“Το 2019, οι συνθήκες θρησκευτικής ελευθερίας στην Τουρκία παρέμειναν ανησυχητικές, με τη διαιώνιση περιοριστικών και παρεμβατικών κυβερνητικών πολιτικών και σημαντική αύξηση των περιστατικών βανδαλισμού και κοινωνικής βίας κατά των θρησκευτικών μειονοτήτων”. Με αυτά τα λόγια περιγράφει την κατάσταση στην Τουρκία η Επιτροπή Παγκόσμιας Θρησκευτικής Ελευθερίας των Ηνωμένων Πολιτειών (USCIRF), στην ετήσια έκθεσή της, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης αλλά και τις προκλητικές δηλώσεις Ερντογάν περί μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.
“Πολλά μακροχρόνια ζητήματα που αφορούν θρησκευτικούς χώρους, όπως η Θεολογική Σχολή της Χάλκης, παρέμειναν άλυτα. Σε αρκετές περιπτώσεις το 2019, οι θρησκευτικοί και πολιτιστικοί χώροι των Αρμενίων, των Ασσυρίων και των Ελλήνων, συμπεριλαμβανομένων πολλών νεκροταφείων, αντιμετώπισαν σοβαρές ζημιές ή καταστροφές – σε ορισμένες περιπτώσεις λόγω αμέλειας, αλλά και λόγω βανδαλισμού ή οικοδομικών έργων που υποστηρίζονται από το κράτος” υπογραμμίζεται στην έκθεση.
Η USCIRF επισημαίνει επίσης ότι καθόλη τη διάρκεια του έτους, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε λόγος για μετατροπή της Αγίας Σοφίας τζαμί, “μιας ιστορικής Ελληνικής Ορθόδοξης εκκλησίας που έχει νομικό καθεστώς ως μουσείο από το 1935”
Επιπλέον, αναφέρεται στην απόφαση που εξέδωσε το Νοέμβριο του 2019, τουρκικό δικαστήριο εξέδωσε που επιτρέπει τη μετατροπή σε τζαμί της Μονής της Χώρας , “δημιουργώντας έτσι ενδεχομένως προηγούμενο για την παρόμοια μετατροπή της Αγίας Σοφίας”.
“Τον Ιούνιο του 2019, ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο και ο Αμερικανός πρέσβης, αρμόδιος για τις διεθνείς θρησκευτικές ελευθερίες, Σάμουελ Μπράουνμπακ προέτρεψαν την τουρκική κυβέρνηση να ανοίξει εκ νέου το την Ελληνική Ορθόδοξη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Τον Ιανουάριο του 2020, ο Πρέσβης Μπράουνμπακ ταξίδεψε στην Τουρκία για να συναντηθεί με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο για να συζητήσει θέματα θρησκευτικής ελευθερίας” καταλήγει η έκθεση.
Το USCIRF είναι μια ανεξάρτητη, οντότητα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ που ιδρύθηκε από τον Διεθνή Νόμο για τη Θρησκευτική Ελευθερία του 1998 (IRFA) και εξέδωσε την πρώτη ετήσια έκθεσή του τον Μάιο του 2000.