Επικαιρότητα
09 Φεβρουαρίου, 2023

Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας – Νέοι από 23 χώρες μας “ταξιδεύουν” στην ελληνική ποίηση

Διαδώστε:

Η 9η Φεβρουαρίου, ημέρα μνήμης για τον εθνικό ποιητή Διονύσιο Σολωμό, έχει καθιερωθεί από το 2017 ως Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας. Οι δράσεις και εκδηλώσεις που συνοδεύουν τον εορτασμό στοχεύουν στην ανάδειξη του πλούτου και της διαχρονικότητας της ελληνικής γλώσσας, καθώς και του θεμελιώδους ρόλου που διαδραμάτισε ανά τους αιώνες μέσω της συνεισφοράς της στον ευρωπαϊκό και ευρύτερα τον παγκόσμιο πολιτισμό, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού.

Στο πλαίσιο του φετινού εορτασμού, ο υφυπουργός Εξωτερικών, Ανδρέας Κατσανιώτης, και η Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών δημιούργησαν ένα ολιγόλεπτο βίντεο, το οποίο διατρέχει την ελληνική ποιητική δημιουργία, από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας. Μέσα από στίχους μεγάλων Ελλήνων δημιουργών, ανθολογείται με λιτότητα και ευαισθησία το πανανθρώπινο μεγαλείο του ελληνικού πνεύματος και της ελληνικής ψυχής ως γενεσιουργός δύναμη και ανεξάντλητος τροφοδότης του σύγχρονου πολιτισμού, όπως επισημαίνεται στην ίδια ανακοίνωση.

Στο βίντεο με θέμα «Η ελληνική γλώσσα στη διαχρονία της … η αναμάγευση του κόσμου», νέοι και νέες από 23 χώρες ανά τον κόσμο που διδάσκονται την ελληνική γλώσσα μάς «ταξιδεύουν» σε τρεις χιλιετίες ελληνικής ποίησης.

Ο υφυπουργός Εξωτερικών, Αρμόδιος για τον Απόδημο Ελληνισμό κ. Ανδρέας Κατσανιώτης σε μήνυμά του αναφέρει πως η ελληνική γλώσσα, από την εποχή του Ομήρου και των Ευαγγελιστών που διακήρυσσαν στα ελληνικά τον ερχομό του Χριστού στον κόσμο,  μέχρι σήμερα «είναι μια γλώσσα οικουμενική που ακολούθησε δρόμο συνθετικό και γόνιμο και πορεύεται -διαρκώς εμπλουτιζόμενη- στο σύγχρονο κόσμο. Ιατρική αλλά και θεολογία, τεχνολογία αλλά και φιλοσοφία, όλοι οι καρποί της ανθρώπινης διανόησης χωρούν εντός της.

«Για κοιτάξετε πόσο θαυμάσιο πράγμα είναι να λογαριάζει κανείς πως, από την εποχή που μίλησε ο Όμηρος ως τα σήμερα, μιλούμε, ανασαίνουμε και τραγουδούμε με την ίδια γλώσσα…[…]
Αληθή τα λόγια του σπουδαίου μας Σεφέρη…
Από τις «πολύχρυσες Μυκήνες» και τη Γραμμική Β’, το λόγο του Ομήρου και τους μεγάλους Τραγικούς, μέχρι σήμερα, την εποχή της πληροφορίας, της ψηφιακής τεχνολογίας και των κοινωνικών μέσων, η ελληνική γλώσσα ζωντανή και ενεργή, παράγει ιστορία, πολιτισμό και επιστήμη.
Κατά το μακραίωνο ταξίδι της, η γλώσσα μας υπήρξε παρούσα όταν οι Ευαγγελιστές διακήρυσσαν στα ελληνικά τον ερχομό του Χριστού στον κόσμο, όταν η μακρινή Ωκεανία έπαιρνε το όνομά της από τον Τιτάνα γιο το Ουρανού και της Γαίας. Ήταν παρούσα και όταν τα Στοιχεία του αλεξανδρινού Ευκλείδη μεταφράζονταν ως το πρώτο δυτικό βιβλίο στα κινεζικά αλλά και όταν η ελληνική φωνή γινόταν phone…
Είναι η ελληνική λοιπόν μια γλώσσα οικουμενική, που ακολούθησε δρόμο συνθετικό και γόνιμο και πορεύεται -διαρκώς εμπλουτιζόμενη- στο σύγχρονο κόσμο. Ιατρική αλλά και θεολογία, τεχνολογία αλλά και φιλοσοφία, όλοι οι καρποί της ανθρώπινης διανόησης χωρούν εντός της.
Είναι η γλώσσα μας εκείνη η νοητή γραμμή που ενώνει τη μακραίωνη ελληνική σκέψη με τους προβληματισμούς του σήμερα. Είναι το κλειδί για την κατανόηση του σύγχρονου κόσμου. Είναι ένα παγκόσμιο αγαθό, υψηλής πολιτισμικής αξίας, που ανήκει σε όλους μας. Και εμείς προνομιούχοι, ως κοινωνοί μιας γλώσσας με αξιοθαύμαστη διαχρονικότητα και παγκόσμια ηχώ.
Έλληνες του εξωτερικού,
Φίλοι της Ελλάδας σε κάθε γωνιά της γης, Η γλώσσα μας είναι ο κόσμος μας. Και εμείς φύλακες και υπερήφανοι προστάτες του, αποφασισμένοι να συνεχίσουμε να μιλάμε, να σκεπτόμαστε αλλά, ναι, και να ονειρευόμαστε στα ελληνικά», αναφέρει σε μήνυμά του ο κ. Κατσανιώτης.

Το μήνυμα από την Αρχιεπισκοπή Αμερικής

Με ανακοίνωσή της, η Αρχιεπισκοπή Αμερικής εκφράζει την εκτίμησή της σε όλους όσοι αφιερώνουν τον χρόνο και τις προσπάθειές τους για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού σε όλο τον κόσμο.

Μάλιστα η Αρχιεπισκοπή αναφέρει τα λόγια του μεγάλου ποιητή Κωστή Παλαμά: «Σε αυτά τα φυτώρια της Ελληνικής Χριστιανικής Αγωγής, η κοινότητα σάς εμπιστεύεται να προσφέρετε στη νέα γενιά μια βαθιά γνώση της γλώσσας μας, “ντυμένη” με το φως της πίστης, ώστε να είναι βέβαιη η καλλιέργεια του νου και της ψυχής της. . Εσείς, αγαπητοί συνάδελφοι, είστε οι πρόδρομοι στον αγώνα για «το Ωραίο, το Μεγάλο και το Αληθινό», για να δώσουμε στα παιδιά μας τα εφόδια να ξεκινήσουν το δικό τους ταξίδι στη ζωή και να γίνουν οι ιδανικοί πρεσβευτές του Ελληνικού Πνεύματος στη δική τους κοινωνία. .».

«Δεχτείτε τις θερμές ευχές μας για την Ημέρα της Ελληνικής Γλώσσας. Χρόνια πολλά για την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας!», καταλήγει η ανακοίνωση.

Μαθητές του Refresh Your Greek μιλούν για την Ελληνική Γλώσσα

Το Refresh Your Greek το οποίο αποτελεί ένα πρόγραμμα που βοηθά ενήλικους ομογενείς στην Αμερική να ξαναθυμηθούν τα Ελληνικά τους και συνδιοργανώνεται από το Εργαστήριο Γλωσσολογίας ΣυνΜοΦωΣη του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, το Γενικό Προξενείο της Ελλάδος στο Σικάγο και το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Σικάγο.

Διδάσκουν σε αυτό εθελοντικά, απόφοιτοι, μεταπτυχιακοί φοιτητές και υποψήφιοι διδάκτορες του Τμήματος Ελληνικής Φιλολογίας.

Παρακολουθήστε το βίντεο ΕΔΩ.

Εκδηλώσεις στη Μητρόπολη Ζάμπιας για τον Διονύσιο Σολωμό

Με αναφορές στη σχέση της Αφρικής με την ελληνική γλώσσα και τον ρόλο της γλώσσας ως γέφυρας με κάθε γωνιά ελληνισμού στον κόσμο, γιορτάστηκε στη Μητρόπολη Ζάμπιας η μνήμη του Εθνικού Ποιητή της Ελλάδας Διονύσιου Σολωμού και η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας.

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων, που τελούν υπό την αιγίδα του Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεοδώρου Β’ και γίνονται σε συνεργασία με το Επίτιμο Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στη Λουσάκα, πραγματοποιήθηκε Αρχιερατική Θεία Λειτουργία στο παρεκκλήσι της Μητρόπολης στην Λουσάκα της Ζάμπια, τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση για τον Εθνικό Ποιητή της Ελλάδας, ενώ οι προξενικές και οι κοινοτικές αρχές της Ελλάδας και της Κύπρου κατέθεσαν στεφάνια στον ανδριάντα του Διονύσιου Σολωμού στον περίβολο της Μητροπολιτικής κατοικίας.

Πρόκειται για τη μοναδική προτομή του ποιητή σε όλη την αφρικανική ήπειρο και αποτελεί αντίγραφο της προτομής που βρίσκεται στον κήπο των Ηρώων της Ιερής Πόλης του Μεσολογγίου.

Ως το όχημα για να γίνει κατανοητή η αλήθεια της χριστιανικής πίστης περιγράφει την ελληνική γλώσσα ο Πατριάρχης Θεόδωρος Β’, σε μήνυμά του που αναγνώστηκε σε ημερίδα με θέμα «η Ελληνική Γλώσσα ως εργαλείο εξάπλωσης του Ελληνικού και Χριστιανικού Πολιτισμού στην Αφρική».

Ο Μακαριώτατος επισημαίνει ότι η σχέση της Αφρικής με την ελληνική γλώσσα είναι μάλλον αυτονόητη και τονίζει ότι με εργαλείο αυτή τη γλώσσα, χωρίς ωστόσο να παραγνωρίζονται οι τοπικές γλώσσες και διάλεκτοι, οι σύγχρονοι ιεραπόστολοι του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας προσπαθούν να μεταφέρουν το ευαγγελικό μήνυμα στα μήκη και τα πλάτη της αφρικανικής ηπείρου αλλά και να διαδώσουν τον ελληνικό πολιτισμό.

Χαιρετισμός του Πρωθυπουργού στην ημερίδα

Χαιρετισμό, ο οποίος αναγνώστηκε στην ημερίδα, απέστειλε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης: «Τα χιλιάδες χιλιόμετρα που μας χωρίζουν, τα καταργεί αυτός ο μοναδικός δεσμός της γλώσσας. Η ζωντανή γέφυρα του Ελληνισμού σε κάθε γωνία του κόσμου. Αλλά και μία πηγή που διαρκώς ανατροφοδοτεί και αναζωογονεί τις αξίες μας. Γι’ αυτό και δεν πρέπει να αφήσουμε να στερέψει ποτέ, καθώς ταυτίζεται με τον εθνικό κορμό. Ο Διονύσιος Σολωμός, άλλωστε, το διατύπωσε πρώτος και με τον καλύτερο τρόπο: “ Μήγαρις έχω άλλο στο νου, πάρεξ Ελευθερία και Γλώσσα|. Για να προσθέσει: “ Και έπειτα αγκαλιασμένες και οι δυο. Διότι είναι όμοιοι και οι δύο”».

Έδρα Ελληνικών Σπουδών θα λειτουργήσει στο Πανεπιστήμιο της Ζάμπιας

Χαιρετισμούς απηύθυναν στο κοινό εκπρόσωποι των αρχών, ενώ, όπως έγινε γνωστό, ο πρόεδρος του Τμήματος Λογοτεχνίας και Γλωσσών του Πανεπιστημίου της Ζάμπιας Καθηγητής Φιλοσοφίας Cheela Chilala, εξήγγειλε την ίδρυση Έδρας Ελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο, η οποία πρόκειται να λειτουργήσει σε συνεργασία με την Ιερά Μητρόπολη Ζάμπιας και άλλους ελληνικούς φορείς. Ακολούθησε ομιλία για την επίδραση της ελληνικής γλώσσας στην Αφρική, ενώ η νεολαία της παροικίας της Ιεράς Μητροπόλεως Ζάμπιας απήγγειλε τον Εθνικό Ύμνο σε διάφορες γλώσσες.

Κλείνοντας την εκδήλωση, ο Μητροπολίτης Ζάμπιας κ. Ιωάννης ανέφερε ότι η «ελληνική γλώσσα είναι η αρχαιότερη καταγεγραμμένη ζωντανή γλώσσα της Οικουμένης καθώς μιλιέται αδιάλειπτα εδώ και 40 σχεδόν αιώνες, γράφεται με την ίδια γραφή και το ίδιο αλφάβητο επί 28 αιώνες και με την ίδια ορθογραφία επί 24 αιώνες». Σημείωσε, επίσης, ότι «υπήρξε η “ σωσίβια λέμβος” που διέσωσε και διέδωσε στο διάβα των αιώνων την έννοια της Δημοκρατίας και τα Ευαγγελικά διδάγματα της Ορθόδοξης Χριστιανοσύνης».

Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων, απόψε θα προβληθεί το κινηματογραφικό ντοκιμαντέρ «ο Ύμνος εις την Ελευθερία» σε σκηνοθεσία Τώνη Λυκουρέση και παραγωγή ΕΡΤ και αύριο θα προβληθεί η ταινία «Καναρινί Ποδήλατο» του Δημητρίου Σταύρακα.

Εκδήλωση στο Τόκιο για την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας

Με την ευκαιρία του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας η Πρεσβεία της Ελλάδας στο Τόκιο διοργανώνει σήμερα εκδήλωση με διαλέξεις Ιαπώνων ακαδημαϊκών.

Ομιλητές:
– Κόσουκε Φουκούντα, Λέκτορας, Τμήμα Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο του Κιότο.
– Χιρόσι Χορικάουα, Λέκτορας, Σχολή Διεθνών Θεωρητικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Ντoκκιό.
– Σο Μιγιαγκάουα, Αναπληρωτής Καθηγητής, Εθνικό Ινστιτούτο Ιαπωνικής Γλώσσας και Γλωσσολογίας.

Η εκδήλωση διοργανώνεται με τη συνεργασία του Δήμου Μινάτο του Τόκιο στο Τakanawa Community Plaza.

Ως Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας επιλέχθηκε η 9η Φεβρουαρίου, ημέρα μνήμης του εθνικού ποιητή Διονυσίου Σολωμού. Θεσμοθετήθηκε το 2017 με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Εξωτερικών και Παιδείας της Ελλάδας με σκοπό την ανάδειξη του θεμελιώδους ρόλου που διαδραμάτισε η ελληνική γλώσσα ανά τους αιώνες, όπως αυτός αποδεικνύεται από την ιστορικότητα και τη διαχρονικότητά της.

Μία από τις αρχαιότερες γλώσσες

Την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας χαιρετίζει και το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Όπως επισημαίνουν η καθηγήτρια Αμαλία Μόζερ και ο αναπληρωτής καθηγητής Βασίλειος Σπυρόπουλος, εκ μέρους του Τομέα Γλωσσολογίας του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ, η ελληνική γλώσσα ανήκει στις ινδοευρωπαϊκές γλώσσες και μιλιέται αδιάλειπτα στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου από την 2η χιλιετία π.Χ., καθιστώντας την μία από τις αρχαιότερες γλώσσες σήμερα με συνεχή και εκτεταμένη μαρτυρία. Με γραπτά μνημεία που καλύπτουν 3500 χρόνια, η ελληνική γλώσσα συνέβαλε αποφασιστικά στην επανασύνθεση της ινδοευρωπαϊκής πρωτογλώσσας και αποτελεί ακόμα και σήμερα μια από τις πιο μελετημένες γλώσσες στη γλωσσική επιστήμη.

Επιπλέον, χάρη στη δημιουργία των κλασικών έργων της ποίησης, του δράματος, της ιστορίας, της ρητορικής και της φιλοσοφίας, καλλιεργήθηκε από πολύ νωρίς έτσι ώστε να μπορεί να εκφράζει και να διατυπώνει λεπτές εννοιακές διακρίσεις, καθιστώντας την πολύτιμο επιστημονικό εργαλείο. Η αίγλη και το κύρος αυτών των έργων, αλλά και της γλωσσικής μορφής στην οποία ήταν γραμμένα, οδήγησαν στην ευρύτατη χρήση της στη διεθνή επιστημονική ορολογία, τόσο με τη μεταφορά αυτούσιων λέξεων όσο και με τη δημιουργία νέων λέξεων από ελληνικές ρίζες.

Το μακρύ ταξίδι στον χρόνο

Όπως σημειώνουν οι δύο καθηγητές του ΕΚΠΑ, στο μακρό της ταξίδι στον χρόνο η ελληνική γλώσσα εξαπλώθηκε και συρρικνώθηκε, εξελίχθηκε και μετασχηματίστηκε, δάνεισε και δανείστηκε, απέκτησε ποικιλίες και κοινές μορφές, διχάστηκε και δίχασε με τις καταστάσεις της διγλωσσίας και του γλωσσικού ζητήματος, όμως πάντοτε αποτελούσε το όχημα του ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικής ταυτότητας. Από τις μυκηναϊκές πινακίδες της Γραμμικής Γραφής Β στα σημερινά greeklish και τη γλώσσα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, από τα ομηρικά έπη στα ακριτικά και τα δημοτικά τραγούδια, από το αρχαίο δράμα στον ελληνικό κινηματογράφο, από τη λυρική ποίηση στο ρεμπέτικο και το λαϊκό τραγούδι, από την Ελληνιστική Κοινή και τη γλώσσα της εκκλησιαστικής παράδοσης στις ντοπιολαλιές και στις διαλεκτικές ποικιλίες στην Κύπρο, στην Μικρά Ασία και στην Κάτω Ιταλία, η ελληνική γλώσσα ήταν και είναι ο βασικός φορέας της ταυτότητας των απανταχού Ελλήνων και το σημαντικότερο κομμάτι του υλικού και άυλου πολιτισμού μας.

Η συμβολή του ΕΚΠΑ στη μελέτη και διάδοση της ελληνικής γλώσσας

Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, από την ίδρυσή του το 1837 μέχρι σήμερα, έχει συμβάλει στη μελέτη και στη διάδοση της ελληνικής γλώσσας. Η Φιλολογία αποτέλεσε από την αρχή ένα από τα βασικά αντικείμενα της Φιλοσοφικής Σχολής και προσέφερε σημαντικό έργο στη μελέτη της γλώσσας και της λογοτεχνίας του ελληνικού κόσμου όλων των περιόδων. Η εξειδικευμένη επιστημονική μελέτη της γλώσσας μέσα από την επιστήμη της Γλωσσολογίας εισήχθη για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1881 με τον διορισμό στη Φιλοσοφική Σχολή του επιφανούς ιστορικού γλωσσολόγου Γεωργίου Χατζιδάκι, και αναπτύσσεται σταθερά μέχρι σήμερα μέσα από τον Τομέα Γλωσσολογίας του Τμήματος Φιλολογίας αλλά και των άλλων συναφών τμημάτων. Επίσης, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών διδάσκει τη νέα ελληνική γλώσσα σε ξένους από τη δεκαετία του 1950, αρχικά στο πλαίσιο των υπηρεσιών που προσέφερε η Φοιτητική Λέσχη, και από το 1994 στο Διδασκαλείο της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, που προσελκύει κατά μέσο όρο 700 φοιτητές και φοιτήτριες κάθε χρόνο, ενώ το 1993 ιδρύθηκε το πρώτο στην Ελλάδα πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών αφιερωμένο αποκλειστικά στη Διδασκαλία της Νέας Ελληνικής ως Δεύτερης/Ξένης Γλώσσας με τη συνεργασία των Τμημάτων Φιλολογίας και Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής-Ψυχολογίας, το οποίο έχει εκπαιδεύσει περισσότερους από 200 ειδικούς.

«Ως ελάχιστη αναφορά στη σημερινή ημέρα το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών αναλογίζεται το χρέος του και αναλαμβάνει τη δέσμευση των μελών του στο καθήκον της μελέτης, καλλιέργειας, στήριξης και διάδοσης της ελληνικής γλώσσας με συνέπεια, έγνοια, επιστημονικό κύρος και κυρίως χωρίς αυταρέσκειες, φοβικές προσεγγίσεις και ανιστόρητες εξάρσεις» σημειώνουν η κ. Μόζερ και ο κ. Σπυρόπουλος.

Πώς καθιερώθηκε η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας

Η 9η Φεβρουαρίου έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, σύμφωνα με την υπ. αριθμ. 17889 κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Εξωτερικών και Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων (ΦΕΚ Β’ 1384/24/04/2017).

«Με την θέσπιση αυτής της παγκόσμιας ημέρας επιδιώκεται η ανάδειξη του θεμελιώδους ρόλου που διαδραμάτισε η ελληνική γλώσσα ανά τους αιώνες, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην εδραίωση τόσο του ευρωπαϊκού όσο και του παγκόσμιου πολιτισμού. Η ελληνική γλώσσα κατά την αρχαιότητα ευτύχησε να καταστεί φορέας μορφοποίησης και μεταβίβασης σημαντικών επιστημονικών θεωριών, φιλοσοφικών θεωρήσεων και λογοτεχνικών κειμένων. Στην ελληνική γράφτηκαν λίγο αργότερα τα πιο σημαντικά κείμενα του Χριστιανισμού για να διαδοθούν σε ολόκληρο τον κόσμο. Στο διάβα των αιώνων υπήρξε καθοριστική η συμβολή της ως μέσου αποθησαύρισης και διάδοσης του ελληνικού πολιτισμού και επιβιώνει ως τις μέρες μας, στη νεότερη εκδοχή της, ως μια από τις μακροβιότερες ζωντανές γλώσσες παγκοσμίως», όπως  αναφέρεται σε εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας.

Η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας περιλαμβάνει εκδηλώσεις σε όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ελλάδας, αλλά και σε εκπαιδευτικά ιδρύματα της αλλοδαπής, που διατηρούν τμήματα εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας ή ελληνικών σπουδών.

9 Φεβρουαρίου 1857 φεύγει από τη ζωή ο Διονύσιος Σολωμός

Ήταν 9 Φεβρουαρίου του 1857 όταν ο εθνικός ποιητής Διονύσιος Σολωμός άφηνε την τελευταία του πνοή στην Κέρκυρα. Ο ποιητής και αρχηγέτης της Επτανησιακής Σχολής, είναι μια από τις κορυφαίες πνευματικές φυσιογνωμίες του Νεότερου Ελληνισμού. Τον Μάιο του 1823, σε μια περίοδο ιδιαίτερης έξαρσης της Ελληνικής Επανάστασης, έγραψε το εκτεταμένο ποίημα «Ύμνος εις την Ελευθερία», οι δύο πρώτες στροφές του οποίου, σε μουσική Νικολάου Μάντζαρου, αποτελούν τον εθνικό ύμνο της Ελλάδας και της Κύπρου.

Ο Διονύσιος Σολωμός γεννήθηκε στις 8 Απριλίου του 1798 στη Ζάκυνθο, ως εξώγαμο τέκνο του κόντε Νικόλαου Σολωμού και της υπηρέτριάς του Αγγελικής Νίκλη.

Σε πολύ μικρή ηλικία έμεινε ορφανός, και το 1808 έφυγε για σπουδές στην Ιταλία, με τη συνοδεία του Ιταλού δασκάλου του Ρώσση. Επτά χρόνια αργότερα πήρε το απολυτήριο από το Λύκειο της Κρεμόνας και γράφτηκε στο πανεπιστήμιο της Πάβιας, απ’ όπου πήρε το πτυχίο της Νομικής. Παράλληλα με τις σπουδές στη νομική, για την οποία ουδέποτε ενδιαφέρθηκε, άρχισε να γράφει στίχους στην ιταλική γλώσσα, ενώ ήρθε σε επαφή με διαπρεπείς φιλοσόφους, φιλολόγους και αξιόλογους εκπροσώπους της λογοτεχνικής κίνησης της εποχής.

Το 1818 επέστρεψε στη Ζάκυνθο, όπου παρέμεινε για δέκα χρόνια. Εκεί άρχισε να γράφει τα πρώτα του αξιόλογα στιχουργήματα στα ελληνικά. Το πρώτο εκτενές ελληνικό ποίημά του και πλέον γνωστό είναι ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν, απόσπασμα του οποίου καθιερώθηκε ως Εθνικός Ύμνος. Λίγο αργότερα, συνέθεσε το λυρικό ποίημα Εις τον θάνατο του Λορδ Μπάυρον και ακολούθησαν Η καταστροφή των Ψαρών, Η Φαρμακωμένη, Ο Λάμπρος, Εις Μοναχήν, Ο Κρητικός, Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι, Ο Πορφύρας.

Στα τέλη του 1828 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Κέρκυρα, συνεχίζοντας την ενασχόλησή του με την ποίηση σχεδόν απομονωμένος. Δεν έκανε ούτε ένα ταξίδι στην ελευθερωμένη Ελλάδα, γιατί, όπως υποστηρίζεται, «δεν εσυνηθούσε να θεατρίζει στο εθνικό του φρόνημα αλλά μες το άγιο βήμα της ψυχής».

Στις 3 Φεβρουαρίου του 1849 παρασημοφορήθηκε με το Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος, διότι «με την ποίηση του διέγειρε τα αισθήματα του λαού στον αγώνα για εθνική ανεξαρτησία».

Πέθανε στις 9 Φεβρουαρίου του 1857 στην Κέρκυρα, ύστερα από αλλεπάλληλες εγκεφαλικές συμφορήσεις. Τα οστά του μεταφέρθηκαν το 1865 στη Ζάκυνθο και τοποθετήθηκαν αρχικώς σ’ ένα μικρό μαυσωλείο στον τάφο του Κάλβου.

Δεν υπάρχει ποίημα του Διονύσιου Σολωμού που να μην έχει τον σπινθήρα του Χριστιανισμού, εκεί που ο ίδιος έβρισκε θεμέλια γερά, παρηγοριά και έμπνευση. Είχε πει κάποτε: «Αν δεν υπάρχει Θεός, τι υπάρχει τότε;” και στο έργο του υμνεί τον Κύριο

Στο ποίημά του “Η θρησκεία” θα πει:
“Ποιά είναι αυτή πού αισθάνομαι νά μού εγγίζει
τήν καρδιά καί νά μού αναγαλλιάζει όλες τίς αισθήσεις,
Είν’ η Θρησκεία, πού μέσ’ τόν Ωκεανό
τής ζωής, έρχεται τή θνητή καρδιά ν’ ανυψώσει”
(Κ. Καιροφύλα, Σολωμού ανέκδοτα έργα, σελ. 123)

Σύμφωνα με τον Διονύσιο Σολωμό:

“Η Κόλαση πάντ’ άγρυπνη σού στήθηκε τριγύρω.
Αλλά δέν έχει δύναμη πάρεξ μακριά καί πέρα.
Μακριά απ’ τήν Παράδεισο, κι εσύ σ’εσέ’ χεις μέρος.
Μέσα στά στήθια σου τ’ ακούς, καλέ, νά λαχταρίζει;
Νιός κόσμος όμορφος παντού χαράς καί καλωσύνης”.
Εννοεί πώς μέσα στόν άνθρωπο είναι η εικόνα τού Θεού , τού Πλάστη.
Μά καί μετά τήν αμαρτία, ο Πλάστης δέν παύει νά κρατά ανοιχτές αγκάλες προσμένοντας τό απολωλός πρόβατο νά επιστρέψη κοντά του συγχωρώντας του τό πέσιμο.

Και θα συνεχίσει στο ποίημά του “Ψαλμός”:

“Όλα μιλούν γιά τό Θεό. Μιλεί η γελαστή εμφάνιση
τού φεγγαριού καί τών άστρων
μιλεί τό δυνατό μούγκρισμα τών καταιγίδων
μιλεί τής θάλασσας τό βαθειό ανατρίχιασμα.
Όταν ο ήλιος ξυπνά όλον τόν κόσμο,
μιλούν οι αμέτρητες φωνές του
καί γιά τό Θεό λένε τόσα ωραία πράγματα
όσα δέν μπορεί θνητό γόνιμο αχείλι.
Όλη η δημιουργία τό Θεό παρακαλεί καί αισθάνεται
από τού χορταριού τό φυλλαράκι έως τό ουράνιο ζαφείρι.
Μόνο τού ανθρώπου άφωνος μένει ο νούς”

 

Με πληροφορίες από sansimera.gr, ΑΠΕ-ΜΠΕ

Με φωτογραφίες από Μητρόπολη Ζάμπιας

Διαδώστε: