβέρνησης.
Αυτοί ήταν οι λόγοι που οδηγηθήκαμε στο ναυάγιο, αλλά και αυτά ήταν και τα προσχήματα που χρησιμοποίησε για να πει ότι ‘απέτυχαν οι προσπάθειες και συνεπώς αυτό που επιδιώκουμε είναι τα δύο ανεξάρτητα κράτη’.
Η απονομή των τιμητικών διακρίσεων
Η πρώτη εκδήλωση απονομής τιμητικών διακρίσεων έλαβε χώρα στις 28 Δεκεμβρίου 2017, με απόφαση που λήφθηκε τον Μάη του 2017 -ύστερα από δεκαετίες νιώθαμε την ανάγκη ότι έπρεπε όλοι όσοι δεν έγινε κατορθωτό να περιλαμβάνονται στα μητρώα των αγωνιστών του ’63-’64 το ελάχιστο που όφειλε η πολιτεία ήταν να τους τιμήσει. Έτσι, με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου τιμήθηκε για πρώτη φορά στις 28 Δεκεμβρίου ένας μεγάλος αριθμός. Με πρόνοια όμως, στην απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, λόγω έλλειψης του μητρώου αγωνιστών ’63-΄64 πως σε περίπτωση που δεν καταστεί δυνατόν να εγγραφεί το σύνολο των αγωνιστών στο μητρώο με εκείνη την αρχική απονομή, οι οφειλόμενες τιμητικές διακρίσεις θα απονέμονταν σε μεταγενέστερο στάδιο.
Μια πρόνοια την οποία υλοποιούμε με την αποψινή εκδήλωση και την απονομή των τιμητικών διακρίσεων, ενώ το συνοδευτικό μετάλλιο θα αποσταλεί στους δικαιούχους.
Αυτά που θέλω να επισημάνω είναι πως εάν διαπιστωθεί ότι κάποιοι των αγωνιστών του 1963-‘64 ελλείπουν από το Μητρώο, η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου παραμένει σε ισχύ και για τούτο καλώ τον φίλο Πρόεδρο του Παγκύπριου Συνδέσμου Εθελοντών Αγωνιστών 1963-1964 όπως συμπεριλάβει στον κατάλογο των τιμώμενων και όσους αποδεδειγμένα πρόσφεραν στην αντίσταση των αγώνων 1963-1964, αλλά εκ παραδρομής δεν συμπεριλήφθηκαν στο μητρώο.
Δεν έχω αμφιβολία πως σε ανάλογη περίπτωση ο όποιος Πρόεδρος ή Κυβέρνηση με διαδεχθεί θα τιμήσουν εις το ακέραιο την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.
Θέλω να σας εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου για τους περί ελευθερίας αγώνες σας, αλλά και για την αγάπη και εμπιστοσύνη με την οποία με περιβάλατε κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης μου τα τελευταία δέκα χρόνια.
Θέλω πρόσθετα να συγχαρώ και να ευχαριστήσω θερμά τον Πρόεδρο και τα Μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Παγκύπριου Συνδέσμου Εθελοντών Αγωνιστών 1963-1964 για την πρωτοβουλία απόδοσης της οφειλόμενης τιμής σε όλους εσάς.
