Της Ναταλίας Δανδόλου
“O τουρισμός διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο στην αναπτυξιακή προσπάθεια της ελληνικής οικονομίας” αναφέρει στην ενδιάμεση Έκθεσή της η Τράπεζα της Ελλάδας, υπογραμμίζοντας παράλληλα την ανάγκη επέκτασης του παραδοσιακού τουριστικού προϊόντος πέρα από το παραδοσιακό μοντέλο “ήλιος και θάλασσα” σε άλλες μορφές, όπως ο θρησκευτικός τουρισμός.
Τους τελευταίους μήνες παρατηρείται σημαντική κινητικότητα σε ότι αφορά την ανάπτυξη του προσκυνηματικού τουρισμού σε επίπεδο κεντρικής κυβέρνησης.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού (ΠΟΤ) αποτελεί την πιο ανθεκτική μορφή τουρισμού σε περιόδους κρίσεων, σε αντίθεση με τον τουρισμό αναψυχής, που θεωρείται πολυτέλεια. Οι τουρίστες μάλιστα αυτής της κατηγορίας εντάσσονται στους «επαναληπτικούς» τουρίστες. Ο θρησκευτικός-προσκυνηματικός τουρισμός αποτελεί την αρχαιότερη μορφή περιηγήσεων και με βάση στοιχεία του World Religious Travel Association (WRTA), περίπου 300 εκατομμύρια άνθρωποι ταξιδεύουν κάθε χρόνο σε θρησκευτικούς τόπους, πραγματοποιώντας 600 εκατ. προσκυνηματικές περιηγήσεις.
Τα νούμερα αυτά αντιστοιχούν στο περίπου ένα τέταρτο των διεθνών αφίξεων τουριστών ενώ ο ετήσιος τζίρος ξεπερνά τα 15 δισ. δολάρια.
Σημαντικό κομμάτι της «πίτας» του παγκόσμιου θρησκευτικού τουρισμού θα μπορούσε να διεκδικήσει η Ελλάδα -χάρη στην πλούσια θρησκευτική και πολιτιστική της κληρονομιά. Σήμερα, ωστόσο, ο θρησκευτικός τουρισμός στην Ελλάδα είναι κατά 85% εσωτερικός, αν και η χώρα μας διαθέτει 250-280 τόπους θρησκευτικού ενδιαφέροντος, έναντι π.χ. μόνο 150 στη Ρουμανία.
Οι υπουργοί Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης και Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη εντάσσουν την προβολή των ιερών προσκυνημάτων της χώρας μας στις βασικές τους προτεραιότητες.
Χαρακτηριστικές είναι οι πρόσφατες δηλώσεις του γενικού Γραμματέα του ΕΟΤ, κ. Δημήτρη Φραγκάκη: “Ο θρησκευτικός τουρισμός είναι εξαιρετικά ισχυρός στην Ελλάδα, ειδικά από τη ρωσική αγορά, αλλά επιδιώκουμε να ανοίξουμε και άλλες αγορές, όπως η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Σερβία».
Ο υπουργός Τουρισμού κ. Χάρης Θεοχάρης έθεσε εξ αρχής την ανάπτυξη του θεματικού τουρισμού, μεταξύ των οποίων και ο θρησκευτικός Τουρισμόυς, ως βασική προτεραιότητα του υπουργείου του.
Μάλιστα, από τις πρώτες συναντήσεις που είχε μετά την ανάληψη των καθηκόντων του ήταν με τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο.
Συνεργασία με την Εκκλησία
Ο υπουργός και ο Προκαθήμενος της Ελλαδικής Εκκλησίας συζήτησαν θέματα κοινού ενδιαφέροντος όπως ο θρησκευτικός τουρισμός και οι προσκυνηματικές περιηγήσεις που προσελκύουν κάθε χρόνο εκατομμύρια πιστούς από το εξωτερικό.
“Με μεγάλη χαρά συνάντησα τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος και συζήτησα μαζί του όλα τα θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Ιδιαίτερα την ανάπτυξη του θρησκευτικού τουρισμού, η οποία βοηθάει και την πατρίδα μας αλλά και την Ορθοδοξία. Είναι άλλωστε γνωστό ότι η χώρα μας βρίθει πολιτιστικών και θρησκευτικών θησαυρών αρκετοί εκ των οποίων έχουν συμπεριληφθεί στη λίστα με τα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, ανέφερε ο υπουργός Τουρισμού μετά τη συνάντηση. Ο κ. Θεοχάρης σημείωσε επίσης: “υποσχέθηκα ότι όλα τα προγράμματα τα οποία έχουν ξεκινήσει θα τα συνεχίσουμε με μεγαλύτερη ένταση για να μπορέσουμε να αναδείξουμε αυτούς τους θησαυρούς”.
Στο Εξωτερικό
Ο θρησκευτικός τουρισμός τίθεται στο επίκεντρο της συνεργασίας μεταξύ Ελλάδος και Βουλγαρίας.
Ο υπουργός Τουρισμού, Χάρης Θεοχάρης και η υπουργός Τουρισμού της Βουλγαρίας, Νικολίνα Ανγκέλκοβα υπέγραψαν Συμφωνία για Κοινό Πρόγραμμα Δράσης για την περίοδο 2020-2022 στον τομέα του τουρισμού.
Συνεργασία στον τομέα του πολιτισμού, με έμφαση στα ιερά προσκυνήματα επιδιώκει και η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, η οποία συναντήθηκε με τον Υπουργό Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας της Κύπρου, κ. Πρόδρομο Προδρόμου αλλά και με την Αλβανίδα ομόλογό της Έλβα Μαργκαρίτι.
Στο Εσωτερικό
Ενδεικτικό της βαρύτητας που δίδεται πλέον στον προσκυνηματικό τουρισμό είναι και συνάντηση που πραγματοποίησε το Σωματείο «Αποφοίτων και Σπουδαστών Θρησκευτικού Τουρισμού και Προσκυνηματικών Περιηγήσεων Μακεδονίας, Ηπείρου και Θεσσαλίας», με το Δ.Σ. της Ένωσης Ξενοδόχων Νομού Ιωαννίνων.
Στη Θεσσαλία
Πρόσφατα η υπουργός Πολιτισμού, μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Forum και 2ο Αναπτυξιακό Συνέδριο Θεσσαλίας αναφέρθηκε στις δράσεις του υπουργείου για την ανάπλαση και ανάδειξη θρησκευτικών μνημείων στη Θεσσαλία
Σύνδεση με το Άγιο Όρος
Επιπλέον σύμφωνα με την κ. Μενδώνη η λύση συνίσταται σε μια τουριστική ανάπτυξη με επιμέρους ήπιες, στοχευμένες, διαφοροποιημένες και ισόρροπα κατανεμημένες δράσεις παραδοσιακού, θρησκευτικού, φυσιολατρικού και αθλητικού τουρισμού.
«Εν προκειμένω θα μπορούσε κανείς για παράδειγμα να επενδύσει στη διασύνδεση των Μετεώρων με τη μεγάλη μοναστική κοινότητα του Αγίου Όρους, στο πλαίσιο μιας πολυεπίπεδης και πολύμορφης θρησκευτικής-πολιτιστικής διαδρομής, που θα υλοποιείται τόσο στο φυσικό, όσο και στον εικονικό-ψηφιακό χώρο» κατέληξε η υπουργός.
Από τη Χαλκιδική στη Βιέννη
Στη Βιέννη για να προωθήσει τον θρησκευτικό τουρισμό της ανατολικής Χαλκιδικής, μετέβη ο δήμαρχος Αριστοτέλη Χαλκιδικής Στέλιος Βαλιάνος, έχοντας δρομολογήσει μια σειρά από δράσεις τη μια μετά την άλλη, για να αναδείξει τα θεματικά τουριστικά προϊόντα της περιοχής.
“ Όταν μιλάμε για θρησκευτικό και προσκυνηματικό τουρισμό, εκτός από το Άγιον Όρος το οποίο είναι παγκόσμιο σύμβολο Ορθοδοξίας και τα άτομα το προσεγγίζουν με ευλάβεια για να προσκυνήσουν, υπάρχουν πολλά σημεία θρησκευτικού ενδιαφέροντος. Ο Άγιος Στέφανος στην Αρναία, μια μοναδική εκκλησία που ουσιαστικά μας έδειξε ότι η περιοχή κατοικείται από τα αρχαία χρόνια, καθώς όταν το 2005 ο ναός κάηκε ολοσχερώς, φανερώθηκαν από τις ανασκαφές της αρχαιολογικής υπηρεσίας άλλοι τρεις ναοί που βρίσκονταν από κάτω και άνηκαν σε τρεις διαφορετικές χρονολογικές περιόδους”, ανέφερε ο δήμαρχος Αριστοτέλη και πρόσθεσε: “ Σημαντικό επίσης είναι και το προσκύνημα της Μεγάλης Παναγίας, ένας ναός που προσφάτως εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ και θα ανακαινισθεί σε ένα έργο περίπου 700.000 ευρώ. Αποτελεί μοναδική προσκυνηματική εμπειρία. Όπως και η Μονή Ζυγού, το μοναδικό μοναστήρι έξω από την Αθωνική πολιτεία και μια σειρά άλλων προσκυνημάτων τα οποία συνθέτουν ένα μοναδικό παζλ, που δείχνει πώς έχει επηρεάσει η ζωή του Αγίου Όρους και το πλέγμα των προσκυνημάτων, τη ζωή του κόσμου, την γαστρονομία, τις λαϊκές γιορτές και τα πανηγύρια. Μέσα από όλα αυτά μπορεί κανείς να γευτεί μια σπουδαία λαογραφία”.
Ο Δήμος Ρόδου
Το νέο πρόγραμμα τουριστικής προβολής του για το 2020 ενέκρινε ο Δήμος Ρόδου. Οι δράσεις που θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο του νέου προγράμματος τουριστικής προβολής, περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων έμφαση στις ειδικές μορφές τουρισμού, όπως ο Θρησκευτικός – Προσκυνηματικός τουρισμός.
Με δεδομένο ότι η Ρόδος έχει προικιστεί με μία ιδιαίτερα πλούσια θρησκευτική κληρονομιά και με ένα μεγάλο πλήθος θρησκευτικών πόρων, η Διεύθυνση Τουρισμού του Δήμου Ρόδου σχεδιάζει, σε συνεργασία με την Ιερά Μητρόπολη Ρόδου, την ανάπτυξη του θρησκευτικού και προσκυνηματικού τουρισμού στο νησί, με δράσεις προώθησης και προβολής αυτής της μορφής τουρισμού.
Στην εκπόνηση έρευνας για τον εντοπισμό, την καταγραφή και την αξιολόγηση των Ιερών Ναών και των μνημείων της Ορθόδοξης θρησκευτικής κληρονομιάς Ρόδου προβαίνουν η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου με την Ιερά Μητρόπολη Ρόδου. Πρόκειται για ένα έργο του οποίου τα αποτελέσματα θα αξιοποιηθούν για τη χάραξη στρατηγικής που απαιτείται για την ανάπτυξη του θρησκευτικού τουρισμού στο νησί της Ρόδου.
Ανάδειξη θρησκευτικού τουρισμού σε Κω και Νίσυρο
Εθιμοτυπική στην Ιερά Μητρόπολη Κωου και Νισύρου, πραγματοποιήσαν ο Υφυπουργός Τουρισμού, κ. Μάνος Κόνσολας, ο Γενικός Γραμματέας του ΕΟΤ κ. Δημήτρης Φραγκάκης και το μέλος του ΔΣ του ΕΟΤ, κ. Νίκος Πουλιού στο πλαίσιο της επίσκεψής τους στην Κω.
O Υφυπουργός Τουρισμού εξήρε το πολύπλευρο φιλανθρωπικό έργο του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη κ. Ναθαναήλ που αποτελεί πνευματικό φάρο για την ορθόδοξη πίστη στο νησί της Κω, αλλά και την πολύτιμη συμβολή του στην ανακαίνιση και αποκατάσταση πολλών θρησκευτικών ναών.
Όπως γράφει η rodiaki.gr, στην συνάντηση τέθηκε το ζήτημα της ανάδειξης του θρησκευτικού τουρισμού και ιδιαίτερα της δημιουργίας ενός δικτύου προσκυνηματικών μνημείων σε συνδυασμό με την προβολή τοπικών θρησκευτικών τελετών και δρώμενων, στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδίου δράσης για τα Δωδεκάνησα.
Τέλος, ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο καίριο ζήτημα της αποκατάστασης των θρησκευτικών ναών που επλήγησαν από τον σεισμό της Κω, με τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη να κάνει έκκληση για τη στήριξη της κυβέρνησης και της Πολιτείας προς την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και τον Περιφερειάρχη που έχει αναλάβει την αναστήλωση των ναών.