“Μία ακόμα Ελλάδα” κατοικεί εκτός των ορίων της χώρας μας. Τα τελευταία χρόνια με την επιβολή των μνημονίων δεκάδες Έλληνες πήραν τον δρόμο της μετανάστευσης, ανοίγοντας ένα ακόμα μεγάλο κεφάλαιο στην μεταναστευτική ιστορία της πατρίδας μας.
Σήμερα Παγκόσμια Ημέρα Μεταναστών, το μεγάλο αυτό πρόβλημα για την ελληνική κοινωνία, αναδεικνύει παράλληλα τον σημαντικό ρόλο που παίζει η Εκκλησία στους ανθρώπους που άφησαν τα σπίτια τους, αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον. Οι Ελληνορθόδοξες Αρχιεπισκοπές και Μητροπόλεις, ακόμα και η κάθε μικρή ενορία στις εσχατιές του πλανήτη αποτελούν τους θεματοφύλακες του ελληνισμού και της ορθοδοξίας.
Δεν είναι τυχαίο ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται εκ νέου άνθιση στις Αρχιεπισκοπές της Αυστραλίας, της Αμερικής, του Καναδά και των Θυατείρων.
Η 18η Δεκεμβρίου ανακηρύχθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη ως Παγκόσμια Ημέρα Μεταναστών, σε μια προσπάθεια να ενισχυθεί η εκστρατεία του ΟΗΕ για την προστασία του παγκόσμιου μετανάστη. Την ημερομηνία αυτή το 1990 υιοθετήθηκε από τη γενική συνέλευση του ΟΗΕ η «Διεθνής Συνθήκη για την Προστασία των Δικαιωμάτων όλων των Μεταναστών Εργατών και των μελών των Οικογενειών τους».
Μετανάστευση και Πανδημία
Με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Μεταναστών, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Ζοζέπ Μπορέλ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέβησαν στην ακόλουθη δήλωση, σε σχέση με τα θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας:
«Κάθε χρόνο, περίπου 2 εκατομμύρια άνθρωποι εγκαθίστανται στην Ευρωπαϊκή Ένωση και περίπου 1 εκατομμύριο μεταναστεύουν από την ΕΕ για να εγκατασταθούν αλλού. Η μετανάστευση ανέκαθεν αποτελούσε —και θα αποτελεί πάντα— μέρος της ευρωπαϊκής μας ταυτότητας.
Από τα βάθη των αιώνων, έχει επηρεάσει τις κοινωνίες μας, έχει εμπλουτίσει τους πολιτισμούς μας, έχει συμβάλει στην οικονομική μας ανάπτυξη και έχει διαμορφώσει πολλές από τις ζωές μας. Μπορεί να αποτελέσει πηγή ευημερίας, καινοτομίας και βιώσιμης ανάπτυξης — όταν τυγχάνει ορθής διαχείρισης. Η διαχείριση αυτή περιλαμβάνει την προστασία των δικαιωμάτων των ανθρώπων, τη θέσπιση σαφών και δίκαιων κανόνων για το άσυλο και τη μετανάστευση, την ελαχιστοποίηση της εκτόπισης πληθυσμού, την προώθηση της ένταξης και την αντιμετώπιση των αναγκών των κοινοτήτων υποδοχής.
Με την ευκαιρία της Διεθνούς Ημέρας Μεταναστών, η Ευρωπαϊκή Ένωση επαναλαμβάνει την ισχυρή δέσμευσή της για την προστασία της αξιοπρέπειας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των μεταναστών. Οι μετανάστες προσφέρουν αξία στις οικονομίες και στις κοινωνίες μας και προσπαθούμε να διασφαλίσουμε ότι η μετανάστευση πραγματοποιείται με ασφαλή, νόμιμο και ορθά διαχειριζόμενο τρόπο.
Στο πλαίσιο της παγκόσμιας αντίδρασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην πανδημία του κορωνοϊού, επιστήσαμε την προσοχή μας στη στήριξη ευάλωτων πληθυσμών, όπως οι μετανάστες, τα εκτοπισμένα άτομα και οι κοινότητες υποδοχής τους, σε ολόκληρο τον κόσμο, και θα εξακολουθήσουμε να το πράττουμε.
Η διαχείριση της μετανάστευσης απαιτεί παγκόσμια συνεργασία και δέσμευση, αλληλεγγύη και κατανομή ευθυνών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ακολουθεί μια ολοκληρωμένη, ισόρροπη και συνεργατική προσέγγιση, σε συνεργασία με τις χώρες καταγωγής, διέλευσης και προορισμού, τους περιφερειακούς και πολυμερείς οργανισμούς, καθώς και την κοινωνία των πολιτών, τις οργανώσεις μεταναστών και τις οργανώσεις της διασποράς. Επιδιώκουμε επίσης να μεγιστοποιήσουμε τα αναπτυξιακά οφέλη της μετανάστευσης, να αξιοποιήσουμε το δυναμικό των εμβασμάτων και να συνεργαστούμε στενά με οργανώσεις της διασποράς.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο προτείναμε ένα νέο σύμφωνο για τη μετανάστευση και το άσυλο για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στο πλαίσιο του συμφώνου αυτού, στόχος μας είναι η κοινή διακυβέρνηση της μετανάστευσης σε επίπεδο Ένωσης: αλληλεγγύη και δίκαιη κατανομή των ευθυνών, αποτελεσματικότερες διαδικασίες, ισχυρότερη δέσμευση για την ανάπτυξη οδών νόμιμης μετανάστευσης, ενίσχυση της ένταξης και αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης.
Στο πλαίσιο του νέου συμφώνου, δεσμευόμαστε να εμβαθύνουμε τη συνεργασία μας με τις χώρες εταίρους. Η αύξηση των οικονομικών ευκαιριών, η σκληρότερη μάχη ενάντια στους διακινητές και στους εμπόρους ανθρώπων που επωφελούνται από την απελπισία και θέτουν σε κίνδυνο χιλιάδες ανθρώπινες ζωές, καθώς και η βελτίωση της επανεισδοχής και της επανένταξης των μεταναστών, αποτελούν στοιχεία ολοκληρωμένων, εξατομικευμένων εταιρικών σχέσεων τις οποίες έχουμε ήδη ξεκινήσει και επιδιώκουμε να ενισχύσουμε.»
Ποιος θεωρείται μετανάστης;
Ο Οργανισμός Μετανάστευσης των Ηνωμένων Εθνών (ΔΟΜ) ορίζει ως μετανάστη κάθε άτομο που κινείται ή έχει μετακινηθεί σε διεθνή σύνορα ή σε ένα κράτος μακριά από τη συνήθη κατοικία του, ανεξάρτητα από (1) το νομικό καθεστώς του ατόμου, (2) εάν η κίνηση γίνεται με ή χωρίς τη θέλησή του, (3) τις αιτίες της κίνησης ή (4) τη διάρκεια της διαμονής.
Σύμφωνα με την Έκθεση για την Παγκόσμια Μετανάστευση 2020 του ΔΟΜ, ο αριθμός των διεθνών μεταναστών έφθασε το 2019 στα 272 εκατομμύρια (3,5% του παγκόσμιου πληθυσμού), από 150 εκατ. το 2000 (2,8%). Από αυτούς, 52% ήταν άνδρες και 48% γυναίκες. Το 74% όλων των διεθνών μεταναστών ήταν σε ηλικία εργασίας (20–64 ετών).