Οι αρχιερατικές ράβδοι χτύπησαν δυνατά για την μετατροπή της ιστορικής Μονής της Χώρας σε τζαμί με λόγια βγαλμένα από την ιερά αγανάκτηση, τη συντριβή και τον βαθύτατο ψυχικό πόνο για την επιμονή της γείτονος Τουρκίας πάνω στην οδό της ασεβείας καθόλο το τελευταίο διάστημα των παρατεταμένων προκλήσεων εκ μέρους της.
Από το «Ώς πότε;» του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Ελπιδοφόρου έως το «Θα έλθη η ώρα…» του Μητροπολίτου Πατρών Χρυσοστόμου, μέχρι την εντόνως εκφρασθείσα απογοήτευση του Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας Μακαρίου και τη στεντόρεια αντίδραση της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου της Εκκλησίας της Κρήτης, όλες οι εν λόγω αντιδράσεις αποδεικνύουν ότι το “Ως εδώ και μη παρέκει” ευρίσκεται στα χείλη σύσσωμης της Ιεραρχίας από άκρη σε άκρη της Οικουμένης, ανεξαρτήτως αν έχει εκφραστεί επισήμως, μέχρι στιγμής ή όχι. “Ντροπή για τις πράξεις τους αυτές” είπε ο Μητροπολίτης Κωνσταντίας και Αμμοχώστου.
Μητροπολίτης Πατρών: “Ὃσο γιά τήν ἒκβαση τῶν γεγονότων…Ὁ Θεός γνωρίζει τό γιατί… τό πῶς…καί τό πότε. Ἐκεῖνος, ὡς παντοδύναμος Δεσπότης καί δύναται καί θέλει… Θά ἒλθῃ ἡ ὣρα… Ἲσως ἀργεῖ διά τάς ἁμαρτίας μας”. Διαβάστε το επίκαιρο κείμενο του:
“Μετά τό ἀνοσιούργημα πού διέπραξε ὁ Πρόεδρος τῆς Τουρκίας μετατρέποντας τήν «Ἁγια Σοφιά» σέ τζαμί, προχώρησε καί σέ ἂλλη προσβλητική γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τήν παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά, ἀπαίσια πράξη, μετατρέποντας καί τήν Μονή τῆς Χώρας, τό περιάκουστο αὐτό μοναστήρι, τήν περίλαμπρη αὐτή Ἐκκλησιά, σέ τζαμί.
Πάνω στό θέμα αὐτό κάνομε τίς ἑξῆς παρατηρήσεις.
1.Δυστυχῶς ἡ Τουρκία δέν μπορεῖ νά κρύψῃ τό πραγματικό της πρόσωπο. Αὐτή ἦτο ἡ ταυτότητά της καί αὐτή εἶναι, ὃπως εἲχαμε τονίσει καί πρίν ἀπό λίγο καιρό, ἐξ’ ἀφορμῆς τῆς μετατροπῆς σέ τζαμί τῆς «Ἀγια Σοφιᾶς». Ἡ ταυτότητα τῆς Τουρκίας εἶναι ἡ βαρβαρότητα καί αὐτή θά τήν ἀκολουθῇ καί στό μέλλον.
Ὃλες οἱ προκλητικές κινήσεις τῆς Τουρκίας μαρτυροῦν τήν ἀδιαλλαξία της καί τήν ἀδυναμία της νά ἐνταχθῇ πλέον στήν Εὐρωπαϊκή Ἓνωση. Δέν μπορεῖ ἡ Τουρκία νά συμβαδίσῃ μέ τόν σύγχρονο πολιτισμένο καί δημοκρατικό κόσμο. Οὐδείς δύναται νά συζητήσῃ, ἒχοντας ἀπέναντί του τόν φανατισμό, τήν ἒπαρση, τήν ἀσέβεια καί τήν ἀλαζονεία.
2. Οἱ «μεγάλοι» καί «ἰσχυροί» τῆς γῆς οὐδέποτε ἠθέλησαν, σοβαρά, νά ἀντιμετωπίσουν τήν κατάσταση μέ τήν Τουρκία καί νά ἐμποδίσουν τίς ἀπροκάλυπτα προσβλητικές κινήσεις της, ἒναντι αὐτῆς ταύτης τῆς ἀξίας τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, τοῦ σεβασμοῦ τῶν διεθνῶν συνθηκῶν καί τῶν πολιτιστικῶν ἀξιῶν καί ἀρχῶν πού σεβάστηκαν οἱ αἰῶνες.
Οἱ «ἰσχυροί» δέν ἐνδιαφέρονται πλέον γιά τά ἀπαραμίλλου κάλλους μνημεῖα τά ὁποῖα ὓψωσε ἡ Ὀρθοδοξία καί ὁ Ἑλληνισμός. Μειονεκτοῦν ἀπ’ ὃτι φαίνεται ἒναντι τῆς πολιτιστικῆς προσφορᾶς τῶν προγόνων μας. Ἐλέγχονται διότι οὐδέποτε ἠδυνήθησαν νά δημιουργήσουν ἒργα τέχνης ἰσάξια τῶν μνημείων τῆς Ὀρθοδόξου πολιτιστικῆς κληρονομιᾶς καί ἐκφράζουν, δυστυχῶς, εὐκαίρως ἀκαίρως τήν ἀδιαφορία τος καί τήν ἀποστροφή τους σέ οἱοδήποτε ὀρθόδοξο ἒργο πολιτιστικῆς παγκοσμίου ἀξίας, ὃπως εἶναι ἡ Ἁγια Σοφιά καί ἡ Μονή τῆς Χώρας, μέ τά περίφημα ψηφίδωτά τους. Ἡ ὃποια φωνή «διαμαρτυρία τους» εἶναι προσκλητικά ἰσχνή καί ἀδύναμη. Ἂς ἀναλάβουν τίς εὐθύνες τους προτοῦ νά εἶναι ἀργά.
3. Ἡ Ἑλληνική Κυβέρνηση κατεδίκασε καί πάλι τίς προκλητικές καί βέβηλες κινήσεις τῆς Τουρκίας ἀπέναντι στά ἀπαραμίλλου πνευματικοῦ κάλλους καί ἀσυγκρίτου τέχνης ἱστορικά, θρησκευτικά ὀρθόδοξα μνημεῖα, τά ὁποῖα μετέτρεψε μέ περισσή ἀναίδεια σέ τζαμιά, ἐνῶ χιλιάδες εἶναι τά τζαμιά στήν Κωνσταντινούπολη. Ἡ χώρα μας γνωρίζει ὃτι ἀνέκαθεν ἀγωνίζεται μόνη της, ἐγκαταλελειμμένη ἀπό τούς δῆθεν φίλους της γιά νά κρατηθῇ ζωντανή καί ἀκμαία σέ πεῖσμα τῶν προαινίων ἐχθρῶν της καί τῶν συγχρόνων «φίλων» της. Καί ἀντέχει καί θά ἀντέξῃ ἓως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος, γιατί ἡ δύναμή της δέν εἶναι κοσμική, ἀλλά οὐράνια καί ἡ ψυχή της εἶναι ξεχωριστή, ὃπως διαχρονικά εἶναι διαπιστωμένο καί μέ θυσίες ἐπιβεβαιωμένο. Παρά τά ὃποια λάθη μας…
4.Ὁ νοῦς μας καί ἡ καρδιά μας οὐδέποτε ἀπέστησαν ἀπό τά ἁγιασμένα χώματα τῆς Βασιλίδος τῶν πόλεων, ὃπου ἀκοίμητο καίει τό καντήλι τῆς Ὀρθοδοξίας καί φυλάσσονται τά ἱερά καί τά ὃσια τοῦ Γένους μας, μέ πρῶτον τόν Οἰκουμενικό μας Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαῖο καί τούς περί Αὐτόν ὀλίγους, ἀλλά πολλούς καί μεγάλους. Ἡ ἀδιάλειπτη προσευχή μας καί τό βαθύ μας σέβας, ταπεινά τούς συνοδεύουν.
5. Πολλοί ἐπίστευσαν ὃτι οὐδείς πλέον δύναται νά ἐμποδίσῃ τόν Ἐρντογάν νά σταματήσῃ τό βαρβαρικό καί βορβορῶδες ἒργο του καί τήν προκλητική ἒναντι ὃλου τοῦ πολιτισμένου κόσμου καί ἰδιαιτέρως τῆς Πατρίδος μας, συμπεριφορά του. Καί ὃμως ὑπάρχει Κάποιος πού μπορεῖ νά ἀνακόψῃ αὐτή τήν λυσσαλέα καί μανιακή πορεία καί συμπεριφορά τοῦ Ἐρντογάν ἐναντίον τῆς Ὀρθοδοξίας καί τῆς παγκοσμίου πολιτιστικῆς κληρονομιᾶς. Εἶναι Ἐκεῖνος, ὁ Ἀληθινός Θεός καί ἡ Παναγία Μητέρα Του, ἡ προστάτις τῶν εὐσεβῶν χριστιανῶν καί Ὑπέρμαχος Στρατηγός τοῦ Γένους μας.
Ἐμεῖς ἂς ἀτενίσωμε στόν οὐρανό καί προσευχαῖς καί δεήσεσι τόν Θεόν σφεδονίσωμεν, ὡς θά ἒλεγε χαρακτηριστικά ὁ Ἃγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος.
Θερμά ἂς δεηθῶμεν νά κατατροπώσῃ Κύριος ὁ Θεός τήν δαιμονική μανία τοῦ δυσωνύμου καί ὑπερφιάλου ἂρχοντος.
Ἐκ βάθους ψυχῆς ἂς παρακαλέσωμε νά φωτίσῃ τούς ἐσκοτισμένους νόες τῶν «ἰσχυρῶν» τῆς γῆς, ὣστε νά κατανοήσουν τόν κίνδυνο πού διατρέχουν τά ἀνεπανάληπτα μνημεῖα πού σεβάστηκαν οἱ αἰῶνες, ἀλλά καί τόν μέγιστο κίνδυνο πού διατρέχει ἡ ἀνθρωπότης ἐξ΄ αἰτίας μιᾶς τέτοιας ἀναιδοῦς συμπεριφορᾶς.
Μετά δακρύων ἂς ἱκετεύσωμε νά δίδῃ ὁ Θεός διά πρεσβειῶν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τήν δύναμη στούς ἰδικούς μας Ἂρχοντες νά κατανοοῦν εἰς βάθος τά θέματα καί νά λαμβάνουν τίς ἀπαιτούμενες ἀποφάσεις μέ αὐτοθυσιαστικό φρόνημα γιά τό καλό τοῦ τόπου μας, λαμβάνοντας ὑπ’ ὂψιν τίς πνευματικές μας ρίζες καί τήν πνευματική μας κληρονομιά, ἀλλά καί τά αἳματα πού χύθηκαν ἐπί τόσους αἰῶνες ὑπέρ Πίστεως καί Πατρίδος.
Ἐνώπιον τῆς Παναγίας μας, γόνυ ψυχῆς καί σώματος ἂς κλίνωμε, ἳνα διά πρεσβειῶν Της διατηρῆται ἀκμαῖο τό φρόνημα τῶν Ἑλλήνων καί ἳνα εὑρισκώμεθα εἰς ἑτοιμότητα, ὣστε ἐάν χρειασθῇ νά πράξωμε τά δέοντα γιά τήν Ὀρθόδοξη πίστη μας καί τήν Πατρίδα μας.
Τέλος, εἶναι καιρός νά ἀνασύρωμε στήν ἐπιφάνεια καί νά ἐπαναφέρωμε στή μνήμη μας καί στήν καθημερινότητα ὃ,τι εἲχαμε ἐπί δεκαετίες ἀφήσει στό περιθώριο, τήν ἱστορία μας δηλαδή, τούς ἀγῶνες μας γιά τήν πίστη καί τήν ἐλευθερία μας καί τήν Ἑλληνορθόδοξη παράδοσή μας. Ἀρκετά ἀδικήσαμε τούς πατέρες μας καί τόν τόπο μας μέ τήν γλυκανάλατη καί ἑνίοτε προσβλητική, γιά τά ἱερά καί τά ὃσιά μας, στάση μας.
Ἀξίζει νά ἀγωνιστοῦμε καί νά ἀγωνιζώμεθα γιά τήν πίστη μας καί τήν Πατρίδα μας, γιά τόν αἱματοβαμμένο τόπο μας, γιά τά παιδιά μας, γιά τόν κόσμον ὃλο.
Ὃσο γιά τήν ἒκβαση τῶν γεγονότων…Ὁ Θεός γνωρίζει τό γιατί… τό πῶς…καί τό πότε. Ἐκεῖνος, ὡς παντοδύναμος Δεσπότης καί δύναται καί θέλει… Θά ἒλθῃ ἡ ὣρα… Ἲσως ἀργεῖ διά τάς ἁμαρτίας μας.
Η Εκκλησία της Κρήτης “μέ ἀγανάκτηση, συντριβή καί βαθύτατο ψυχικό πόνο, ζεῖ τή νέα προσβολή πρός τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία”. Διαβάστε το ανακοινωθέν:
Ἡ Ἱερά Ἐπαρχιακή Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης μέ ἀγανάκτηση, συντριβή καί βαθύτατο ψυχικό πόνο, ζεῖ τή νέα προσβολή πρός τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, πρός τόν Χριστιανικό Κόσμο καί τό παγκόσμιο Πολιτιστικό εἶναι καί γίγνεσθαι.
Ἡ Μονή τῆς Χώρας σήμερα, στή συνέχεια τῆς Ἁγίας Σοφίας, μετατρέπεται σέ Ἰσλαμικό τέμενος.
Τά Μνημεῖα τῆς Παγκόσμιας Πολιτιστικῆς Κληρονομιᾶς δημιουργήθηκαν ἀπό Πνευματικούς καί Πολιτιστικούς κτήτορες καί τά περίφημα ψηφιδωτά στή Μονή τῆς Χώρας, ὅπως καί στήν Ἁγία Σοφία, ἔχουν Ἑλληνικές ἐπιγραφές.
Ἡ πρόκληση αὐτή γίνεται στίς δύσκολες ἡμέρες τῆς παγκόσμιας πανδημίας, πού προσκαλεῖ τούς Λαούς, τίς Θρησκεῖες καί τούς Πολιτισμούς σέ συνεργασία, ἀλληλοσεβασμό, συνύπαρξη καί συμπόρευση καί ὄχι σέ συνειδητές, μεθοδευμένες καί καταδικαστέες ἀποφάσεις, πού προσβάλλουν τίς θρησκευτικές συνειδήσεις, τίς Πολιτιστικές Ταυτότητες, τόν διάλογο καί τόν ἀλληλοσεβασμό.
Ἡ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης στρέφεται μέ προσήλωση στή Μητέρα Ἐκκλησία, τόν Πάνσεπτο Οἰκουμενικό Θρόνο καί τόν Παναγιώτατο Οἰκουμενικό Πατριάρχη μας Κύριο Κύριο ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟ, ἐκφράζοντας τή συμπαράσταση καί τήν ἐγκάρδια προσευχητική ἐνίσχυση τῆς Ἱεραρχίας, τοῦ Ἱεροῦ Κλήρου, τῶν Μοναστικῶν Ἀδελφοτήτων καί τοῦ φιλογενοῦς Κρητικοῦ Λαοῦ, μέ ἐλπίδα στή φιλανθρωπία καί τό ἔλεος τοῦ Πανάγαθου Θεοῦ.
Ἡ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης καλεῖ τήν Παγκόσμια Κοινότητα νά δημιουργήσει τό θεσμικό πλαίσιο πού θά διαφυλάττει, θά προστατεύει καί θά σέβεται τήν Ταυτότητα καί τήν Ἱστορία τῶν Μνημείων τοῦ Παγκόσμιου Πολιτισμοῦ, στά ὁποῖα συμπεριλαμβάνεται ἡ Μονή τῆς Χώρας (6ος αἰ.), ἀλλά καί ἡ Ἁγία Σοφία.
Ἡράκλειο, 22 Αὐγούστου 2020
Ἀπό τήν Ἱερά Ἐπαρχιακή Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης
Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας Μακάριος: “Η Κωνσταντινούπολη τούτη την ώρα έχει περισσότερα από 3.500 τζαμιά. Καμιά αναγκαιότητα δεν υπάρχει να προστεθεί άλλο ένα στη λίστα, δεδομένου μάλιστα ότι τα περισσότερα είναι άδεια”. Επισυνάπτεται ολόκληρη η γραπτή δήλωση του Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας για τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τέμενος:
“Με βαθύτατη θλίψη πληροφορήθηκα την απόφαση των τουρκικών αρχών για τη μετατροπή της ιστορικής Μονής της Χώρας, στην Κωνσταντινούπολη, σε ισλαμικό τέμενος. Είναι μια απόφαση που επιτείνει την απογοήτευση και την ανησυχία μας, δεδομένου ότι προηγήθηκε η βεβήλωση του παγκόσμιου συμβόλου της Ορθοδοξίας και του Χριστιανισμού, του ναού της Αγίας Σοφίας.
Δυστυχώς, η πολιτική ηγεσία της Τουρκίας επιμένει να πορεύεται στην οδό της ασέβειας προς τα θρησκευτικά μνημεία της Ορθοδόξου Εκκλησίας, αλλά και της περιφρόνησης προς μνημεία που συγκαταλέγονται στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά. Η Κωνσταντινούπολη τούτη την ώρα έχει περισσότερα από 3.500 τζαμιά. Καμιά αναγκαιότητα δεν υπάρχει να προστεθεί άλλο ένα στη λίστα, δεδομένου μάλιστα ότι τα περισσότερα είναι άδεια.
Η Τουρκία, δυστυχώς, πορεύεται προς αντίθετη κατεύθυνση από εκείνη που έχουν χαράξει και βαδίζουν αταλάντευτα τα τελευταία χρόνια όλες οι σύγχρονες δημοκρατικές χώρες και κοινωνίες. Ταυτόχρονα, ακυρώνει στην πράξη τα όσα βήματα προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση είχαν γίνει τις προηγούμενες δεκαετίες από την Τουρκική Δημοκρατία και τον Τουρκικό λαό, επιλέγοντας την οπισθοδρόμηση αντί της προόδου και επιδεικνύοντας ασέβεια προς την ίδια την ιστορία της.
Οφείλουμε όμως άπαντες να συνειδητοποιήσουμε ότι τέτοιου είδους αποφάσεις δεν συνιστούν απλώς προσβολή προς τους Ορθόδοξους Χριστιανούς ή προς τον χριστιανικό κόσμο ευρύτερα. Το σημαντικό είναι να αναλογιστούμε ότι με αυτές τις ηρωικές πρωτοβουλίες προάγεται η μισαλλοδοξία, ο θρησκευτικός φανατισμός και η εθνικιστική ιδεολογία, ενώ ταυτόχρονα ναρκοθετείται η ειρηνική συνύπαρξη που αποτελεί επιδίωξη όλων των θρησκειών. Είναι κρίσιμο να αναλογιστούμε – και κυρίως να το αναλογιστούν οι εμπνευστές και εκτελεστές τέτοιων αποφάσεων – ότι καμία παρέμβαση στο παρόν δεν μπορεί να αλλάξει την ιστορική πραγματικότητα που αντανακλάται σε ένα μνημείο. Μπορεί, μόνο, να καθορίσει το μέλλον. Και γι’ αυτό η ευθύνη που απορρέει από τέτοιες αποφάσεις είναι βαρύτατη.
Αρχιεπίσκοπος Αμερικής “Στη διεθνή κοινότητα: οι λεκτικές παραινέσεις αγνοούνται. Ως πότε;”
Την μετατροπή της Μονής της Χώρας σχολίασε με δημοσίευσή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Ελπιδοφόρος τονίζοντας ότι είναι μικρόψυχη η πολιτική του Τούρκου προέδρου και δεν αρμόζει στον τουρκικό λαό ενώ απευθύνεται και στην διεθνή κοινότητα σημειώνοντας ότι οι λεκτικές παραινέσεις αγνοούνται. Η ανάρτηση του Σεβασμιωτάτου αναφέρει: «Μετά το τραγικό ιστορικό λάθος με την Αγία Σοφία, τώρα η Μονή της Χώρας, «Χώρα του Αχώρητου», λαμπρή προσφορά του Βυζαντινού πολιτισμού στον παγκόσμιο! Στον τουρκικό λαό δεν αρμόζει μία τέτοια μικρόψυχη πολιτική. Στη διεθνή κοινότητα: οι λεκτικές παραινέσεις αγνοούνται. Ως πότε;».
Μητροπολίτης Κωνσταντίας και Αμμοχώστου: “Ντροπή για τις πράξεις τους αυτές”
Τη νέα ντροπιαστική και βέβηλη απόφαση της Τουρκίας για μετατροπή σε τζαμί, μετά την Αγία Σοφία και της ιστορικής Μονής της Χώρας, σχολίασε ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Κωνσταντίας και Αμμοχώστου κ. Βασίλειος.
Ο Ιεράρχης της Εκκλησίας της Κύπρου και ποιμενάρχης μιας επαρχίας η οποία μαζί με τον υπόλοιπο προσφυγικό κόσμο βιώνει για 46 και πλέον χρόνια, τις τραγικές συνέπειες της τουρκικής θηριωδίας του 1974, μεταξύ άλλων τη σύληση, βεβήλωση και καταστροφή πολλών εκκλησιαστικών μνημείων, αναφέρθηκε στη νέα πρόκληση της γειτονικής χώρας λέγοντας πως:
«Είχαμε έγκυρες πληροφορίες (σ.σ η Εκκλησία της Κύπρου) για την πράξη αυτή και για αυτό στο ανακοινωθέν της Συνόδου για την Αγία Σοφία έγινε αναφορά και στο σχεδιασμό αυτό των Τούρκων. Ντροπή για τις πράξεις τους αυτές. Αν η ΟΥΝΕΣΚΟ είναι ανίκανη να προστατεύσει τον πολιτισμό τότε, πρέπει να δημιουργηθεί άλλος οργανισμός που να έχει δυνατότητα και ικανότητα αντίδρασης», κατέληξε.