Στην ομιλία του, με τίτλο: «Όψεις της φιλοσοφικής επιρροής του Αρχαίου Ελληνικού Πνεύματος στην διαμόρφωση των θεσμών της Ρωμαϊκής “Res Publica”», κατά τον διάλογο που οργάνωσε η Ακαδημία Αθηνών τη Δευτέρα 15 Απριλίου 2024 μεταξύ Β΄ και Γ΄ Τάξης με θέμα: «Ρωμαίων Πολιτεία, Ελλήνων Στοχασμός», ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Ακαδημαϊκός και Επίτιμος Καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ κ. Προκόπιος Παυλόπουλος επισήμανε, μεταξύ άλλων, και τα εξής :
«Εισαγωγή
Η ιστορική έρευνα γενικώς, σε συνδυασμό με την ειδικότερη έκφανσή της στο πεδίο της Ιστορίας του Δικαίου, τεκμηριώνει με σαφήνεια ότι ναι μεν στην Αρχαία Ελλάδα -και ιδίως στο πλαίσιο των Πόλεων-Κρατών- ο Νόμος ήταν άκρως διαδεδομένος ως μέσο κανονιστικής ρύθμισης των κοινωνικοοικονομικών σχέσεων, όπως συνάγεται από αρκετά διασωθέντα «σπαράγματα» των Αρχαίων Ελληνικών Δικαίων και πρωτίστως του Δικαίου της Αρχαίας Αθήνας, κατά τις «μαρτυρίες» προεχόντως του Πλάτωνος, του Αριστοτέλους και των Ρητόρων, με «προεξάρχοντα» τον Δημοσθένη. Αλλά και οι θεσμοί της Άμεσης Δημοκρατίας είχαν θέσει έκτοτε ορισμένες από τις βάσεις της δημοκρατικής διακυβέρνησης, με τον τρόπο που αυτή εξελίχθηκε έως την εμπέδωση της σύγχρονης Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας. Πλην όμως η ίδια ως άνω έρευνα τεκμηριώνει, επίσης ασφαλώς, ότι η θεσμική υπόσταση του Νόμου και του Κράτους, όπως «ωρίμασε» μέσ’ από πολλές πολιτειακές «περιπέτειες» και αντίστοιχες πολιτικονομικές διεργασίες για να εδραιωθεί ως θεμελιώδης «αντηρίδα» της σύγχρονης Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας, έλκει σημαντικές ρίζες της από την Αρχαία Ρώμη και, κατά βάση, από συγκεκριμένες πτυχές της οργάνωσης και της λειτουργίας της «Res Publica».