Ο Ερντογάν οραματίζεται τα Οθωμανικά εδάφη την ώρα που κατρακυλά η λίρα

Της Σβετλάνα Λεβίτσκι

Με τις ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές που ακολουθεί ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο βαθμός αποδοχής του έχει πέσει ακόμα και από τους πιο συντηρητικούς πολίτες, ενώ ταυτόχρονα σε ελεύθερη πτώση βρίσκεται η τουρκική λίρα. Και ενώ το κλίμα είναι δυσοίωνο για τον Τούρκο Πρόεδρο, ο επικεφαλής σύμβουλος του Ερντογάν μιλά για επαναφορά του τουρκικού έθνους στα εδάφη που ορίζει το λεγόμενο Εθνικό Σύμφωνο, εάν συνεχίσει η παγκόσμια αγορά να στρέφεται εναντίον της οικονομικής πολιτικής του.

Ο Ερντογάν είπε το Σαββατοκύριακο ότι η κυβέρνησή του θα συνεχίσει να μειώνει τα επιτόκια, επικαλούμενος την ισλαμική απαγόρευση της τοκογλυφίας. Μάλιστα, κατηγόρησε την Τουρκική Ένωση Επιχειρήσεων και Βιομηχάνων (TÜSİAD), που αποτελείται από τις μεγαλύτερες εταιρείες της χώρας, ότι επιδιώκει να ανατρέψει την κυβέρνησή του. «Τα επιτόκια κάνουν τους πλούσιους πλουσιότερους, τους φτωχούς φτωχότερους», είπε ο Ερντογάν. «Αποτρέψαμε τη συντριβή της χώρας μας με τέτοιο τρόπο. Δεν θα το επιτρέψουμε».

Απόψε δε παρουσίασε μια σειρά μέτρων στόχος των οποίων είναι να αποτραπεί η περαιτέρω “δολαριοποίηση” της οικονομίας και να ενθαρρυνθούν οι καταθέσεις σε λίρες, υπερασπιζόμενος για άλλη μια φορά την πολιτική του, των χαμηλών επιτοκίων, μολονότι η λίρα κατέρρευσε σε επίπεδα ρεκόρ.

Μετά τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, ο Ερντογάν είπε πως τα μέτρα θα διασφαλίσουν ότι οι πολίτες δεν θα χρειάζεται να μετατρέπουν τις λίρες τους σε ξένο νόμισμα, ενώ θα στηριχθούν επίσης οι εξαγωγείς και οι συνταξιούχοι. Επανέλαβε ότι δεν θα υπάρξει καμία οπισθοχώρηση από το νέο οικονομικό μοντέλο που βασίζεται στα χαμηλά επιτόκια, επιμένοντας ότι η μείωση των επιτοκίων από την Κεντρική Τράπεζα θα επιφέρει πτώση του πληθωρισμού (αυτή τη στιγμή ξεπερνά το 21%) «μέσα σε μερικούς μήνες». Επέμεινε επίσης ότι οι διακυμάνσεις στις συναλλαγματικές ισοτιμίες και τις τιμές δεν βασίζονται σε θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη.

Σύμφωνα με τον Ερντογάν, στις εξαγωγικές εταιρείες που δυσκολεύονται λόγω των διακυμάνσεων της ισοτιμίας θα δοθεί μέσω της Κεντρικής Τράπεζας ένα προθεσμιακό συμβόλαιο νομίσματος. Η κυβέρνηση σχεδιάζει επίσης να μειώσει κατά 1% τον φόρο των εταιρειών και να δώσει πιστώσεις για να στηριχθεί η απασχόληση.

Ο Τούρκος πρόεδρος υποστήριξε ότι τα συναλλαγματικά αποθέματα της Κεντρικής Τράπεζας θα αυξηθούν ξεπερνώντας τα 135-150 δισεκ. δολάρια. Επέμεινε ότι δεν θα επιτρέψει να χρησιμοποιηθούν τα δάνεια των κρατικών τραπεζών από κάποιους για να κερδίσουν χρήματα και είπε ότι κανένας επενδυτής δεν θα πρέπει να κάνει κερδοσκοπικές κινήσεις.

Κατά τον Ερντογάν, η αβεβαιότητα από την αστάθεια της ισοτιμίας δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα της χώρας. Επέμεινε μάλιστα ότι δεν υπάρχει έλλειψη συναλλάγματος στην Τουρκία, αλλά αφθονία.

Για τον τραπεζικό τομέα, είπε ότι είναι σταθερός, ενώ απέκλεισε για άλλη μια φορά το ενδεχόμενο πρόωρης προσφυγής στις κάλπες.

Παρά τις προηγούμενες δηλώσεις του Ερντογάν περί αύξησης κατά 50% του κατώτατου μισθού, πολλοί πολίτες μαστίζονται από την ανεργία, την πείνα, το αδιέξοδο. Ο «οικονομικός πόνος» πληγώνει βαθιά την καρδιά και των πιο θερμών υποστηρικτών του Τούρκου Προέδρου, όπως αναφέρει το ahval. «Πιστεύει ότι ξέρει καλύτερα», είπε ο Ακίφ Μπεκί, πρώην σύμβουλος του Ερντογάν, σύμφωνα με τους New York Times. «Δεν νομίζω ότι ακούει συμβουλές», πρόσθεσε.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 57% των Τούρκων λέει ότι το νέο οικονομικό μοντέλο του Τούρκου Προέδρου Ταγίπ Ερντογάν είναι λάθος, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της εταιρείας δημοσκοπήσεων Türkiye Raporu. Το 11% των ψηφοφόρων του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) και το 19% των ψηφοφόρων του συμμάχου του ακροδεξιού Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος (MHP) είναι μεταξύ των ερωτηθέντων που δεν συμφωνούν με την πολιτική χαμηλών επιτοκίων του Ερντογάν, ανέφερε σήμερα Δευτέρα ο ειδησεογραφικός ιστότοπος Politik Yol επικαλούμενος την έρευνα.

Επιστροφή στα εδάφη του Εθνικού Συμφώνου

Παράλληλα, ο Ερντογάν απειλεί τον κόσμο με επιστροφή στα εδάφη του Εθνικού Συμφώνου, αν συνεχιστεί η υποτίμηση της λίρας: «Εάν η παγκόσμια αυτοκρατορική δομή συνεχίσει να επιτίθεται στο μεγάλο τουρκικό έθνος σε κάθε περιοχή με αυτόν τον τρόπο, τότε το μεγάλο τουρκικό έθνος θα επιστρέψει στο Εθνικό του Σύμφωνο», όπως ανέφερε ο επικεφαλής σύμβουλος του Ερντογάν, Γιγκίτ Μπουλούτ.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, τον Φεβρουάριο του 1920, το τελευταίο Οθωμανικό Κοινοβούλιο δημοσίευσε έξι αποφάσεις που έμειναν γνωστές ως το «Εθνικό Σύμφωνο». Οι αποφάσεις αυτές συγκρότησαν το μανιφέστο των Τούρκων εθνικιστών. Αφορούσαν τα εδάφη της ηττημένης Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και προέβλεπαν την παραμονή της Μοσούλης και της βόρειας Συρίας υπό τουρκική κυριαρχία.

Ο Ερντογάν “φλερτάρει” με τον αυταρχισμό

«Προσπαθεί να κρατήσει το σκάφος στην επιφάνεια με τον δικό του τρόπο», είπε ο Ακίφ Μπεκί. «Πιστεύει ότι μπορεί να αλλάξει τα πράγματα και μπορεί να πείσει ξανά τον κόσμο όταν πλησιάσουν οι εκλογές», είπε ο πρώην σύμβουλος του Ερντογάν.

Ο Özgür Ünlühisarcıklı, διευθυντής του γραφείου στην Άγκυρα του Γερμανικού Ταμείου Μάρσαλ των Ηνωμένων Πολιτειών, είπε ότι ο Ερντογάν εμφανίζει τα χαρακτηριστικά ενός αυταρχικού ηγέτη. «Δεν ακούει τους οικονομολόγους, κάτι που είναι χαρακτηριστικό των ισχυρών ανδρών», είπε ο Ünlühisarcıklı. Ο Πρόεδρος είναι «ολοένα και λιγότερο ανεκτικός στη διαφωνία, ιδιαίτερα από το εσωτερικό του κόμματος», τόνισε.

Από την άλλη, ο Ερντογάν επιμένει ότι «η Τουρκία μπορεί για πρώτη φορά στην ιστορία της να έχει την ευκαιρία να ακολουθήσει μια οικονομική πολιτική σύμφωνα με τις δικές της ανάγκες και πραγματικότητες».

Ο Πρόεδρος είναι πλέον επικεντρωμένος στις εκλογές, και προσπαθεί να ανακτήσει την πολιτική δυναμική του, σύμφωνα με τον Ünlühisarcıklı, ο οποίος υπογράμμισε ότι ο Τούρκος Πρόεδρος «ψάχνει διέξοδο».

Σε νέα ιστορικά χαμηλά η τουρκική λίρα – Συνεχίζεται ο «κατήφορος»

Η τουρκική λίρα έχει υποχωρήσει σε διαδοχικά χαμηλά ρεκόρ έναντι του δολαρίου, χάνοντας περίπου το ένα τρίτο της αξίας της μόνο αυτόν τον μήνα, αφού ο Ερντογάν διέταξε την κεντρική τράπεζα να μειώσει τα επιτόκια παρά την επιτάχυνση του πληθωρισμού. Η τράπεζα μείωσε τα επιτόκια στο 14% από 19% από τον Σεπτέμβριο, μειώνοντάς τα πιο πρόσφατα την Πέμπτη. Ο πληθωρισμός των τιμών καταναλωτή έχει επιταχυνθεί στο 21,3% και αναμένεται να εκτιναχθεί υψηλότερα τον Δεκέμβριο. Η τουρκική λίρα έχει χάσει πάνω από το 50% της αξίας της κατά τη διάρκεια του έτους.

Οικονομολόγοι έχουν χαρακτηρίσει «ριψοκίνδυνη» την οικονομική πολιτική του κ. Ερντογάν, προβλέποντας ότι τον ερχόμενο χρόνο ο πληθωρισμός θα ξεπεράσει το 30%.

Η Τουρκία δεν θα εγκαταλείψει τις αρχές της ελεύθερης αγοράς, επεσήμανε την Κυριακή 19 του μηνός ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, συμπληρώνοντας πως η χώρα του δεν σκοπεύει να θέσει σε ισχύ ένα καθεστώς ελέγχου των ανταλλαγών συναλλάγματος. «Η τουρκική οικονομία θα συνεχίσει τον δρόμο της σύμφωνα με τους κανόνες της οικονομίας της ελεύθερης αγοράς, όπως έχει κάνει μέχρι τώρα» δήλωσε ο Ερντογάν στην τελετή απονομής των βραβείων Όσκαρ της Εταιρείας Διάδοσης Επιστημών που πραγματοποιήθηκε στο παλάτι Ντολμάμπαχτσε της Κωνσταντινούπολης.