“Ως σταυροδρόμι ηπείρων και πολιτισμών η Ελλάδα υποχρεούται να αξιοποιήσει και να αναδείξει την εκκλησιαστική και πολιτιστική κληρονομιά που διαθέτει”. O υφυπουργός Εσωτερικών (Μακεδονίας-Θράκης) κ. Θεόδωρος Καράογλου μιλά στο Πρακτορείο Ορθοδοξία και τη δημοσιογράφο Ναταλία Δανδόλου για τον ρόλο που μπορεί να παίξει η Ελλάδα στον τομέα του παγκόσμιου προσκυνηματικού τουρισμού, αλλά και για την πρότασή για τη διεξαγωγή παγκόσμιου συνεδρίου στην Ουρανούπολη.
“Ο τόπος μας διαθέτει πάρα πολλά θρησκευτικά μνημεία από τους πρωτοχριστιανικούς χρόνους μέχρι τη σημερινή εποχή, με κορωνίδα το Άγιο Όρος και τα Μετέωρα. Υπάρχουν, όμως και όψεις του θρησκευτικού τουρισμού οι οποίες δεν είναι τόσο γνωστές” υπογραμμίζει μεταξύ άλλων ο υφυπουργός.
Ο κ. Καράογλου αναφέρεται στον ρόλο της Εκκλησίας της Ελλάδας, αλλά και στην συμμετοχή των Πατριαρχείων στην προσπάθεια αυτή, ενώ δεν παραλείπει να μιλήσει για τη μεγάλή συνεισφορά του Αγίου Όρους. Τέλος, περιγράφει τις εντυπώσεις του από την πρόσφατη επίσκεψή του στην Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου.
“Στη Μακεδονική γη έχουμε την ευλογία της εγγύτητας με το Άγιο Όρος που λειτουργεί ως πνευματικό καταφύγιο. Όσον αφορά στη Μονή Βατοπαιδίου, τι μπορώ να πω εγώ για μια Μονή με τη δική της μοναδική ιστορία και κορυφαία προσφορά σε κοινωνικό και φιλανθρωπικό επίπεδο;” υπογραμμίζει.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
1) Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του Κέντρου Διαβαλκανικής Συνεργασίας για τον Τουρισμό και τον Πολιτισμό που έγινε στο Πολιτιστικό Κέντρο Ουρανούπολης προτείνατε την πραγματοποίηση από το 2021 και κάθε χρόνο ενός παγκόσμιου συνεδρίου προσκυνηματικού τουρισμού στην Ουρανούπολη. Πείτε μας λίγα λόγια για αυτή την πρωτοβουλία;
“Στο Υπουργείο Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας και Θράκης) έχουμε τονίσει πολλές φορές ότι ο τουρισμός, ως κλάδος παραγωγικής δραστηριότητας και αναπτυξιακής προτεραιότητας, δεν πρέπει να επιχειρείται και να εφαρμόζεται μονοθεματικά.
Αρχή μας είναι ότι σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο η τουριστική μας “αγορά” πρέπει να διευρυνθεί ώστε να συνεχίσει να προσφέρει εμπειρίες και υπηρεσίες υψηλού επιπέδου όλη τη διάρκεια του χρόνου και να μην περιορίζεται στην εποχικότητα του καλοκαιριού και του μοντέλου “ήλιος – θάλασσα”.
Αναλογιστείτε, για παράδειγμα, ότι ο πολιτιστικός τουρισμός στην Ελλάδα, στην κοιτίδα του σύγχρονου ευρωπαϊκού πολιτισμού, κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα, με τον αριθμό των επισκεπτών να μην ξεπερνά το 10% των τουριστών που δεχόμαστε ετησίως.
Άρα, η διαμόρφωση μιας τουριστικής πολιτικής που δεν θα μειώνει την αξία της θάλασσας και του ήλιου και θα συμβάλλει στην προσέλκυση τουριστών για πολιτιστικούς ή προσκυνηματικούς λόγους, θα βοηθήσει καταλυτικά την ελληνική οικονομία, παρέχοντας τη δυνατότητα επισκεψιμότητας 365 ημέρες το χρόνο.
Ο τόπος μας διαθέτει πάρα πολλά θρησκευτικά μνημεία από τους πρωτοχριστιανικούς χρόνους μέχρι τη σημερινή εποχή, με κορωνίδα το Άγιο Όρος και τα Μετέωρα. Υπάρχουν, όμως και όψεις του θρησκευτικού τουρισμού οι οποίες δεν είναι τόσο γνωστές. Για παράδειγμα, στη Μακεδονία και τη Θράκη υπάρχουν μοναστήρια και ναοί που συνδέουν το “προσκύνημα” με το φυσικό περιβάλλον.
Η δημιουργία, λοιπόν, ενός συνεδρίου προσκυνηματικού τουρισμού δίνει την ευκαιρία μέσα από τον διάλογο να γνωστοποιηθούν οι νέες τάσεις του προσκυνηματικού τουρισμού, οι νέοι τρόποι προσέγγισης προσκυνητών-τουριστών και αποτελεί αφορμή ενημέρωσης των ξένων για τις δυνατότητες της πατρίδας μας.
Η πρότασή μου δεν είναι καινοτόμα. Παρόμοια δράση πραγματοποίησε η Εκκλησία της Ελλάδος στις αρχές της δεκαετίας του 1950, με αφορμή την πορεία του Αποστόλου Παύλου στην Ελλάδα, η οποία αποτέλεσε την πρώτη οργανωμένη δραστηριότητα δημοσίων σχέσεων που έγινε στη χώρα μας και μια από τις πιο καινοτόμες σε όλον τον κόσμο”.
2) Στη πρότασή σας αναφερθήκατε στην συμμετοχή των Πατριαρχείων. Πώς μπορεί να γίνει αυτό;
“Η προσπάθεια που σας ανέλυσα παραπάνω έχει ως κύριο στοιχείο την πίστη, το προσκύνημα. Ως εκ τούτου τα Ελληνορθόδοξα Πατριαρχεία καταρχήν δεν πρέπει να απουσιάζουν αλλά να συμμετέχουν ως συνδιοργανωτές.
Εμείς, ως Υπουργείο Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας και Θράκης), σκοπεύουμε να απευθυνθούμε στο σύνολο του Ορθόδοξου κόσμου χωρίς να εμπλακούμε σε Εκκλησιαστικά ζητήματα. Δεν είναι αυτή η δουλειά της πολιτικής. Αφήνουμε τα της Εκκλησίας στην Εκκλησία.
Η προσοχή μας είναι στραμμένη στην προσέλκυση τουριστών και στην ανάδειξη των κορυφαίων θρησκευτικών μνημείων που βρίσκονται στη Μακεδονία και τη Θράκη. Όταν έχεις το προνόμιο του Αγίου Όρους, του Βήματος του Αποστόλου Παύλου, των διάσπαρτων Μοναστηριών σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα, των κορυφαίων προσκυνημάτων, πώς είναι δυνατόν να μην αναζητείς την ανάδειξη και προβολή τους;”
3) Μπορεί η Ελλάδα να αποτελέσει κέντρο του παγκόσμιου προσκυνηματικού τουρισμού;
“Φυσικά, μπορεί! Ο θρησκευτικός τουρισμός είναι μια πρόκληση με πολλές παραμέτρους αφού αποτελεί ισχυρό πόλο έλξης σημαντικού αριθμού τουριστών, ιδίως από τις γειτονικές και φίλες χώρες της Βουλγαρίας και της Σερβίας, στις Διεθνείς Τουριστικές Εκθέσεις των οποίων το Υπουργείο Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας και Θράκης) συμμετείχε με δικό του περίπτερο το οποίο ήταν αφιερωμένο στον προσκυνηματικό τουρισμό.
Ως σταυροδρόμι ηπείρων και πολιτισμών η Ελλάδα υποχρεούται να αξιοποιήσει και να αναδείξει την εκκλησιαστική και πολιτιστική κληρονομιά που διαθέτει”.
4) Στην Μακεδονία και τη Θράκη υπάρχουν σημαντικά προσκυνήματα. Τι πρωτοβουλίες σχεδιάζετε για την προσέλκυση τουριστών;
“Συμμετείχαμε το 2019 στις Διεθνείς Τουριστικές Εκθέσεις της Σόφιας και του Βελιγραδίου προβάλλοντας τον προσκυνηματικό τουρισμό, ενώ εκδώσαμε ειδικό κατάλογο με τους θρησκευτικούς τόπους που αναπτύσσονται σε όλη τη Μακεδονία και τη Θράκη. Σπάζοντας στερεότυπα του παρελθόντος εξελίσσουμε διαρκώς το τουριστικό μας προϊόν, παρακινώντας τους τουρίστες που επισκέπτονται τη Μακεδονία και τη Θράκη να ανακαλύψουν και τις άλλες -εξίσου όμορφες-πτυχές της πατρίδας μας.
Παράλληλα, δίνοντας έμφαση στην αυθεντικότητα των διακοπών και εβρισκόμενοι απέναντι στην εμπορευματοποίησή τους, φροντίζουμε να υιοθετούμε τουριστικά μοντέλα τα οποία βασίζονται στο σεβασμό των προορισμών. Κύριο μέλημα είναι να στρέψουμε την προσοχή του κόσμου και σε άλλους προορισμούς, πέραν των συνηθισμένων. Μέσα από τις πολιτικές που εφαρμόζουμε καταφέραμε να παρέχουμε στον σύγχρονο τουρίστα εξειδικευμένες ενεργητικές και εναλλακτικές εμπειρίες, επανασχεδιάζοντας, εμπλουτίζοντας και διαφοροποιώντας το εγχώριο τουριστικό προϊόν. Γιατί, όπως εξήγησα νωρίτερα, η Ελλάδα δεν είναι μόνο ο ήλιος και η θάλασσα αλλά και ο πολιτισμός, η ιστορία και η θρησκεία μας”.
5) Ποιός ο ρόλος του Αγίου Όρους;
“Το Άγιο Όρος είναι ο πνευματικός φάρος ολόκληρου του Ορθόδοξου κόσμου. Είναι το λίκνο της Ορθοδοξίας και το σημείο αναφοράς για όλους τους ευσεβείς Χριστιανούς που αναζητούν τη γαλήνη και την πνευματική καθοδήγηση.
Αποτελώντας τη μεγαλύτερη άθροιση ορθόδοξης κληρονομιάς το Άγιο Όρος αποτελεί σημείο απόληξης ενός ιδιαίτερου επισκεπτικού ρεύματος. Με σεβασμό στο Μοναχισμό εκτιμώ ότι η Χερσόνησος του Άθω δεν πρέπει να μετατραπεί σε ενεργό τουριστικό παράγοντα”.
6) Με αφορμή την εκδήλωση αυτή επισκεφθήκατε και την Ι.Μ.Μ. Βατοπαιδίου. Ποιές είναι οι εντυπώσεις σας από τη επίσκεψη;
“Ως Πρόεδρος του ΚΕΔΑΚ (Κέντρο Διαφύλαξης Αγιορείτικης Κληρονομιάς) έχω επισκεφθεί όλες τις Μονές του Αγίου Όρους, προσκυνώντας τα νάματα της Ορθοδοξίας μας. Στη Μακεδονική γη έχουμε την ευλογία της εγγύτητας με το Άγιο Όρος που λειτουργεί ως πνευματικό καταφύγιο. Όσον αφορά στη Μονή Βατοπαιδίου, τι μπορώ να πω εγώ για μια Μονή με τη δική της μοναδική ιστορία και κορυφαία προσφορά σε κοινωνικό και φιλανθρωπικό επίπεδο;”